گروه بورس، بانک و بیمه بازارنیوز - مسعود قالیباف؛ در گزارش جدید کارکنان صندوق بین المللی پول به قلم سرکان ارسلاناپ و شیما سیمپسون- بل[2] آمده است:

طبق نظرسنجی صندوق بین المللی پول از ذخایر رسمی ارزی[3] بانک­ های مرکزی در سه ماهه چهارم 2020، سهم ذخایر دلاری آمریکا که در اختیار بانک­های مرکزی است به 59 درصد یعنی کمترین میزان در 25 سال گذشته کاهش یافته است. برخی از تحلیل­ گران می­گویند که این امر تا حدی نشان دهنده کاهش ارزش دلار آمریکا در اقتصاد جهانی است، در مقابل کاهش قدرت رقابت با سایر ارزهای مورد استفاده بانک­های مرکزی برای معاملات بین المللی است. اگر تغییرات در ذخایر بانک مرکزی به اندازه کافی بزرگ باشد، آن می ­تواند بر هر دو بازار ارز و اوراق قرضه کشورها تأثیر گذار باشد.

نمودار هفته ما انتشار داده های اخیر را از جنبه بلند مدت بررسی می­ کند. این نشان می ­دهد که سهم دارایی ­های دلاری آمریکا در ذخایر بانک مرکزی از زمان راه اندازی یورو در سال 1999 (نمودار 1) با 12 واحد درصد کاهش از 71 درصد به 59 درصد کاهش یافته است، اگر چه در این بین با نوسانات قابل توجهی همراه بوده است (خط آبی). در همین حال، سهم یورو در حدود 20 درصد در نوسان بوده است، در حالی که سهم ارزهای دیگر از جمله دلار استرالیا، دلار کانادا و رنمینبی چین[4] در سه ماهه چهارم 9 درصد صعود کرده است (خط سبز)

نوسانات نرخ ارز می­ تواند تأثیرات عمده­ای بر روی ترکیب پرتفوی ذخایر بانک مرکزی داشته باشد. تغییر در ارزش نسبی اوراق بهادار دولتی مختلف نیز می­ تواند تأثیر گذار باشد، اگر چه این اثر معمولاً ناچیز است زیرا عمده عایدی اوراق قرضه ارزی[5] معمولاً با هم حرکت می ­کنند. در طول دوره ضعف دلار آمریکا در برابر ارزهای اصلی، سهم دلار آمریکا از ذخایر جهانی به طور کلی کاهش می­ یابد، کاهش ارزش دلار آمریکا در ذخایر با افزایش ارزش ارزهای دیگر جبران می شود (و بالعکس در زمان قدرت دلار آمریکا). نرخ دلار آمریکا می ­تواند تحت تأثیر عوامل مختلفی قرار گیرد، از جمله مسیرهای گوناگون اقتصادی بین ایالات متحده آمریکا و سایر اقتصادها، تفاوت در سیاست­های پولی و مالی و همچنین خرید و فروش ارز خارجی توسط بانک­های مرکزی.

نمودار 2 نشان می ­دهد که ارزش دلار آمریکا در برابر ارزهای اصلی (خط سیاه) طی دو دهه گذشته کاملاً بدون تغییر مانده است. با این حال، نوسانات قابل توجهی در این دوره وجود دارد که می­تواند حدود 80 درصد از واریانس کوتاه مدت (سه ماهه) دلار آمریکا از ذخایر جهانی را از سال 1999 توضیح دهد. 20 درصد باقیمانده از واریانس کوتاه مدت را می­توان به طور عمده با تصمیمات خرید و فروش فعال بانک مرکزی برای حمایت از ارزهای خودشان توضیح دهد.

وقتی تأثیر حرکت نرخ ارز (خط نارنجی) را در نظر گرفتیم، می­ بینیم که سهم دلار آمریکا در ذخایر کاملاً ثابت است. با این حال، با نگاهی طولانی ­تر، این واقعیت که ارزش دلار آمریکا به طور کلی تغییر نکرده است، در حالی که سهم دلار آمریکا از ذخایر جهانی کاهش یافته است، نشان می ­دهد بانک­های مرکزی واقعاً به تدریج از دلار آمریکا دور شده ­اند.

برخی انتظار دارند که کاهش سهم دلار آمریکا از ذخایر جهانی همچنان ادامه داشته باشد زیرا بانک های مرکزی بازارهای نوظهور و اقتصادهای در حال توسعه به دنبال تنوع بیشتر در ترکیب ارزی ذخایر خود هستند. چند کشور مانند روسیه قبلاً قصد خود را برای این کار اعلام کرده ­اند.

با وجود تغییرات ساختاری اساسی در سیستم پولی بین المللی طی شش دهه گذشته، دلار امریکا همچنان ارز ذخیره بین المللی غالب است. همان طور که نمودار هفته ما نشان می ­دهد، در دراز مدت هر تغییری در وضعیت دلار امریکا ظاهر می شود.

Source: https://blogs.imf.org/2021/05/05/us-dollar-share-of-global-foreign-exchange-reserves-drops-to-25-year-low/?utm_medium=email&utm_source=govdelivery

[1] US Dollar Share of Global Foreign Exchange Reserves Drops to 25-Year Low

[2] By Serkan Arslanalp and Chima Simpson-Bell

[3] the IMF’s Currency Composition of Official Foreign Exchange Reserves (COFER) survey

[4] رنمینبی (Chinese renminbi) یکای پول رسمی کشور چین است که یکای اصلی آن هم یوان است. این پول از لحاظ قانونی در سرزمین اصلی چین رایج است اما در هنگ کنگ و ماکائو رایج نیست. معنای تحت‌اللفظیِ «رنمینبی» پول رایج مردم است.

[5]currency bond yields