امروزه پیشرفت­های بسیاری در زمینه تکنولوژی صورت گرفته است که به ارائه امکانات جدید به مردم در قالب خدمات و انواع دستگاه­ها کمک کرده­است. به ویژه با پیشرفت فناوری در زمینه کامپیوتر و الکترونیک، امکان استفاده گسترده از سیستم­های بیومتریک فراهم شده است.

این فناوری­ها در موارد گوناگونی مانند احراز هویت افراد و کنترل تردد، در فرآیندهایی مانند ثبت­ نام در سامانه­های مختلف، استفاده از تلفن همراه، کامپیوترها و خدمات آنلاین آموزشی و تجارت الکترونیکی مورد استفاده قرار گرفته است.

سیستم­های تشخیص زنده بودن چهره، کاربردهای گسترده­ای در کنترل دسترسی فیزیکی و یا منطقی دارند زیرا می­توان از آن­ها برای احراز هویت غیر حضوری یا آنلاین افراد استفاده نمود.

بعد از اسکن اثر انگشت، تشخیص چهره پرکاربردترین شیوه احراز هویت مورد استفاده توسط تولید کنندگان تلفن همراه و یا کامپیوترها است.

 سیستم­های تشخیص چهره جزو محبوب­ترین روش­های احراز هویت دنیای امروز هستند که در سازمان­های دولتی و بخش­های خصوصی نیز استفاده می­شوند. به طور مثال در ایران نیز قوه قضائیه در احراز هویت سامانه ثنا در این تکنولوژی استفاده میکند. البته کاربردهای گسترده این سیستم­ها، تکامل و استفاده آن­ها به صورت آنلاین، نگرانی­هایی درباره میزان امنیت این روش ایجاد کرده­است.

ممکن است اطلاعات کاربران و تصویر آن­ها را با جست­وجو در شبکه­های مجازی و یا صفحات وب دریافت نمود و بدون اطلاع وی، از این تصاویر برای بازسازی چهره و ایجاد یک چهره مصنوعی استفاده کرد و سیستم تشخیص چهره را فریب داد.

بنابراین در دنیای امروزی استفاده از امکان تشخیص زنده بودن چهره در سیستم­های تشخیص چهره به یک ویژگی حیاتی برای این سیستم­ها تبدیل شده است.

قابلیت تشخیص زنده بودن در اسکن چهره

در مقابل اثر انگشت و اسکن عنبیه چشم، تشخیص چهره قابلیت دسترسی آسان­تری دارد اما مهاجمان به سادگی می­توانند چهره افراد را بازسازی نمایند، بنابراین چندین روش برای محافظت از سیستم­های تشخیص چهره در برابر اینگونه آسیب­ها ایجاد شده است.

بسیاری از فناوری­های تشخیص چهره از کاربران درخواست می­نمایند تا کارهای ساده­ای مانند پلک زدن، چرخاندن سر، خواندن عبارتی ساده و یا حرکت دادن تلفن همراه را انجام دهند.

در این روش کاربران برای تکمیل مراحل احراز هویت، ملزم هستند تا چالش­های ارائه شده توسط سیستم را با موفقیت بگذرانند که منجر به صرف زمان بیشتر و تلاش کاربر خواهد شد.

همچنین این راه­کارها نیاز به نصب یک نرم­افزار بر روی دستگاه دارد و برای تشخیص، تجزیه و تحلیل نیاز به چندین تصویر و یا چندین ثانیه ویدئو است.

 ممکن است نیاز باشد تا میان دستگاه کاربر و سرور سامانه موردنظر داده­های اضافی ارسال و دریافت گردد و این مسئله در نواحی دارای پهنای باند کم مشکلاتی را ایجاد می­کند.

سرعت بررسی در این روش نیز قدری پایین است زیرا که این رویکرد تعداد تلاش­های کاربر را افزایش می­دهد و در نتیجه بررسی زنده بودن تصویر به طول می­انجامد.

 اما این روش مسئله­های اساسی­ای را ایجاد می­کند، به طور مثال مهاجمان ممکن است عکسی با برش قسمت چشم­ها ارائه نمایند، از ماسک استفاده کنند و یا ویدئویی برای فریب سیستم تشخیص به آن ارائه کنند.

در یک روش دیگر، هیچ نشانه­ای از کاربر درخواست نمی­شود و کاربران نیاز به انجام هیچگونه حرکت اضافه­ای نخواهند داشت، در این روش تشخیص زنده بودن تصویر در پس زمینه اتفاق می­افتد.

یکی از مزیت­های این روش آن است که نیاز به اقدامی از طرف کاربر نیست و همین امر سبب می­شود تا اصطکاک کمتری با سیستم در طی فرآیند تشخیص برای مشتری ایجاد شود.

تجزیه و تحلیل تصویر در این روش بنابر فناوری مورد استفاده ممکن است حتی با یک تصویر واحد و در لحظه نیز انجام شود.

این راهکار منجر به ترافیک بیشتری برای سرور نمی­شود و پهنای باند منطقه عملکرد آن را تحت شعاع قرار نخواهد داد زیرا از همان تصویر سلفی گرفته شده برای پردازش تشخیص زنده بودن استفاده می­نماید

این فناوری به کاربر هشداری نمی­دهد و بنابراین راه­های کلاهبرداری در این روش برای مهاجمان بسیار دشوارتر است زیرا آنان متوجه نخواهند شد معیارهای سیستم برای تشخیص زنده بودن تصویر یا فیلم ارائه شده چیست.

این روش نسبت به روش قبلی دارای چندین مزیت است که از جمله آن­ها به امنیت بالا در فرآیند تشخیص، فرآیند روان­تر و آسان­تر و سریعتر طی شدن مراحل احراز هویت اشاره نمود.

علاوه بر اینکه عملیات­های مختلفی که از کاربر در روش اول درخواست می­شود ممکن است زمان­بر باشد، امکان اینکه پاسخ کاربر متناسب با استانداردهای سیستم نباشد نیز بالا است و از کاربر خواسته می­شود تا دوباره آن مرحله را تکرار نماید، که همین امر سبب طولانی­تر شدن فرآیند احراز هویت .و نارضایتی کاربران نیز خواهد شد.

چرا استفاده از تشخیص زنده بودن تصاویر الزامی است؟

 امروزه روش­های قدیمی برای احراز هویت، علاوه بر زمان­بر بودن با مشکلات جعل هویت و کلاهبرداری نیز رو به رو هستند.

به همین دلیل بسیاری از شرکت­های پیشرفته و سازمان­هایی که سطح امنیتی بالایی دارند، از روش­های احراز هویت در لحظه و آنلاین استفاده می­نمایند.

احراز هویت آنلاین افراد با استفاده از ویژگی­های بیومتریک و تکنولوژی­های تشخیص زنده بودن چهره کاربران، تا سطح بالایی امنیت فرآیند­ها را افزایش می­دهند و همچنین کلاهبرداری­ها و حملات مهاجمان سایبری را کنترل نموده و مانع از آن­ها خواهند شد.

الگوریتم­های تشخیص هویت افراد با چهره آن­ها و تشخیص زنده بودن آن، بسیار پیچیده هستند و امکان مهندسی معکوس آن­ها به سادگی وجود ندارد و بسیار کمتر مورد هدف افراد سودجو قرار می­گیرند.