بر اساس ضوابط و مقررات وزارت صنعت، معدن و تجارت برای صادرات مواد معدنی ابتدا باید این مواد در بورس کالا عرضه شود و اگر تقاضای داخلی برای خرید در بورس وجود نداشت، اجازه صادرات به محصولات معدنی صادر می‌شود و این فرایند حداقل به ۳ ماه زمان نیاز دارد.

«محمد رضا بهرامن» رئیس خانه معدن ایران در نامه‌ای به « اسدالله کشاورز » معاون امور معادن و صنایع معدنی وزارت صنعت، معدن و تجارت یادآور شده است که بر اساس استانداردهای بورس کالای ایران عرضه هرگونه کالا در بورس نیازمند طی مراحل پیچیده و زمانبر است و به علت اینکه ماده معدنی کرومیت در داخل خریداری ندارد و اکثر تولید کنندگان کرومیت شرکت های کوچک و بزرگ و خانوادگی هستند و امکان اخذ تاییدیه های بورس برای آنها وجود ندارد، لذا عرضه این مواد در بورس کالا مستثنی تا زمینه صادرات آن برای تولیدکنندگان فراهم شود.

رئیس خانه معدن ایران در این نامه تاکید کرده است که نظر به مباحث مطروحه در این خصوص خواهشمند است دستور فرمایید موضوع مستثنی شدن محصولاتی که تقاضا برای خرید آن در بورس کالا وجود ندارد هنگام تصویب طرح یاد شده، اقدامات لازم را در این خصوص به عمل آورند.

پیش از این رئیس کمیته فلزات رنگین و فرآوری خانه معدن ایران نیز در یادداشتی به رئیس خانه معدن ایران تاکید کرده بود بنا به دستورالعمل معاونت معدنی وزارت صنعت، معدن و تجارت در خصوص عوارض صادراتی برخی مواد معدنی در سال ۱۴۰۰ لازم است که ابتدا مواد معدنی در بورس کالا عرضه شود در حالی که به علت نبود تقاضا عرضه برخی مواد معدنی در بورس ضرورتی ندارد.

«محسن رحیمی» تاکید کرد: اجرای این دستورالعمل ضمن خسارت به تولیدکنندگان برخی مواد معدنی و از جمله کروم، متاسفانه برای صادرات محصولات یاد شده نیز محدودیت‌هایی را به وجود می آورد.

رئیس کمیته فلزات رنگین و فرآوری خانه معدن ایران بیان کرد: این در حالی است که هم اکنون در داخل کشور محصولاتی مانند کنستانتره سرب و روی سولفوره خریداری ندارد و از طرفی کنستانتره سرب سولفوره، کنسانتره مس، کنستانتره کرومیت و کنسانتره روی سولفوره هر چهار نوع مواد معدنی با مازاد تولید در داخل مواجه هستند و عرضه آنها در بورس باعث از دست دادن بازارهای خارجی برای تولید کنندگان این محصولات خواهد شد.

وی یادآورشد: با توجه به شرایط پیش گفته برای رونق کسب و کار کارآفرینان بخش خصوصی در این بخش و ارزآوری آن برای کشور نسبت به ارائه راهکارهای مناسب برای صادرات این محصولات بدون عرضه آن در بورس کالا اقدامات لازم را به عمل آورند.

این در حالی است که بر اساس آمار موجود، ایران از نظر ذخایر معدنی جزو ۱۰ کشور برتر دنیاست، این مهم مبین تاثیر معادن در اقتصاد و صادرات کشور است.

ایران با حدود ۶۸ نوع ماده معدنی، ۳۷ بیلیون تن ذخایر کشف شده و ۵۷ بیلیون تن ذخایر بالقوه در میان ۱۵ قدرت معدنی جهان جای گرفته، اما فرآورده های معدنی تنها ۰٫۶ درصد از تولید ناخالص داخلی را تشکیل می‌دهد، این آمار مبین آن است که این ظرفیت کم نظیر اقتصادی برای توسعه کشور به کار گرفته نشده است.

بیش از ۵ هزار و ۸۰۰ معدن فعال با اشتغال حدود ۱۳۸ هزار نفر در کشور وجود دارد و میزان ذخایر معدنی شناسایی شده نزدیک به ۶۰ میلیارد تن است که از این رقم افزون بر ۴۰ میلیارد تن قطعی و بقیه احتمالی است.
ارزش ذخایر معدنی شناسایی شده کشورمان که سه درصد ذخایر مواد معدنی جهان را شامل می شود، افزون بر ۷۷۰ میلیارد دلار برآورد شده است.
به گفته برخی از مسئولان، جمهوری اسلامی از نظر میزان ذخیره اکتشافی معدن رتبه چهاردهم را در جهان دارد و از نظر تنوع ذخایر، جایگاه دهم جهانی را به خود اختصاص داده است.
بنابه اظهار کارشناسان معدنی، ۶۸ نوع ماده معدنی در کشور وجود دارد که از این تعداد فقط ۲۰ ماده معدنی اکتشاف، مشخص و در مرحله فرآوری قرار گرفته است.
همچنین ایران با دارا بودن ۱.۵ میلیارد تن ذخایر قطعی و ۴.۵ میلیارد تن ذخایر احتمالی سنگ های ساختمانی جزو سه کشور نخست جهان از لحاظ ذخایر معدنی است.
به گفته کارشناسان، میانگین اکتشافات کشور در بخش معدن کمتر از ۵۰ متر است در حالی که اندازه مطلوب اکتشافات ۱۵۰ متر است تا بتوان به یک ماده معدنی دست پیدا کرد.
به گفته متخصصان بخش معدنی کشور، ایران در منطقه‌ای واقع شده که کشورهای اطراف آن مانند ترکیه، عربستان و کشورهای حوزه خلیج فارس با توجه به آهنگ رشد و توسعه اقتصادی به منابع معدنی زیادی نیاز دارند و تسهیل صادرات مواد معدنی در این شرایط اقتصادی می تواند برای ایران ارزی آوری بیشتری داشته باشد.

این در حالی است که بسیاری از کشورهای همسایه و منطقه از نظر ذخایر معدنی بسیار فقیر هستند، حتی برخی از این کشورها در صنایعی مانند فولاد سرمایه ‌گذاری هم کرده‌اند، اما مواد اولیه آن‌ها وارداتی است و ایران می‌ تواند منبع خوبی برای تأمین نیازهای این کشورها در صادرات محصولاتی معدنی باشد./ بازار