هفت سال قبل، زمانی که دولت یازدهم تازه آغاز به‌کار کرد فقط ۱۱ درصد از روستاهای کشور به اینترنت متصل بودند. این آمار در اوایل سال ۹۲، صفر درصد بود.

با گذشت حدود هفت سال از آغاز برنامه‌ریزی دولت تدبیر و امید برای توسعه اینترنت، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات آماری منتشر کرد که حکایت از جهش حدود ۹۰ درصدی دارد. به گفته وی اکنون ۹۸.۵ درصد جمعیت روستاییان به اینترنت متصل هستند.

توجه به مناطق محروم و کمتر توسعه یافته از جمله مهم‌ترین عوامل گسترش عدالت اجتماعی و تحقق اقتصاد مقاومتی است. از آغاز دولت دوازدهم و با اجرای پروژه USO، گام‌های بلندی در خصوص خدمت‌رسانی به روستاها برداشته شد و در کنار پوشش روستایی به دسترسی آن‌ها به شبکه ملی اطلاعات نیز توجه ویژه‌ای شد.

با اتصال روستاها به شبکه ملی اطلاعات، علاوه بر امور روزمره، آنان توانستند کسب وکار روستایی خود را از طریق اینترنت توسعه دهند. بر اساس ماده ۶۷ قانون برنامه ششم توسعه، وزارت ارتنباطات مکلف شد زیرساخت‌های خدمات الکترونیکی در مناطق محروم و روستایی را با انجام سرمایه‌گذاری توسعه دهند تا آنان بتوانند مانند همه مردم ایران دست‌کم از چهار خدمت الکترونیکی اصلی دولت (سلامت، آموزش، کشاورزی و بانکی) استفاده کنند.

این قانون وزارت ارتباطات را مکلف کرده بود برای ۸۰ درصد از روستاهای بالای ۲۰ خانوار این شرایط را فراهم کند، اما اکنون و قبل از پایان یافتن برنامه توسعه، وزارت ارتباطات توانسته برای بیش از ۹۸ درصد روستاهای بالای ۲۰ خانوار بستر مناسب را مهیا کند.

اتصال ۳۹ هزار و ۴۶۵ روستا به اینترنت

سامانه «دیار» درگاه یکپارچه اطلاعات روستایی است. این سامانه ملی، توسط وزارت ارتباطات توسعه داده شد تا آخرین وضعیت اتصال روستاهای بالای ۲۰ خانوار کشور به اینترنت را به صورت برخط در اختیار مردم قرار دهد.

طراحی و توسعه این سامانه گامی برای شفاف‌سازی اقداماتی است که وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات به‌منظور اتصال ایران به اینترنت برمی‌دارد. وزیر ارتباطات شامگاه شنبه از اتصال ۱۰۰ درصدی شهروندان ایرانی به اینترنت و انتشار جزئیات آن در سامانه دیار خبر داد.

سه استان ۱۰۰ درصدی شدند

اتصال ۱۰۰ درصدی استان‌های قم، یزد و البرز به اینترنت مدتی قبل توسط وزیر ارتباطات اعلام شد. بررسی خبرنگار حوزه ارتباطات ایرنا از این سامانه، نشان می‌دهد اکنون ۳۹ هزار و ۴۶۵ روستا به اینترنت، ۳۸ هزار و ۲۹۷ روستا به تلفن همراه روستایی، ۲۲ هزار و ۹۲۷ روستا به اینترنت ثابت، ۳۳ هزار و ۴۸ روستا به اینترنت سیار و ۳۳ هزار و ۶۱ روستا به تلفن ثابت روستایی دسترسی دارند.

از نظر جمعیتی اکنون اتصال پنج میلیون و ۹۰۳ هزار و ۶۴۵ خانوار، ۲۰ میلیون و ۱۳۴ هزار و ۸۴۶ نفر، ۳۹ هزار و ۴۶۵ روستا و ۱۷ هزار و ۴۶۹ خانه بهداشت به اینترنت و شبکه ملی اطلاعات برقرار است. لازم به ذکر است همه آماری که در ادامه این گزارش آمده، مربوط به روستاهای بالای۲۰ خانوار در کشور است.

۵ استان با اتصال بالای ۹۸ درصد به اینترنت

وضعیت اتصال روستاها به اینترنت در سامانه دیار، نشان می‌دهد پنج استان با پوشش‌دهی حدود ۹۹ درصد در کشور وجود دارند که به زودی در فهرست استان‌هایی با اتصال ۱۰۰ درصدی قرار خواهند گرفت.

۲۳۴ هزار و ۲۱۸ خانوار با جمعیت ۸۰۵ هزار و ۵۸۵ نفر، ۵۳۰ روستای بالای ۲۰ خانوار در تهران را تشکیل می‌دهند. ۹۹.۴ درصد از روستاهای بالای ۲۰ خانوار در تهران به اینترنت متصل هستند و برای اتصال ۱۰۰ درصدی این استان باید دسترسی ۲.۵ درصدی پاکدشت و ۳.۴ درصدی فیروزکوه به اینترنت مهیا شود.

پوشش اینترنت در ۹۳۵ روستاهای بالای ۲۰ خانوار استان اصفهان، ۹۸.۴ درصد است. برخی روستاهای موجود در شهرستان‌هایی مانند بوئین و میاندشت، فریدونشهر، چادگان، اردستان و کاشان اتصال ۱۰۰ درصدی به اینترنت ندارند.

بوشهر نیز از دیگر استان‌هایی است که تا مدتی دیگر به جمع اتصال‌های ۱۰۰درصدی می‌پیوندد. اکنون اتصال ۹۸.۵ درصدی اینترنت در این استان برقرار است و ۱.۵ درصد باقی‌مانده مربوط به روستاهای شهرستان‌های دشتستان، جم و دشتی هستند. دسترسی روستاهای بالای ۲۰ خانوار استان‌های اردبیل و همدان ۹۸.۹ درصد و مازندران ۹۸.۲ درصد است.

۷ استان با اتصال بالاتر از ۹۰ درصد به اینترنت

بر اساس آمار سامانه دیار، اتصال روستاهای بالای ۲۰ خانوار هفت استان کشور اکنون از مرز ۹۰ درصد گذشته است. فارس (۹۱درصد)، گلستان (۹۷.۶درصد)، سمنان (۹۲.۲درصد)، مازندران، گیلان (۹۳.۱درصد)، آذربایجان شرقی (۹۷.۲درصد)، ایلام (۹۴.۷درصد)، خراسان شمالی (۹۱.۷درصد)، استان‌هایی هستند که در این فهرست قرار دارند.
استان خراسان جنوبی نیز از آن دست استان‌هایی است که پهناوری و موقعیت جغرافیایی آن باعث شده اتصال تمامی روستاها به اینترنت با سختی مواجه شود. ۲۷.۱ درصد از روستاهای باقی‌مانده خراسان جنوبی که در آستانه اتصال به اینترنت قرار دارند در شهرستان‌های نهبندان، درمیان، بیرجند، خوسف، سرپیشه زیرکوه، قائنات، سرابان و فرودس واقع شده‌اند.

سیستان‌وبلوچستان استان پهناوری است، پراکندگی روستاها، وسعت زیاد این استان و موقعیت جغرافیایی که در جنوب استان قرار دارد، خدمت‌رسانی به آن بخش را با کمی سختی رو به رو کرده است. از ۳۴۵ هزار و ۴۰۸ خانواری که جمعیت حدود یک میلیون و ۴۰۰‌هزار نفری روستاهای بالای ۲۰ خانوار سیستان را تشکیل می‌دهند، ۷۹ درصد به اینترنت دسترسی دارند.

اگر شرایط اتصال شهرستان‌های زاهدان، خاش، میرجاوه، سراوان، ایرانشهر، فنوج، نیک‌شهر، کنارک، قصر قند، سرباز، مهرستان، سیب و سوران و دلگان به اینترنت مهیا شود، وضعیت پوشش‌دهی اینترنت در این استان بهبود پیدا خواهد کرد.

در استان مرکزی ۸۶۱ روستای بالای ۲۰ خانوار وجود دارد که ۸۴.۲ درصد آنها تحت پوشش اینترنت هستند. ۱۵.۸ درصدی که به اینترنت متصل نیستند در روستاهای شهرستان‌های تفرش، ساوه، اراک، شازند، فراهان، کمیجان، خنداب، محلات و خمین قرار دارند.

استان‌های کردستان با پوشش ۷۹.۲ درصدی، هرمزگان با پوشش ۸۵.۴ درصدی، کهگیلویه و بویراحمد با پوشش ۸۵.۹ درصدی، چهارمحال و بختیاری با پوشش ۸۶.۴ درصدی، قزوین با پوشش ۱۸.۷ درصدی، کرمان با پوشش ۸۸.۱ درصدی، خوزستان با پوشش ۸۹ درصدی، لرستان با پوشش ۸۹.۶ درصدی، کرمانشاه با پوشش ۸۸درصدی، زنجان با پوشش ۸۷.۹ درصدی، قزوین با پوشش ۱۸.۷ درصدی، آذربایجان غربی با پوشش ۸۸.۱ درصدی، خراسان رضوی با پوشش ۸۹.۲ درصدی جزو استان‌هایی هستند که اتصال آن‌ها به اینترنت هنوز به ۹۰ درصد نرسیده است.

چرا اتصال اینترنت در برخی شهرستان‌ها مطلوب نیست؟

عدم اتصال ۱۰۰درصدی اندک روستاهای باقی‌مانده‌ کشور به اینترنت دلایل گوناگونی دارد. موقعیت جغرافیایی برخی روستاها و قرار گرفتن آن‌ها در دل کوهستان باعث می‌شود حتی با احداث دکل، دید رادیویی برقرار نشود و نتوان اتصال روستا به شبکه ملی اطلاعات را برقرار کرد.

برخی روستاها فاقد برق و جاده هستند که این مساله به طور عملی ساخت دکل مخابراتی را غیرممکن می‌کند. تحریم تجهیزات حوزه فناوری و سختی وارد کردن این تجهیزات و گرانی آن‌ها نیز از دیگر مواردی است که باعث شده اتصال تعداد اندکی از روستاهای کشور به اینترنت برقرار نشود.

به طور مثال شهرستان قزوین ۳۴۲ روستای بالای ۲۰ خانوار دارد که اکنون ۷۳.۱ درصد از آن به اینترنت دسترسی دارند. شهرستان نیک‌شهر استان سیستان‌وبلوچستان ۲۷۱ روستا دارد که از این بین ۴۳.۹۹ درصد به اینترنت متصل هستند. شهرستان سرباز ۳۵۶ روستا دارد که اتصال۶۰.۴۹ درصد روستاهای بالای ۲۰ خانوار آن به اینترنت برقرار است. شهرستان خاش ۴۱۸ روستا دارد که ۸۲.۳ درصد به اینترنت دسترسی دارند. / ایرنا