گروه بین‌الملل بازارنیوز- مهناز میرزاده؛ لبنان در شرایطی که یکی از بزرگ­ترین بحران‌­های اقتصادی جهان را تجربه می­کند به گفته صندوق بین­ المللی پول این یکی از بزرگترین بحران­‌های اقتصادی در جهان طی ۱۵۰ سال اخیر است. بحران حاضر که هر روز بر عمق آن نیز افزوده می ­شود، در تمامی ابعاد زندگی لبنانی­‌ها را تحت تأثیر قرار داده است. بحران­‌ها و چالش ­های گاه و بی گاهی که بعضاً با سیاست­ها و اقدمات مقطعی می­ توان آن­ها را تسکین داد، ولی در شرایط فعلی امکان درمانی نمی‌­توان برای آن متصور بود.

در ماه­‌های اخیر تجمعات، اعتراض‌­ها و اعتصاب­‌هایی در خصوص کمبود و نبود دارو از سوی داروخانه­‌ها انجام شده است. در واقع وضعیت غم‌انگیزی که بخش داروسازی در لبنان به آن رسیده است تهدیدی با پیامد‌های جدی برای امنیت سلامت جامعه است.

برای روشن شدن ابعاد بحران در صنعت داروسازی لبنان، با مراجعه به گزارش سازمان تجارت بین­الملل به تاریخ ۲۹ سپتامبر ۲۰۲۰، ملاحظه می­گردد که در لبنان بیش از ۵۰ واردکننده دارو وجود دارد. ارزش بازار دارویی لبنان در حدود ۱ میلیارد دلار است. تولید داخلی دارو در لبنان به دلیل هزینه­های بالای تولید، ضعیف است. در نتیجه واردات بیش از ۹۵ درصد از کل محصولات دارویی موجود در بازار این کشور را تشکیل می­دهد.

همان­طور که در جدول (۱) ملاحظه می­ شود، کل واردات دارویی به لبنان در سال ۲۰۱۹ به ۱.۲ میلیارد دلار رسید که ۱۴۷ میلیون دلار آن از ایالات متحده وارد شد. در واقع تولید داخل ۵ درصد از نیاز بازار داخل را تأمین می­ کند و صنعت داروسازی لبنان عمدتاً بر تولید دارو‌ها تحت مجوز شرکت­های بین­ المللی متمرکز است. منابع اصلی واردات داروی در لبنان شامل آلمان (۱۷.۱ درصد)، ایالات متحده (۱۱.۸ درصد)، فرانسه (۱۰.۸ درصد) سوئیس (۱۰.۵ درصد) ایتالیا (۵.۸ درصد) و ایرلند (۶.۲ درصد) است؛ بنابراین صنعت داروسازی لبنان، یک صنعت وابسته است که با کوچکترین چالش یا بحران خارجی، چون تحریم یا افزایش بدهی خارجی و نکول آن، شاهد کاهش ارزش پول ملی و در نتیجه افزایش قیمت دارو خواهیم بود.

بنابراین صنعت داروسازی لبنان، یک صنعت وابسته است که با کوچکترین چالش یا بحران خارجی چون تحریم یا افزایش بدهی خارجی و نکول آن، شاهد کاهش ارزش پول ملی و در نتیجه افزایش قیمت دارو خواهیم بود. در کنار آن به دلیل کمبود منابع ارزی برای واردات دارو، شاهد کاهش ارزش بازار و کمبود دارو در بازار خواهیم بود. به گونه­‌ای که برخی کارشناسان، بحران ایجاد شده در صنعت داروسازی لبنان را در نتیجه شوک ارزی ایجاد شده در لبنان می­ دانند. با بررسی دیدگاه کارشناسان لبنانی در روزنامه ملی النهار لبنان ملاحظه می­ شود در کنار شوک ارزی و کاهش ارزش پول ملی عوامل دیگری در ایجاد بحران در صنعت داروسازی لبنان نقش داشته­‌اند که عبارتند از:  

هزینه­‌های بالای تولید، چارچوب قانونی ضعیف و دارو‌های تقلبی اصلی­‌ترین چالش­‌های پیش روی صنعت داروسازی در لبنان است.

کاهش واردات به دلیل تخریب بندر بیروت و حذف و کاهش یارانه دارو توسط بانک مرکزی است.

1. فساد گسترده و خلاء سیاسی: برخی از کارشناسان معتقدند که علت بحران لبنان "فساد گسترده در طول سالها" بوده است به گونه‌­ای که منجر به تخریب سیستم بهداشتی این کشور شده است.
2. قاچاق دارو به سایر کشورها: در صنعت داروسازی به مانند سایر صنایع شاهد قاچاق هستیم. این موضوع نیز به دلیل پرداخته یارانه از سوی دولت است. در واقع بانک مرکزی با تخصیص ارز ترجیحی به واردات دارو، زمینه دسترسی قاچاقیان به داروی ارزان برای ارسال به خارج از مرزهای لبنان شده است.
3. طولانی بودن فرایند واردات دارو: برخی از کارشناسان لبنانی اعتقاد دارند که به دلیل طولانی بودن فرایند واردات دارو به لبنان که بعضاً به هشت ما طول می­‌کشد، منجر به کمبود دارو در بازار و ایجاد بحران شده است.
4. سایر موارد: به این سه مورد در کنار شوک ارزی و کمبود منابع ارزی باید مواردی چون هزینه­‌های بالای تولید، چارچوب قانونی ضعیف و وجود داروهای تقلبی اشاره نمود که منجر به اخلال در زنجیره تولید، توزیع و مصرف دارو در لبنان شده است.

پایان پیام//