عضو هیئت علمی موسسه تحقیقات علوم باغبانی و معاون کنترل آفات سازمان حفظ نباتات مصرف جهانی سم به ازای هر کیلو محصول را ۴۴۴ گرم اعلام کرد.
مسعود لطیفیان عضو هیئت علمی موسسه تحقیقات علوم باغبانی و معاون کنترل آفات سازمان حفظ نباتات با اشاره به راهکارهای دستیابی به کشاورزی پایدار اظهار کرد: استفاده از آفت کشهای شیمیایی برای حفاظت از گیاهان از نظر زیست محیطی اقدامی در جهت ناپایداری سیستمهای بهره برداری کشاورزی است.
او با اشاره به اینکه ایران در جایگاه دهم مصرف سم در دنیا قرار دارد، بیان کرد: مصرف جهانی سم به ازای هر کیلوگرم محصول ۴۴۴ گرم است که این میزان در ایران ۳۳ گرم است. همچنین طی سه سال گذشته ۱۵۹ قلم آفت کشهای جدید کم خطر با غلظت مصرف پایین در هیئت نظارت بر سموم و۴۲ آفت کش بیولوژیک به تصویب رسیده است.
روشهای زیست بوم شناختی منطقیترین استراتژی مدیریت کنترل آفات در بخش کشاورزی
این مقام مسئول منطقیترین استراتژی مدیریت کنترل آفات در کشاورزی پایدار، را روشهای زیست بوم شناختی دانست و گفت: برای ترویج اصولی توسعه پایدار کشاورزی در حفاظت از گیاهان یک رویکرد تلفیقی برای همه زمینههای مربوط به سیاست کاهش مصرف سموم است.
لطیفیان به حداقل رساندن استفاده از آفت کشهای شیمیایی با اصلاح قوانین ملی حفظ نباتات را از راهکارهای سیاست کاهش مصرف سموم دانست و گفت: استفاده از آفت کشهای شیمیایی و مقادیر مورد استفاده باید به حداقل برسد. با وجود فشار شدید اقتصادی در بخش تولیدات گیاهی و قیمتهای مناسب برای آفت کشهای شیمیایی، انگیزههای کافی برای کشاورزان در اتخاذ رویکرد صحیح کاهش مصرف سموم وجود نداشته و تنها راه آن وضع الزامات قانونی برای به حداقل رساندن مصرف آفت کشهای شیمیایی است.
او شناسایی، اندازه گیری و حذف نقاط کور را در ارزیابی مخاطرات آفت کشهای شیمیایی از دیگر راهکارهای به حداقل رساندن مخاطرات آفت کشهای شیمیایی اعلام کرد و افزود: فرآیند صدور مجوز برای آفت کشهای شیمیایی مستلزم حذف نقاط کور و ضعف در ارزیابی خطرات زیست محیطی آنها است. عدم قطعیت قابل ملاحظهای در مورد نمایان بودن نتایج محاسبات باقی مانده آفت کشهای شیمیایی در خاک، آبهای زیرزمینی و آبهای سطحی وجود دارد. بهبود ارزیابی ریسکهای زیست محیطی مستلزم توسعه مستمر اصولی است که بر اساس آن پیاده سازی تحولات علمی در الزامات آزمایش مناسب اثرات جانبی و زیست محیطی آفت کشها در نظر گرفته شود.
معاون کنترل آفات سازمان حفظ نباتات ادامه داد: اگر استفاده از آفت کشهای شیمیایی در شرایط تولید برخی از محصولات استراتژیک برای دفاع از امنیت غذایی اجتناب ناپذیر است، باید از آنها با کاربرد فناوریهای مناسب موجود و با در نظر گرفتن کلیه گزینههای اقتصادی توجیه پذیر بر مبنای اصول مدیریت ریسک در مدیریت تلفیقی آفات استفاده بهینه کرد. همچنین برای کاهش آلودگی محیط زیست، هیچ گونه استراتژی بدون در نظر گرفتن اثرات جانبی آن نباید اتخاذ شود.
او با اشاره به جبران اثرات اجتناب ناپذیر اثرات غیر مستقیم آفت شیمیایی بیان کرد: یکی از اثرات غیر مستقیم استفاده از آفت کشهای شیمیایی کاهش تنوع زیستی در چشم انداز کشاورزی پایدار است.
این مقام مسئول با اشاره به اینکه حذف شدید علفهای هرز مزرعه توسط علف کشها و حشرات زمینهای کشاورزی توسط حشره کشها منجر به کاهش منابع غذایی حیوانات وحشی میشود، بیان کرد: تا کنون هیچ روش هماهنگی در سطح کشور برای ارزیابی تأثیرات غیر مستقیم آفت کشها بر تنوع زیستی وجود ندارد. تصویب الزامات قانونی برای حفاظت از تنوع زیستی در برابر اثرات غیر مستقیم آفت کشها باید فورا در دستور کار قرار گیرد.
معاون آفات کنترل سازمان حفظ نباتات دستیابی به اهداف کلیدی سیاستهای گیاه پزشکی، اصول حفاظت از محیط زیست و سلامت انسان را از ویژگی پایداری بخش کشاورزی دانست و افزود: طبق ماده ۳۱ قانون برنامه ششم توسعه، فراهم کردن امکانات مصرف بهینه سموم، دفع آفات نباتی، مبارزه زیستی و تدوین ضوابط آن بر عهده سازمان حفظ نباتات است که به منظور مدیریت کاهش مصرف آفت کشهای شیمیایی باید خاصتر و شفافتر باشد.
او در پایان با اشاره به اینکه توجه به بعد پایداری اجتماعی در مدیریت کنترل آفات تاثیر بسزایی در کشاورزی پایدار دارد، تصریح کرد: فعالیتهای بخش خصوصی ممکن است در بسیاری از موارد منافع کلان اقتصادی را به همراه داشته باشد، اما میتواند هزینههایی را برای عموم مردم به دنبال داشته باشد. در حالت ایده آل، کشاورزی پایدار باید بتواند توزیع عادلانه منافع و هزینههای فعالیتهای کنترل آفات را برای جامعه امروز و نسلهای آینده به حداکثر برساند.
/باشگاه خبرنگاران جوان