گروه بین الملل بازارنیوز:مریم صافی؛ در آگوست ۲۰۲۱، نرخ تورم قیمت مواد غذایی در مقایسه با متوسط سال ۲۰۲۱، به ۲۹ درصد رسید. علت اصلی این وضعیت، کاهش تولید، خشکسالی، افزایش قیمت کالا‌های بین المللی و کاهش ارزش لیر ترکیه در برابر سایر ارز‌ها بود. در پی این اتفاق، ترکیه از حذف تعرفه بر محصولات ضروری غذایی خود نظیر نخود، عدس، گندم، گندم چاودار، جو، جو دوسر و بذر سورگوم برای کاشت، خبر داد. تعرفه‌های صفر از ۸ سپتامبر ۲۰۲۱ اعمال شده و تا ۳۱ دسامبر ۲۰۲۱ ادامه خواهد داشت. پس از این مدت، تعرفه‌ها به سطوح قبلی خود باز می‌گردند که بسته به نوع کالا، از ۱۹.۳ تا ۱۳۰ درصد متغیر خواهد بود.

قیمت مواد غذایی در سراسر جهان در ماه اوت ۲۰۲۱ در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته تقریباً ۳۳ درصد افزایش یافته است. بیشترین افزایش قیمت در کالا‌های اساسی مانند روغن نباتی، غلات و گوشت مشاهده شده است. این وضعیت به ویژه در ترکیه بحرانی به نظر می‌رسد. زیرا افزایش قیمت کالا‌های اساسی برای مصرف کننده‌ی ترکیه ای، به ۱۵ درصد در سال رسیده است؛ با این وضعیت ترکیه در بین بازار‌های نوظهور و کشور‌های شورای همکاری اقتصادی، پس از آرژانتین در رتبه دوم بالاترین افزایش قیمت‌ها قرار گرفته است. مصرف کنندگان در ترکیه برای جلوگیری از کاهش درآمدهایشان بوسیله قیمت‌های بالاتر در ماه‌های آینده، مبالغ زیادی را صرف ذخیره برنج و ماکارونی می‌کنند. البته چشم اندازه ماه‌های آینده نشان می‌دهد که بعید به نظر می‌رسد وضعیت ترکیه بهتر شود؛ زیرا این کشور همچنان با شرایط جوی نامساعد مبارزه خواهد کرد، در ماه‌های آینده شاهد افزایش تصاعدی هزینه حمل و نقل و افزایش هزینه نهاده‌های دامی مانند کود خواهیم بود. همچنین تنگنا‌های حمل و نقل و کمبود نیروی کار نیز این مشکلات را تشدید می‌کند. علاوه بر این، کاهش ذخایر ارزی کشور ترکیه، واردات را بسیار پرهزینه کرده است که همچنان بر افزایش قیمت داخلی فشار وارد می‌کند. بر اساس آخرین داده ها، یک پنجم متوسط بودجه خانوار‌های ترکیه به غذا اختصاص داده می‌شود و این میزان در گروه‌های کم درآمد به ۳۰ درصد می‌رسد. میلیون‌ها نفر در گروه‌های با درآمد کم و متوسط در برابر تورم قیمت مواد غذایی و مسائل ناامنی غذایی بسیار آسیب پذیر هستند.

بر اساس گزارش موسسه آمار ترکیه، در اوت ۲۰۲۱، قیمت مواد غذایی ۲۹ درصد در مقایسه با سال گذشته افزایش یافته است، در حالی که تورم کلی مصرف کنندگان در همان دوره ۱۶.۵۹ درصد بوده است. برای محصولات محبوب مانند غلات و غذا‌های فرآوری شده، از جمله نان، افزایش قیمت تقریباً به سمت ۲۰ درصد در حال حرکت است.

 

نمودار (۱): تورم قیمت مواد غذایی در ترکیه
منبع: اقتصاد تجارت

 

با توجه به اینکه بیش از ۲۰ استان ترکیه تحت تأثیر کاهش بارش‌ها قرار گرفته اند، سطح متوسط بارش‌های امسال، ۲۵ درصد کمتر از میانگین بلند مدت فصلی بوده است که تأثیر رو به رشد گرمایش جهانی را در سراسر ترکیه به وضوح نشان می‌دهد. منطقه جنوب شرقی ترکیه، بدترین وضعیت را دارد که انتظار می‌رود بازده تولید محصولاتی مانند گندم، جو و عدس قرمز بین ۲۰ تا ۸۰ درصد کاهش یابد. ترکیبی از عوامل مانند خشکسالی، افزایش جمعیت و مهاجرت می‌تواند ترکیه را به کشوری تبدیل کند که در دهه آینده دچار ناامنی غذایی شده است مگر اینکه اقدامات کافی توسط دلتمردان انجام شود. این بحران به علت افزایش هزینه کالا‌های وارداتی که بر قیمت مواد غذایی و خوراک داخلی نیز تأثیر می‌گذارد، بیشتر تشدید شده است.
در نتیجه کاهش تولید، انتظار می‌رود که تولید داخلی نتواند تقاضای رو به رشد مصرف کنندگان ترک را برآورده کند، به این معنی که این کشور بیشتر بر واردات تکیه خواهد کرد. اخیراً ترکیه اعلام کرده است که تعرفه‌های محصولاتی مانند: نخود، عدس قرمز، سبز و سایر؛ گندم، گندم چاودار، جو، جو دو سر و بذر سورگوم برای کاشت حذف می‌شود. تعرفه‌های صفر اعلام شده برای دوره ۸ سپتامبر ۲۰۲۱ تا ۳۱ دسامبر ۲۰۲۱ اعمال می‌شود. انتظار می‌رود پس از این دوره، تعرفه‌ها به سطح قبلی بازگردد که بسته به نوع کالا از اول ژانویه ۲۰۲۲، بین ۱۹.۳ تا ۱۳۰ درصد متغیر خواهد بود.