گروه بین الملل بازارنیوز: مهدیه تقوی؛ چرخش تاریخی جهان به سمت محدود کردن انتشار کربن احتمالاً تقاضای بی‌سابقه‌ای را برای برخی از مهم‌ترین فلزات مورد استفاده در تولید و بکار گرفته شده در ذخیره انرژی های تجدیدپذیر بر مبنای سناریوی انتشار خالص صفر تا سال 2050 افزایش می‌دهد.

افزایش قیمت فلزاتی همچون کبالت و نیکل می‌تواند دوران زمانی طلایی و پر رونقی را برای برخی از اقتصادهایی که بزرگترین صادرکنندگان جهان هستند به همراه داشته باشد، اما افزایش هزینه‌ها می‌تواند تا پایان این دهه ادامه داشته باشد و می‌تواند خود انتقال انرژی را از مسیر اصلی و سودآورانه خارج کرده یا به تاخیر بیاندازد.

قیمت فلزات صنعتی، که پایه مهمی برای اقتصاد جهانی است، پیش از این با بازگشایی اقتصادها، شاهد یک افزایش بزرگ پس از همه گیری کرونا بوده است. آخرین تحقیقات ما، که در چشم انداز اقتصاد جهانی در ماه اکتبر و مقاله جدید پژوهشگران صندوق بین المللی پول گنجانده شده است، به جزئیات اثرات احتمالی انتقال انرژی در بازارهای فلزات و تأثیر اقتصادی آن برای تولیدکنندگان و واردکنندگان می پردازد.

به عنوان مثال، لیتیوم که در باتری‌های وسایل نقلیه الکتریکی استفاده می‌شود، می‌تواند از سطح قیمتی در حدود 6000 دلار در هر تن در سال 2020،  به حدود 15000 دلار در هر تن در اواخر این دهه افزایش یابد و حتی شاهد افزایش بیشتر آن در دهه 2030 باشیم. قیمت‌های کبالت و نیکل نیز در سال‌های آینده شاهد افزایش قیمت مشابهی خواهند بود.

سناریوی انتشار خالص صفر

ما نگاه ویژه به محدود کردن افزایش دمای کره زمین به 1.5 درجه سانتیگراد داریم. تحقق این مسئله، مستلزم تغییرات بنیادین در سیستم انرژی است که خودِ این موضوع می تواند به طور قابل توجهی تقاضای فلزات را افزایش دهد، زیرا فن آوری هایی که دی اکسید کربن کمتری را وارد محیط می کنند (از جمله انرژی های تجدید پذیر، وسایل نقلیه الکتریکی) به هیدروژن و جذب کربن  نیاز دارند و در این تکنولوژی ها،  کاربرد فلزات بیشتر از سوخت های فسیلی نقش دارد.

در این بین، تمرکز ما بر روی چهار فلز مهم در میان انواع مختلف مورد استفاده در انتقال انرژی است؛ مس و نیکل، که فلزات اصلی محسوب شده و دهه‌هاست در بورس معامله می‌شوند، و لیتیوم و کبالت که با رشد جزئی، اخیراً وارد بورس معاملات شده اند اما به دلیل اهمیت بالا در فرآیند انتقال انرژی، محبوبیت پیدا می کنند.

سرعت شتابان تغییرات مورد نیاز برای دستیابی به اهداف مورد نظر در جلوگیری از تغییرات آب و هوایی، مانند سناریوی انتشار خالص صفر آژانس بین‌المللی انرژی (IEA) تا سال 2050، حاکی از افزایش تقاضا برای فلزات در دهه آینده است. بر اساس این سناریو که هدف آن، به صفر رساندن انتشار دی اکسید کربن در محیط است، مصرف لیتیوم و کبالت بیش از شش برابر افزایش می یابد تا نیازهای باتری ها و دیگر مصارف انرژی پاک را برآورده کند. استفاده از مس دو برابر و نیکل چهار برابر می شود که البته این افزایش شامل رفع نیازهای غیر مرتبط با انرژی پاک نیز می شود.

قیمت فلزات

در حالی که افزایش تقاضای فلزات می تواند با شتاب همراه باشد، اما عرضه فلزات، معمولا به آرامی به سیگنال های قیمت گذاری واکنش نشان می دهد و این مسئله تا حدی بستگی به تولید دارد. مس، نیکل و کبالت از معادنی استخراج می شوند که نیاز به سرمایه‌گذاری متمرکز دارند و طبق اعلام آژانس بین‌المللی انرژی،  به طور متوسط بیش از یک دهه، پروسه ی استخراج تا تولید آن ها طول می‌کشد. در مقابل، لیتیوم عمدتاً از چشمه های معدنی و تصفیه ی آب نمکی که از طریق آب شور پمپاژ شده از زیر زمین بیرون می آید، استخراج می شود. همین امر، زمان استخراج تا تولید آن را به طور متوسط به پنج سال کاهش می دهد.

روند عرضه نیز تحت تأثیر نوآوری در فناوری های استخراج، تمرکز بازار و مقررات زیست محیطی است. ترکیبی از افزایش تقاضا و تغییرات کندتر عرضه می تواند باعث افزایش قیمت شود. در واقع، اگر استخراج معادن ملزم به برآورده سازی مقررات سناریوی انتشار خالص صفر آژانس بین‌المللی انرژی باشد، تحلیل اخیر ما نشان می‌دهد که قیمت‌ها می‌توانند برای مدت زمان بی‌سابقه‌ای به اوج‌های تاریخی برسند و این هزینه‌های بالاتر حتی می‌تواند خود انتقال انرژی را به تاخیر بیندازد.

نمودار (1): سناریوی انتشار خالص صفر ، متوسط 2021-2040 (هزار دلار 2020 در هر تن متریک)

منابع: آژانس بین المللی انرژی (IEA)، شورهوف و استورمر (2020)،  اداره آمار کار ایالات متحده: سازمان زمین شناسی ایالات متحده و محاسبات پژوهشگران صندوق بین المللی پول

توضیحات: برخی از آن ها برای یک دوره بی سابقه و پایدار تحت سناریوی انتشار خالص صفر تا سال 2050 به اوج تاریخی می رسند. قیمت ها با استفاده از شاخص تورم قیمت مصرف کننده ایالات متحده تعدیل می شوند. سناریوها بر اساس شوک تقاضای خاص فلزات است. نوارها 40 درصد بالاترین چگالی خلفی مجموعه های معتبر را نشان می دهند.

به طور خاص، قیمت‌های کبالت، لیتیوم و نیکل نسبت به سطح قیمتی سال 020 ، چند صد درصد افزایش می‌یابد و در حدود سال 2030 به اوج خود می‌رسد. ما تخمین می‌زنیم که قیمت‌ها مانند سال 2011 به اوج خود می‌رسند، اگر چه برای مدت طولانی‌تری این افزایش قیمت ادامه خواهد داشت.

افزایش تقاضا در سناریوی انتشار خالص صفر به دلیل اینکه اجزای انرژی تجدیدپذیر مانند توربین‌های بادی یا باتری‌ها به فلزات نیاز دارند، پیش‌بینی می‌شود. با این حال، در سمت عرضه، تولید به دلیل زمان طولانی پروسه استخراج از معادن تا تولید، واکنش کندی دارد و در نهایت تنها پس از سال 2030 سختی و انعطاف ناپذیری بازار را کاهش می‌دهد.

بر هم کنش ها در سطح کلان

برمبنای سناریوی انتشار خالص صفر، رونق تقاضا برای چهار فلز فوق الذکر در حوزه انتقال انرژی، به تنهایی ارزش تولید آن ها را در طی دو دهه، شش برابر کرده و به 12.9 تریلیون دلار افزایش می دهد. این مسئله می تواند تقریباً با ارزش تخمینی تولید نفت در سناریوی انتشار خالص صفر در آن دوره رقابت کند. این چهار فلز می توانند از طریق تورم، تجارت و تولید بر اقتصاد تأثیر بگذارند و درآمدهای باد آورده قابل توجهی را برای تولیدکنندگان کالا فراهم کنند.

گزارشات حوزه عرضه متمرکز فلزات حاکی از آن است که برخی از تولیدکنندگان برتر در این دوره زمانی می توانند سودآوری سرشاری داشته باشند که شامل کشورهایی که بیشترین تولید یا بیشترین ذخایر را دارند و احتمالاً تولیدکنندگان بزرگ آینده نگر خواهند بود، می شود. به عنوان مثال، جمهوری دموکراتیک کنگو حدود 70 درصد از تولید جهانی کبالت و نیمی از ذخایر آن را در اختیار دارد. سایر کشورهای برجسته در این حوزه عبارتند از : استرالیا در لیتیوم، کبالت، و نیکل،  شیلی در مس و لیتیوم؛ به همراه پرو، روسیه، اندونزی و آفریقای جنوبی.

رونق طولانی مدت فلزات نیز می تواند دستاوردهای اقتصادی قابل توجهی به خصوص برای صادرکنندگان بزرگ جهان به همراه داشته باشد. در واقع، ما تخمین می زنیم که افزایش 10 درصدی مداوم در شاخص قیمت فلزات صندوق بین المللی پول، دو سوم بیشتر به سرعت رشد اقتصادی کشورهای صادرکننده فلزات نسبت به کشورهای واردکننده اضافه می کند. صادرکنندگان همچنین شاهد بهبودی مشابهی در ترازهای مالی دولتی خود در موضوع حق امتیاز یا درآمدهای مالیاتی خواهند بود.

پیامدهای سیاست مذکور

عدم قطعیت بالا در مورد سناریوهای تقاضای فلزات، یک هشدار مهم است. پیش بینی تغییرات تکنولوژیکی دشوار است و سرعت و جهت انتقال انرژی به تحول تصمیمات سیاستی بستگی دارد. چنین ابهامی مضر است زیرا ممکن است مانع از سرمایه گذاری در حوزه معادن شود و این احتمال را افزایش دهد که قیمت های بالای فلزات از ریل خارج شده یا انتقال انرژی را به تاخیر بیندازد.

یک سیاست آب و هوایی معتبر، قابل تعمیم و هماهنگ در سطح جهانی؛ استانداردهای بالای محیطی، اجتماعی، کارگری و حاکمیتی و کاهش موانع تجاری و محدودیت های صادراتی به بازارها اجازه می دهد تا به طور موثر عمل کنند. این مسئله سرمایه گذاری ها را به سمت توسعه مناسب عرضه فلزات هدایت می کند، از افزایش هزینه های غیرضروری در فناوری های کم کربن جلوگیری می کند و به انتقال انرژی پاک کمک شایان می کند.

در نهایت، یک نهاد بین‌المللی (مشابه آژانس بین‌المللی انرژی یا سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد) می‌تواند نقش کلیدی در انتشار و تجزیه و تحلیل داده‌ها، تعیین استانداردهای صنعتی و تقویت همکاری‌های جهانی ایفا کند.

Source:https://blogs.imf.org/2021/11/10/soaring-metal-prices-may-delay-energy-transition/?utm_medium=email&utm_source=govdelivery

[1] Soaring Metal Prices May Delay Energy Transition

[2] Lukas Boer, Andrea Pescatori , Martin Stuermer and Nico Valckx