حمایت از صنعت و بنگاههای تولیدی در راستای توسعه تولید و ایجاد اشتغال در کشور از موضوعات اساسی و بهروزی است که برای تحقق آن و درنهایت دستیابی به توسعهٔ تولید ناخالص داخلی و افزایش ثروت ملی به اذعان کارشناسان و خبرگان اقتصادی، باید نگاه و حمایت ویژه و کاهش تصدیگری در حوزه تولید و صنعت داشته باشیم و طبق سیاستهای کلی اصل ۴۴ قانون اساسی نیز دولت باید نقش خود را از مالکیت و مدیریت مستقیم بنگاه به سیاستگذاری و هدایت و نظارت تغییر دهد.
علاوه بر آن برای افزایش سهم صنعت از اقتصاد کلان کشور که در حال حاضر فاصلهٔ زیادی با سهم واقعی و در مقایسه با دیگر کشورهای پیشرفتهٔ دنیا دارد، حمایت از بخش صنعت و تولید عملکردی حساس و حیاتی به نظر میرسد.
خانه صنعتگران ایران بهعنوان یک تشکل مردمی درزمینه تسهیل گری در حوزه صنعت و تولید، ایجاد ارتباط بین بخش صنعت و دولت، حمایت از تولید و... گام برمیدارد.
در همین راستا، تحریریهٔ اقتصادی خبر گزاری میزان با سید علیرضا بنیهاشمی رئیس خانه صنعتکاران ایران در موضوعاتی ازقبیل تسهیل گری در حوزه تولید، سهم صنعت از اقتصاد کشور، مشکلات تولید و... به گفتگو نشسته است.
تسهیل گری در حوزه اقتصاد تولیدی
میزان: لطفاً در ابتدا در خصوص نحوه فعالیت خانه صنعتکاران ایران تعداد و شرایط پذیرش عضو در این مرکز توضیح بفرمایید؟
بنی هاشمی: خانه صنعتکاران ایران یک مجموعه بزرگ مردمنهاد با حدود ۸ هزارو ۵۰۰ عضو صنعتکار در حوزه اقتصاد تولیدی، صنعت، کشاورزی، دامداری، معدن و انرژی گردشگری تسهیل گری میکند و اگر بخواهیم در یک کلام وظیفه خانه صنعتکاران ایران عبارت است از تقویت و حمایت هدفمند از تولید داخلی که این حمایت در ۲ سطح مدنظر قرارگرفته سطح اول زدودن موانع موجود بر مبنای تحلیل منطقی از علل پیدایش این موانع و سطح دوم پشتیبانیهایی است که باید بر اساس شرایط موجود کشور در جهت افزایش هدفمند کمی و کیفی تولید با تکمیل زنجیره ارزش تولید صنایع دارای اولویت و پرمصرف انجام شود.
عضویت در این مجموعه نیز به صورت حقیقی و حقوقی امکانپذیر است و هیچ محدودیتی برای جامعه بزرگ صنعتی کشور جهت عضویت در خانه صنعتکاران ایران وجود ندارد.
سهم اقتصاد تولیدی از اقتصاد کلان کشور ۱۲ درصد است
میزان: طبق اهداف کلان اقتصادی سهم صنعت از اقتصاد کلان کشور باید افزایش پیدا کند لطفاً بفرمایید در حال حاضر سهم صنعت از اقتصاد چه میزان است؟
بنی هاشمی:سهم اقتصاد تولیدی از اقتصاد کلان کشور در حال حاضر حدود ۱۲ درصد است که این میزان در مقایسه با کشورهایی مشابه مانند کره جنوبی و چین و با توجه به سهم حدود ۴۰ درصدی صنعت آنان از اقتصاد کشورشان بسیار ناچیز است و برای اینکه سهم صنعت از اقتصاد کشور به نقطه پیشبینیشده برسد و اقتصاد تولیدی ما به معنای حقیقی کلمه پیشرفت کند و شاهد جهش تولید در کشور باشیم هنوز فاصله زیادی تا چشمانداز ۲۰ ساله در اقتصاد کشور داریم.
حداقل سهم صنعت از دریافت تسهیلات پرداخت نمیشود
میزان: شما به عنوان یکی از مسئولین تشکلهای مردم نهاد که با تولید کنندگان و صاحبان صنایع در ارتباط مستقیم هستید، مشکلات و موانع اصلی صنعت و تولید کشور را در چه موضوعاتی میبینید وچه راهکاری برای بهبود و توسعه صنعت و تولید در نظر دارید لطفا عنوان بفرمایید؟
بنی هاشمی: با توجه به بازدیدهای میدانی خانه صنعتکاران که بهطور میانگین در هر هفته از ۳ استان و در هر استان حداقل از ۱۰ الی ۱۵ مجموعه تولیدی انجام میدهیم میتوان گفت که تقریباً بالای ۷۰ درصد مشکلات در حوزه تولید کشور برمیگردد به ۳ مبحث تأمین مالی و سرمایه در گردش تولیدکنندگان، موضوعات بیمهای و مشکلات مالیاتی یعنی اکثر گرهها در حوزه تولید ما بر این سه مقوله متمرکزشده است.
در بحث تأمین مالی و سرمایه در گردش بحث پرداخت وامهای اشتغالزایی مصوبه قانونی داریم، اما برای پرداخت، دسترسی نهایی و کارساز آخر و دریافت این تسهیلات که متصدی آن بانکها هستند متأسفانه صنعتگران با موانع متعددی مواجه میشوند بهنحویکه آنان از دریافت تسهیلات خسته میشوند و یا اینکه اگر صنعتکار نیاز به ۱۰ میلیارد تومان تسهیلات دارد فرآیند زمانی دریافت این تسهیلات بهقدری طولانی میشود که در زمان پرداخت دیگر این ۱۰ میلیارد تومان ارزش اولیه خود را ندارد.
متأسفانه با توجه به مصوبه شورای عالی پولی و بانکی و بانک مرکزی که قرار بود سهم صنعت از دریافت تسهیلات حداقل ۴۰ درصد باشد، اما خلاف این را شاهد هستیم بهعنوان مثال در سال ۱۳۹۸ این حداقل به حدود ۳۰ درصد کاهش پیداکرده است یعنی در این موضوع حداقلها نیز هنوز رعایت نشده است.
پیشنهاد ما این است که وزارت صنعت، معدن وتجارت باید اولویتها را بر اساس استراتژی و برنامهریزی توسعه صنعتی کشور با بانک مرکزی هماهنگ کند و بهروزرسانی شود تا طبق اعلام وزیر اقتصاد نقدینگی شناور بانکها به سمت تولید هدایت شود و در نتیجه شاهد جهش در حوزه تولید باشیم.
ما ازنظر فن تولید و فناوری نوین در حوزه صنعت چیزی کم نداریم و این را باکمال صراحت و با توجه به بازدیدهای میدانی که از صنایع انجام میدهیم عرض میکنم که نمود توانمندی را در صنعت کشور میبینیم. صنعتکاران در خیلی از موارد نیاز به حمایت ندارند و اگر دولت دست از مانعتراشی بردارد، جهش در تولید ایجاد خواهد شد.
در خصوص بیمه نیز در یک سری از قوانین خلأ وجود دارد که ضد اشتغال است یعنی افزایش تعداد پرسنل در واحدهای تولیدی بهجای اینکه بیمه تشویقی داشته باشد دچار قانون بازدارندگی است و در کل یکی از معضلات اصلی تولیدکنندگان موضوع قوانین حوزه بیمه و مالیات است.
صدور مجوزکسب و کار ظرف سه روز
میزان: لطفا بفرمایید خواستۀ اصلی صنعت گران برای بهبود نظام اقتصادی و توسعه تولید از دولت چیست؟
بنی هاشمی: ما نیاز به نگاه همهجانبه و نو در حوزه اقتصاد و تولید کشور داریم. یعنی برای ایجاد جهش تولید خیلی از ساختارها باید تغییر کند. تسهیل در صدور مجوزها یک شروع و اتفاق خوب در دولت بود به دلیل این که قبلاً باید برای گرفتن مجوز فعالیت صنعتگران باید به بالغ بر ۳۰ نهاد مربوطه مراجعه میکردند، اما در حال حاضر با حذف واسطهها و امضاهای طلایی در ظرف مدت ۳ روز این مجوزها صادر میشود.
ما برای بهبود اقتصادی و توسعه تولید به تغییراتی از این نوع در قوانین نیاز داریم بهعنوان مثال در بحث مدیریت تولید ماسک در بحران شیوع بیماری کرونا دریافت مجوز اولیه برای تولید حذف شد و پس از تولید با بررسی کیفیت تولیدات هر کارخانه، کارخانههای تولیدی که تولیدات غیراستاندارد داشتند از حوزه تولید خارج میشدند.
بنبستی برای پیشرفت وجود ندارد
میزان: لطفاً بفرماییداز نظر شما تحریم چه اثری برتولید در کشور ما داشته است؟
بنی هاشمی: در همین فضای تحریمی تعدادی از اعضا که با حمایت خانه صنعتکاران کسبوکار خود را شکل داده بودند. به نحوی کارشان توسعه پیدا کرد که دنبال ایجاد طرح توسعه هستند، یعنی باوجود بازار خوب افزایش ظرفیت تولید برای آنان لازم است و بعضاً به ۴۶ کشور دنیا صادرات انجام میدهند.
درست است که تحریم کارها را سخت کرده است، اما بنبستی برای پیشرفت وجود ندارد و صنعتکاران ما در این همین فضای تحریمی فعالیت میکنند و در بعضی صنایع د شاهد هستیم که در تولید محصولاتی که قیل از اعمال تحریمها ۸۵ درصد وارداتی بودند علاوه بر خودکفایی صد درصدی صادرکننده شدهاند؛ و همانطور که قبلاً هم اشاره کردم ازنظر فن تولید مشکلی در صنعت نداریم، و برای پیشرفت فقط باید دستاندازها را از مسیر تولید کنار بگذارند.
برای سرمایهگذاری در بخش تولید به ابزار تشویقی نیاز داریم
میزان: در حال حاضر یکی از معضلات کشور سرمایهگذاری در بخش غیرمولد و عدم تمایل به سرمایهگذاری در بخش تولید است از نظر شما برای حل این مشکل و تشویق سرمایهگذاران بخش خصوصی برای سرمایهگذاری در حوزه تولید چه باید کرد؟
بنیهاشمی: یک بخش از این موضوع برمیگردد به ایجاد جذابیت در فضای تولید مولد نسبت به بخش غیر مولد که این بخشی از کار دولت است تا ابزار تشویقی برای سرمایهگذاری در بخش تولید را داشته باشد؛ و از طرفی ضمانتهای برای سرمایهگذاری در بخش تولید به وجود بیاید تا سرمایهگذار بخش خصوصی با خیال آسوده سرمایه خود را به این بخش منتقل کند یعنی ما فضای سرمایهگذاری و جذابیت برای اینکه سرمایه به بخش تولید هدایت شود را ایجاد نکردهایم و بدتر از آن که این فضا را برای غیرمولدهای رقیب تولید فراهم کردهایم.
کمرنگ کردن تصدیگری دولت در اقتصاد
میزان: لطفا بفرمایید که تشکیل و فعالیت خانه صنعتکارا ن ایران، چه نقشی در توسعه تولید و اشتغال کشور داشته است؟
بنیهاشمی: خانه صنعتکاران بهعنوان یک مجموعه مردمنهاد سعی کرده است در مرحله اول رسالت خود طبق اصل ۴۴ را در مجموعه پیاده کند یعنی تصدیگری دولت در اقتصاد کمرنگتر کرده و به حلقههای میانی و مردمنهاد بسپاریم.
تا زمانی که اقتصاد ما دولتی باشد ممکن است که در یک مقطعی اتخاذ سیاستها و سیاستگذاریها مسکن گونه خوب باشد، ولی این مسئله مداومت ندارد، اما اگر بخش خصوصی به معنای حقیقی کلمه وارد میدان صنعت و اقتصاد کشور شود همیشه شاهد پیشرفت و توسعه اقتصاد خواهیم بود.
در هشت ماهه گذشته که بنده مدیریت خانه صنعتکاران ایران را به عهده گرفته ام حدود ۲ هزار و ۵۵۰ فرصت شغلی را تثبیت کردهایم یعنی مشکلاتی بانکی و نیاز به سرمایه مجموعههای تولیدی که نیاز به کمک داشتهاند را با کمک خیرین حوزه اشتغال و تولید حل کردهایم.
از طرفی به جهت افزایش سهم اقتصاد از تجارت جهانی دفاتریدر خارج از کشور با پلتفرمهای مشخص ایجاد کردهایم و همانطور که قبلاً اشاره شد تولیدکنندههایی داریم که به ۴۶ کشور دنیا صادرات انجام میدهند.
همچنین برای واردات کالاها و ماشینآلاتی که صد در صد تولید داخلی ندارند از طریق همان دفاتر به تولیدکننده برای واردات کمک میکنیم و رایزنیهای اقتصادی بازار رسانی را برای محصولات ایرانی بهخصوص در کشورهای همسایه ما از طریق بازهم همین دفاتر در خارج از کشور انجام میدهیم و از طریق شناسایی تجار موفق در کشورهای خارجی و شناسایی محصولات موردنیاز در کشورهای دیگر به افزایش سهم محصولات ایرانی در بازارهای جهانی کمک میکنیم.
این خلاصهای از فعالیتهای خانه صنعتکاران ایران در کنار تسهیلگریهایی است که برای صنعتگران انجام میدهیم. علاوه بر آن صدای صنعتکاران را به بخشهای دولتی مثل قوه قضاییه برای افزایش در دادگاههای ویژه تولید و تجارت و ورود در کمیسیونهای تخصص مجلس برای پیشنهاد اصلاح قوانین میرسانیم و این وظیفه ماست که بهعنوان مشاور و صدای صنعتکاران در بین مسئولین کشور باشیم.
به همکاری با قوه قضاییه افتخار میکنیم
میزان: همانطور که مستحضرید قوه قضاییه اقداماتی در جهت احیای کارگاهها و واحدهای تولیدی تعطیل و نیمه تعطیل شده داشته است در این خصوص نظر خود را بفرمایید؟
بنیهاشمی: یکی از موضوعاتی که به آن افتخار میکنیم همکاری با قوه قضاییه در موضوع تثبیت فرصتهای شغلی بود که اگر کمک و حمایت قوه قضاییه نبود این امر انجام نمیشد و ما به نتیجه نمیرسیدیم و در این زمینه ما مدیون آقای سعید عمرانی معاون دادستان کل کشور بودیم که با پیگیریهای ایشان وهمکاری دستگاه قضا تعدادی از صنعتگران نجات پیدا کردند.
اما با توجه به وسعت وظایف و حجم کاری مسئولین قوه قضاییه خانه صنعتکاران میتواند بخشی از موضوعات را با بهرهگیری از ۸ هزار و ۵۰۰ عضوی که دارد دنبال کند تا کارها سرعت پیدا کند و میتوانیم بازوی قوه قضاییه برای احیای کارخانجات و پیشگیری از تعطیلی آنها باشیم و این از برکات تلفیق خردمندانه بخش خصوصی و حاکمیتی در کشور محسوب میشود.
ما ضمن تشکر از رئیس قوه قضاییه خواهش میکنیم که با توجه به نگاه مثبت حاکمیت به اقتصاد تولیدی دادگاههای ویژه تولید و قضات ویژه این حوزه را گسترش بدهند تا به تولیدکنندگان کمک شود.
/میزان