گروه بورس، بانک و بیمه بازارنیوز- سعید ترکاشوند؛ در واپسین ساعات روز جمعه ۱۲ آذر «علی باقری کنی» مذاکره کننده ارشد تیم سیاسی ایران، از پایان دور نخست مذاکرات در شهر وین خبر داد؛ وی در تشریح این مسئله گفت: با توجه به درخواست برخی از هیأت‌ها جهت بازگشت به پایتخت‌هایشان به منظور مشورت و دریافت دستورالعمل‌های تازه، در این نشست مقرر شد تا در گفتگو‌ها وقفه‌ای ایجاد شده و گفتگو‌ها هفته آینده بعد از بازگشت هیأت‌ها از پایتخت‌هایشان، از سر گرفته شود.

به اذعان بسیار از کارشناسان اقتصاد بین الملل، اتمام دور نخست مذاکرات وین به منزله پایان نهایی گفتگو‌ها نبوده و پیرو همین مسئله اعتقاد این کارشناسان بر این است که که طرفین گرد آمده به دور میز مذاکرات با آن چه که از برجام واقعی در نظر دارند فاصله بسیار زیادی دارند و بر همین اساس پیش‌بینی می‌شود که این گفتگو‌ها کماکان در ماه‌های آینده به طول بینجامد.

نکته حائز اهمیت این است که پس از گذشت تنها چند روز از اظهارات مذاکره کننده ارشد ایران در وین، وضعیت در بازار ارز کشور به شکلی درحال رقم خوردن است که هیچ یک از اتفاقات آن بر اساس واقعیت و متکی بر مبنای علمی نبوده و عمده تحولات  بر اساس جو روانی انجام می‌شود که توسط دلالان ایجاد شده است.

اکنون وضعیت در بازار ارز کشور نسبت به هفته‌های گذشته کاملا متفاوت است؛ درجال حاضر سوداگران بازار بی توجه نسبت به فراز و نشیب‌های مذاکرات وین و در سایه سو نظارت‌ها سازمان‌های نظارتی به دنبال آن هستند که نبض بازار ارز را از دست صرافان خارج  و درنهایت بتوانند خود هدایت گر آن و تعینن کننده نرخ ارز باشند.

براساس آخرین اعلامیه کانون صرافان ایران، اعلام و انتشار نرخ ارز بدون ذکر منبع و نام صرافی ممنوع اعلام بوده و در این میان تنها شرکت‌های صرافی دارای مجوز، به عنوان مرجع اصلی مجاز به اعلام نرخ ارز را در بازار هستند؛ علیرغم چنین ابلاغیه، در کمال تعجب اکنون مشاهده می‌شود که وضعیت در بازار ارز به گونه‌ای است که بیش از آن که صرافان به عنوان مرجع در بازار حقیقی بخواهند به فعالیت بپردازند دلالان ارزی بیش از آنان و از طریق شبکه‌های اجتماعی و با ارسال سیگنال‌های غلط، به نقش آفرینی در قالب مراجع اصلی بازار ارز مشغول هستند.

اگر بخواهیم این اتفاق را تنها در یک جمله خلاصه کنیم، می‌‎‌توان به جرئت گفت که بی ثباتی‌های پیش آمده در سطح بازار ارز همگی ناشی از بازار کاذب و غیر واقعی تحت عنوان «بازار ارزفردایی» است که بدون در نظر گرفتن فاکتور‌های حقیقی و تنها با تکیه بر موج سواری بر شرایط روانی بازار ارز توسط دلالان ارزی اداره و در نهایت هدف آن دخالت و کنترل کامل این بازار مالی است؛ مسئله‌ای که می‌تواند بانک مرکزی جمهوری اسلامی را با شمکلات فزاینده متعددی رو به رو سازد.

خطر وقوع تکرار سناریو سال ۹۶ برای بازار ارز

درحال حاضر شواهد موجود در بازار ارز حاکی از آن است که به دلیل سوء نظارت بسیاری از سازمان‌های نظارتی ذی ربط، بازار ارز طی روز‌های آینده و به دلیل موج سواری دلالان ارزی بر جو روانی بازار  با استفاده از بازار ارز فردایی، بازار ارز کشور را به سمتی هدایت می‌کنند که عینا آن را در سال ۹۶ نظاره گر بودیم.

باید این موضوع را خاطر نشان کرد که در  آن برهه زمانی و همزمان با ماه‌های پایانی سال ۱۳۹۶ نخستین نشانه‌های آغاز یک التهاب ارزی متفاوت‌تر از آنچه که به‌طور معمول در پاییز هر سال میهمان بازار ارز می‌شود (به‌دلیل افزایش تقاضا) خود را به اقتصاد کشور نشان داد، روندی که در همان مقطع زمانی یعنی درست در روز‌های نخست سال ۱۳۹۷ قیمت ارز را به اوج خود رساند و با رسیدن نرخ دلار آزاد به محدوده ۱۸ هزار تومان همه مردم را نگران کرد.

حال به نظر می‌‎‌رسد که این سناریوی شوم برای باری دیگر و  با استفاده از سیگنال دهی غلط دلالان از طریق بازار ارز فردایی در بستر شبکه‌های اجتماعی در حال به وقوع پیوستن است؛ طی این روز‌ها شاهد آن بودیم که با تعیین لحظه به لحظه نرخ دلار در کانال‌های تلگرامی «نرخ فردایی ارز» بازار ارز کشور یه سمتی هدایت شده است نتایجی را به وجود آورده است که هیچ مبانی علمی واقعی نیبت به بازار ارز ندارد.

در چنین شرایطی که چشم‌انداز بازار ارز باید به سمت گشایش و کاهش قیمت باشد، عواملی فعال شده‌اند تا با تکمیل لایه‌های دیگر جنگ ترکیبی علیه ملت ایران اجازه ندهند بازار ارز رنگ آرامش را به خود ببیند تا از این اهرم برای تشدید فشار بر ایران بهره ببرند.

نکته‌ای که از این  مسئله بر می‌تابد این است که دلالان ارزی سعی بر آن دارند که با استفاده از محیطی غیر شفاف و کاذب به مانند روز‌های نزدیک به شروع مجدد مذاکرات، برای بار دیگر جو روانی موجود در بازار ارز را در دستان خود  گرزفته تا بتوانند از طریق آن برای نرخ ارز بازار تعیین و تکلیف کنند.

بانک مرکزی خود، کنترل بازار فردایی در دست بگیرد

«سید کمال سید علی» معاون ارزی اسبق بانک مرکزی در گفتگو با بازارنیوز به بی ثباتی‌های اخیر بازار ارز و نقش دلالان حاضر در این بازار واکنش نشان داده و پیرامون آن خاطر نشان کرد: درحال حاضر ریشه و سرچشمه تمامی سوداگری‌های بازار از سوی بازار فردای نشات می‌گیرد؛ متاسفانه به نظر می‌رسد که به دلیل فعالیت گسترده دلالان در بازار فردایی ارز ، کنترل این بازار از دست بانک مرکزی خارج و در دست دلالان ارزی افتاده است؛ حال راه چاره این است که در شرایط فعلی نظام ارزی کشور، بانک مرکزی خود به عنوان مرجه اصلی بازار ارز تعیین کننده نهایی نرخ ارز در بازار فردایی باشد و این ابتکار عمل را از سوداگران ارزی سلب کند.

معاون ارزی اسبق بانک مرکزی ادامه داد: با تحقق چنین شرایطی بانک مرکزی با تکیه بر ظرفیت و منابع ارزی موجود در دست خود می‌تواند علاوه بر نظارت بر صرافی‌ها، درکنار آن بازار غیر رسمی که توسط دلالان ارزی اداره می‌شود را نیز مدیریت کند.

وی تاکید کرد: به هر مقدار که نقش آفرینی دلالان در بازار ارز بیشتر باشد به همان میزان ثبات در این بازار کاسته می‌شود پس بهتر در چنین موقعیتی بانک مرکزی به عنوان یک مرجع اصلی تمامی زوایای بازار ارز اعم از رسمی و غیر رسمی (بازار فردایی) را کنترل و مدیریت کند.

سید علی هشدار داد: اگر بانک مرکزی به بازار فردایی ورود پیدا نکند، دلالان، نرخ ارز را با قیمت بالایی تعیین کرده و با همان نرخ ارزی که توسط سوداگران تعیین شده است بازار ارز به انحراف خواشهد کشید چرا به قیمت شاخص و تعیین کننده روز بازار همانی شده است دلالان ارزی آن را تعیین کرده‌اند.

سید علی در ادامه یکسان سازی نرخ ارز در بازار را یکی دیگر از راه‌های مقابله با سفته بازان ارزی دانست و در تشریح این مسئله گفت: درحال حاضر شرایط بازار ارز به شکل مستقیم و غیر مستقیم متاثر از مذاکرات وین است، اما اکنون شرایط مذاکرات و در عین حال وضعیت بازار به گونه‌ای نیست که چنین شرایطی برای نرخ ارز پیش بیاید؛ از دیگر راه حل‌های پیش روی بانک مرکزی برای مدیریت بازار می‌توان به کاهش نرخ ارز‌های موجود در بازار اشاره کرد.

 معاون ارزی اسبق بانک مرکزی در پایان گفت: جدا از بازار متشکل ارزی بانک مرکزی می‌تواند فاصله قیمت ارز نیمایی را هم با نرخ  ارز بازار ارز نزدیک سازد؛ هر جا که رانت در حال توزیع باشد، تقاضای ارز بالا می‌رود و زمانی که تقاصای ارز افزایش یابد امضا‌های طلایی از ارزش و اهمیت دو چندانی برخوردار می‌شوند لذا بهترین روش برای کنترل نرخ ارز مدیریت بازار ارز فاصله‌های نرخ‌ها را در زمان‌های مختلف انجام دهد.

این روز‌ها بازار شرایط مناسبی را سپری نمی‌کنند، حال آن که بانک مرکزی با استفاده از  بخشنامه‌ و دستورات ویژه دست دلالان را از بازار حقیقی ارز کوتاه کرده است اکنون آنان در محیطی دیگر و  با استفاده از شبکه‌های فضای مجازی به دنبال متشنج کردن بازار ارز کشور هستند؛ اکنون باید نظاره گر بود که طی روز‌های آینده سازمان‌های نظارتی چه برخوردی را با دلالان ارزی خواهند داشت.

پایان پیام//