گروه بین الملل بازارنیوز :مهناز میرزاده؛ صنعت گردشگری و توریسم یکی از اصلی ­ترین بخش­‌های اقتصادی قطر است به گونه‌­ای که در طول دوره 2016-2019، میانگین کل درآمد حاصل از گردشگری خارجی برای دولت قطر حدود 3.4 درصد از کل تولید ناخالص داخلی را تشکیل داده است، قبل از اینکه در سال 2020 به 2.4 درصد کاهش یابد. از سال 2017 تا به امروز دو رویداد سیاسی و بهداشتی صنعت گردشگری و توریسم در قطر را تحت تأثیر قرار داده است.

رویداد سیاسی به قطع روابط دیپلماتیک 4 کشور عربی با محوریت عربستان سعودی با قطر در سال 2017 بر می­گردد[1]. به گونه‌ای که در همان سال اول بعد از شکل ­گیری بحران مذکور شاهد کاهش 1.4 میلیارد دلاری درآمد حاصل از توریسم خارجی در قطر بودیم.

در واقع میزان بازدیدکنندگان کشورهای شورای همکاری خلیج فارس[2] بعد از این بحران به حدود یک سوم کاهش یافت. رویداد دوم مربوط به شیوع ویروس کرونا در انتهای سال 2019 است. این رویداد به دلیل اعمال قرنطینه­‌های سراسری و همچنین محدودیت تردد بین کشوری تأثیر منفی چشمگیری در صنعت توریسم قطر داشت به گونه که تعداد بازدیدکنندگان خارجی از قطر به 600 هزار نفر در سال 2020 کاهش یافت در حالی که در سال 2019 تعداد بازدیدکنندگان در حدود 2.1 میلیون نفر بود. ارزش درآمد حاصل از توریسم خارجی نیز در حدود 34 درصد کاهش یافت و به ارزش 13 میلیارد دلار رسید.   

نمودار (1): درآمد حاصل از گردشگری خارجی در کشور قطر (میلیون نفر- میلیارد دلار)

حال پس از گذشت دو سال از شیوع ویروس کرونا و انجام واکسیناسیون سراسری در بسیاری از کشورها و بازگشت تقاضا به سطح قبل از کرونا در بسیاری از کشورها، قطر در تلاش برای احیای اقتصاد توریسم این کشور قبل از برگزاری جام جهانی[3] به عنوان مهم ترین رویداد ورزشی این کشور در طول تاریخ است.

از جمله مهم­ترین این رویدادها به نقل از روزنامه الرایه قطر، برگزاری یازدهمین جشنواره غذایی طبق برنامه سالانه خود با مشارکت140هتل و رستوران و کافه از چندین کشور از جمله اردن و عربستان سعودی بود. جشنواره بین‌المللی غذای قطر قدیمی‌ترین جشنواره آشپزی و غذا در قطر است و هنر آشپزی را با رویدادهای سرگرمی ترکیب می‌کند، از جمله یک تئاتر آشپزی زنده توسط سرآشپزهای مشهور جهان و رویدادهایی شامل سرگرمی‌های فراوان خانوادگی برای ساکنان و بازدیدکنندگان در تمام سنین است.

به نقل از رئیس گردشگری قطر جشنواره غذایی نوعی تکثر فرهنگی است و به تنوع تجربیات گردشگری در این کشور کمک می کند. طی یازده سال گذشته، این جشنواره در ارتقای بخش رستوران‌ها و مهمان‌نوازی پر رونق در قطر مؤثر بوده است.

در کنار توجه به توسعه گردشگری و توریسم در قطر این جشنواره غذایی اهدافی دیگری چون تنوع بخشیدن به تجربیات گردشگری در قطر، حمایت از کارآفرینان و تجلیل از تنوع فرهنگی را دنبال می­‌کند. این جشنواره دروازه ای برای بسیاری از کارآفرینان، رستوران ها و سرآشپزهای بین المللی برای حضور و سرمایه گذاری در قطر است. در واقع جشنواره بین‌المللی غذای قطر نمونه‌ای بارز از معرفی محصولات و تجربیات گردشگری به عموم مردم است که می تواند به تسهیل تجارت کمک کند.

قطر تلاش دارد با تثبیت موقعیت گردشگری این کشور در نقشه گردشگری جهان، به عنوان یک کشور پیشرو عمل نماید که در آن اصالت گذشته و مدرنیته در هم آمیخته شده است. بر همین اساس قطر از شرکای بخش خصوصی خود در توسعه و متنوع کردن تقویم سالانه رویدادها و افزایش پیشنهادات خود به منظور احیای بخش مهمان‌نوازی و خرده‌فروشی، تحریک گردشگری داخلی و جذب بازدیدکنندگان منطقه‌ای در طول سال حمایت می‌کند.

با توجه به رویکرد قطر در حوزه توسعه گردشگری و همچنین نزدیک بودن برگزاری جام جهانی  2022 در این کشور و با توجه به ظرفیت­های فرهنگی مناطق مختلف کشور که بعضاً نیز با کشور قطر قرابت دارند، اقدام­های اجرایی برای توسعه همکاری و هماهنگی گردشگری انجام شود. در این زمینه وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی و همچنین اتاق بازرگانی مشترک ایران و قطر می­تواند نقش فعال و مؤثرتری داشته باشد. تا کشورمان بتواند از ظرفیت و شرایط برگزاری جام جهانی قطر 2022 به نحو شایسته تری برای معرفی ظرفیت­های فرهنگی خود به جهانیان استفاده نماید.

[1] بحران روابط سیاسی ۲۰۱۷ قطر روز ۵ ژوئن ۲۰۱۷ با قطع روابط دیپلماتیک ۴ کشور عربی به محوریت عربستان سعودی با قطر به وقوع پیوست. در مقابل نیز کشورهای ایران و ترکیه به حمایت از قطر پرداختند.

[2] شورای همکاری خلیج فارس ، نام کوتاه شورای تعاونی خلیج (GCC)، بلوک سیاسی-تجاری‌ای شامل کشورهای پیرامون خلیج فارس و کشورهای عرب منطقه است که اعضای آن اهداف تجاری و اجتماعی مشترکی را پیگیری می‌کنند.شورای همکاری خلیج فارس در ۲۵ مهٔ ۱۹۸۱ میلادی و با هدف یکپارچگی اقتصادی و نظامی تشکیل شد که از جمله اهداف کشورهای عضو، رسیدن به واحد پولی مشترک تا سال ۲۰۱۰ بود. در حال حاضر شش کشور زیر عضو این شورای همکاری هستند:عربستان سعودی،  بحرین، امارات متحده عربی، قطر، عمان و کویت.

[3] جام جهانی فوتبال ۲۰۲۲ بیست و دومین دورۀ جام جهانی فوتبال است که از ۲۱ نوامبر تا ۱۸ دسامبر ۲۰۲۲ (۳۰ آبان تا ۲۷ آذر ۱۴۰۱) در قطر برگزار خواهد شد.