با وجودی که هزینه کاشت، داشت و برداشت برنج بعد از حذف ارزدولتی چندین برابر شد، اما قیمت شالی در مزارع گلستان به قیمت سال گذشته خرید و فروش میشود موضوعی که این روزها منجر به نگرانی کشاورزان شده است در این روزها شالیکاران به سیر نزولی قیمت برنج اعتراض دارند، اما دولت معتقد است که باید قیمت برنج کاهش پیدا کند تا سفره مردم خالی نشود، حال آنکه در این میان سوالهایی بیجواب میماند.
اینکه چرا دولت تاکنون برای کاهش قیمت برنج کاری از پیش نبرده است؟ چرا زمانی که انبارهای داخلی و گمرک مملو از برنج بود، قیمتها روز به روز افزایش مییافت و دولت هم نسبت به کنترل بازار اقدامی نکرد؟ و سوال دیگر اینکه چرا باید کنترل قیمت برنج در زمان برداشت کشاورز انجام شود؟
سال گذشته دولت به منظور حمایت کشاورز مانع واردات در فصل برداشت برنج شد و بسیاری از برنجهای خریداری شده با ارز چهار هزار و ۲۰۰ تومانی در کمرگ هم دپو شد تا کشاورزان بتوانند در فصل برداشت، برنج خود را با قیمت مناسب بفروشند؛ شالی فجر از ۱۵ هزار تومان تا۲۰ هزار تومان خرید و فروش میشد که با فرآوری این محصول در شالیکوبی و تبدیل آن به برنج قیمت آن به ۴۰ هزار تومان میرسید، شالیهای کم محصول و پرکیفیت مانند طارم، دم سیاه و هاشمی نیز از کیلویی ۲۵ تومان تا نهایت ۳۰ هزار تومان خریداری شد و قیمت تمام شده برنج آن کیلویی ۶۰ الی ۷۰ هزار تومان بود.
سیر صعودی قیمتها
با اینحال سال گذشته درست یک ماه بعد از فصل برداشت، سیر صعودی قیمت برنج شروع و کسی نیز جلودار این افزایش قیمت نبود، واردات دپو شده برنج با ارز چهار هزار و دویست تومانی به جای اینکه برای تعادل بخشی بازار با قیمت مناسب عرضه شود، تنها در چند تعاونی و فروشگاه برای اقشار کم درآمد توزیع و باقی آن با قیمتهای چندبرابر عرضه شد.
سال گذشته دولت به منظور حمایت کشاورز مانع واردات در فصل برداشت برنج شد
برنجی که از کشاورز کیلویی ۴۰ هزار تومان خریداری کردند در بازار به قیمت ۸۰ هزار تومان به فروش میرسانند و برنجهای لوکس و مجلسی نیز تا کیلویی ۱۸۰ هزار تومان هم در بازار رسید، در این میان هنوز کشت جدید برنج در بازار نیامده بود و همان برنجی که ۴۰ الی ۸۰ هزار تومان از کشاورز خریداری شده بود کیلویی ۸۰ الی ۱۸۰ هزار تومان در بازار فروخته شد و هیچ مسئولی به دنبال کنترل قیمت و نگران خالی شدن سفرههای مردم نبود.
اگر بنا به کنترل بازار و کاهش قیمت برنج است باید زمانی که سود چندین برابری این محصول به جیب مافیای برنج و واسطه گرها میرود اقدامی کرد، نه امروز که کشاورز سه برابر سال گذشته هزینه تولید داده و باید محصول خود را کمتر از سال گذشته به فروش برساند. کشاروز انبار مناسب برای نگهداری برنج ندارد و با توجه به هزینههای سنگین کاشت این محصول اکثریت بدهکار بانکها یا مقروض و مجبور به فروش محصول با قیمت ناعادلانه هستند، در حالی که برنج در فروشگاهها کیلویی ۸۰ هزار تومان است، شالی از کشاورز کیلویی ۲۰ هزار تومان خریداری میشود و در این میان مسئولان جهاد کشاورزی حمایتی از کشاورز نمیکنند.
علل نامشخص افزایش قیمت
هر سال قیمت برنج بعد از برداشت کشاورز افزایش چندبرابری دارد، اما کسی از خودش نمیپرسد که دلیل این افزایش قیمت چیست؟ دولت میگوید امسال ۲۵ درصد از سال گذشته افزایش کشت برنج داشتیم برای همین قیمت نزولی است، اما اگر چنین است چرا برای حمایت از کشاورز مانند سالهای گذشته مانع واردات برنج نمیشوید؟ چرا اجازه صادرات برنج را نمیدهید؟ چرا باید کشاورز تاوان حمایت شما از مصرف کننده را پس بدهد؟ کشاورزان چیزی زیادی نمیخواهند آنها انتظار دارند که جهاد کشاورزی با در نظر گرفتن هزینه ها، اجاره زمین و یک سال زحمت کشاورز با یک سود متعارف قیمت منصفانه برای شالی اعلام کنند و آن را از کشاورز خریداری کنند.
کشاروز انبار مناسب برای نگهداری برنج ندارد
با این کار زمانی که واسطه گرها میخواهند قیمت برنج را افزایش دهند دولت با عرضه برنج با قیمت منصفانه، بازار را کنترل کند و اجازه ندهد سفره مردم خالی شود، اما در حال حاضر دولت با اقدامی که در پیش گرفته است به دنبال این است که جیب کشاورز را خالی و جیب واسطه گرها را پرپول و سفره مردم نیز همیشه قربانی تصمیم گیریهای شتاب زده و بدون پشتوانه خواهد بود.
دولت به جای اینکه مافیای برنج را کنترل کند تا سفره مردم خالی نشود، برای کنترل قیمت این محصول دست در جیب کشاورز کرده است، فصل برداشت برنج به زودی تمام میشود و صدای فریادهای کشاورز که شاکی از قیمت است که همخوانی با تولید آن ندارد به گوش هیچ کس نرسید، اما اجازه بدهید یک ماه از برداشت محصول کشاورز بگذرد آیا قیمت برنج در بازار به تعادل خواهد رسید؟
در خاتمه باید پرسید آیا سفره مردم پرخواهد شد؟ آیا واسطهگرها با سود منطقی این محصول را به فروش میرسانند؟ آیا در صورت افزایش قیمت دولت برنامهای برای کنترل آن برنامهای خواهد داشت یا باز هم اجازه میدهد به فصل برداشت برنج برسد و دوباره با کاهش خرید قیمت محصول از کشاورز بازار را کنترل کنند؟
/بازار