گروه اقتصاد کلان بازارنیوز: رضا غلامی در ادامه سلسله مباحث" درس‌هایی که از دولت روحانی می‌گیریم"، دومین تجربه از دولت تدبیر و امید را مسائل مربوط به بودجه دانست و اظهار کرد: درسی که می‌توان از ۸ سال دولت روحانی گرفت، غیر منعطف بودن بودجه به عنوان یکی از مهمترین ابزار حکمرانی کشور است. این عدم انعطاف موجب ناکارایی بودجه شده است.

وی افزود: دولت روحانی بودجه را به شدت افزایش داد؛ به طوری که بودجه جاری که عملکرد آن در سال ۱۳۹۲، حدود ۱۲۰ هزار میلیارد تومان بوده، در مصوبه سال جاری به حدود ۱۲۷۰ هزار میلیارد تومان رسیده است. یعنی کمی بیش از ۱۰ برابر افزایش داشته است.

غلامی ادامه داد: زمانی که بودجه جاری تا این اندازه رشد می‌کند، باید منابع تامین آن‌ها از جمله مالیات هم به همین میزان رشد کرده باشد. این اتفاق در این سال‌ها رخ نداده است. مالیات‌ها امروز فقط یک سوم مصارف بودجه را پاسخگو هستندو زمانی که مالیات جواب ندهد، دولت به سمت سایر متغیر‌ها می‌رود.

وی گفت: طی ۸ سال اخیر دولت روحانی، کاهش قیمت نفت هم به اقتصاد کشور آسیب زد؛ لذا دولت به جای درآمد ارزی، با تسعیر نرخ ارز درآمد ریالی بیشتری کسب کرد و این درآمد هم در بخش تسهیلات که قانون بودجه آن را مشخص کرده و هم در منابع بودجه و همچنین ارز‌های بلاک شده با نرخ بالا تسعیر می‌شدند. همه این‌ها باعث شد که متغیر‌های پولی و نقدینگی و در نهایت تورم تحت تاثیر قرار بگیرد که این، ناشی از محدودیت‌های منابع بودجه است.

 

مدیرمسئول بازارنیوز بخش بعدی از مشکلات بودجه را انتشار اوراق دانست و اظهار کرد: زمانی که دولت منابع کافی ندارد، اوراق منتشر می‌کند. اوراق مشارکتی که با نرخ بالای ۱۸ تا ۲۰ درصد منتشر شد، بسیار نگران کننده است. انتشار اوراق با این نرخ در کوتاه مدت، دولت را در آستانه ورشکستگی قرار داد. چون دولت علاوه بر پرداخت ۲۰ درصد سود سالانه باید اصل اوراق هم هر ۳ تا ۴ سال یکبار پرداخت کند.

وی افزود: علاوه بر این، زمانی که اوراق منتشر می‌شود، منابع در بازار از بخش خصوصی گرفته و به دولت داده می‌شود و این مغایر با توسعه سرمایه بخش خصوصی است که بر اقتصاد تاثیر می‌گذارد؛ چون از سرچشمه به اقتصاد آسیب می‌رسد. به همین دلیل، اول باید بودجه را کوچک و منعطف کرد. بودجه باید از ابزار دست حکمران باشد نه عملکرد حمران را منفعلانه کند.

غلامی تصریح کرد: در دولت روحانی، خصوصا در سال‌های اخیر عملا دولت در قبال بودجه منفعل بوده و فقط توان خود را برای تامین می‌گذاشت. همین دو، سه ماه اخیر دیدیم که دولت تلاش زیادی برای تامین بودجه داشت. طبق گفته‌ها، تنخواه خزانه دولت تا دو واحد درصد، بالای ۳ درصد قانونی افزایش داشته است. این نشان می‌دهد همه تلاش‌ها برای تامین بودجه است تا بودجه تراز شود.

وی با تاکید بر این نکته که دولت بعد باید تمرکز ویژه روی بودجه داشته باشد، اظهار کرد: اگر نمی‌تواند منابع پایدار تامین کند، می‌تواند بودجه را انقباضی ببندد. اگر برای یکی دوسال بودجه انقباضی باشد، هیچ مشکلی پیش نخواهد آمد، ولی می‌توانیم از این ابزار قوی در سال‌های بعد برای حکمرانی گسترده‌تر و بهتر استفاده کنیم. یکی از مهم‌ترین چالش‌های دولت بعد، بودجه خواهد که باید در این مسیر تلاش زیادی کند تا این ابزار را در اختیار خود بگیرد. حتما باید یک مدیر کاربلد در راس سازمان برنامه و بودجه قرار بگیرد تا بتواند بودجه را مدیریت کند.

پایان پیام//