گروه اقتصاد کلان بازارنیوز- مهناز میرزاده؛ مهمترین نکات قیمت‌های آذرماه کالا‌های خوراکی منتخب: یلدا هندوانه را در صدر افزایش قیمت ماهانه قرار داد. تداوم واگرایی قیمت برنج داخلی و خارجی. پرتقال برای سومین ماه متوالی با کاهش قیمت مواجه شد؛ تداوم تورم بالای ۴۰ درصدی گوجه فرنگی در فصل پاییز؛ سبقت گوجه فرنگی از گوشت قرمز در تورم نقطه به نقطه با رشد قیمت ۴۹ درصدی در آذرماه نسبت آبان‌ماه.


مرکز آمار متوسط قیمت اقلام خوراکی منتخب در مناطق شهری کشور برای ۵۳ قلم کالا در شش گروه کالایی اصلی شامل نان و غلات، گوشت قرمز، سفید و فرآورده‌های آن‌ها، لبنیات، تخم مرغ و انواع روغن، میوه و خشکبار، سبزیجات و حبوبات، قند و شکر، آشامیدنی‌ها و سایر خوراکی‌ها؛ در آذرماه ۱۴۰۲ منتشر نموده است. بر همین اساس در سه بخش جداگانه تغییرات قیمت ماهانه، تغییرات قیمت نقطه به نقطه ماهانه و تغییرات قیمت سالانه به بررسی آخرین وضعیت تغییرات متوسط قیمت کالا‌های خوراکی منتخب در مناطق شهری کشور پرداخته می‌شود.


تغییرات ماهانه متوسط قیمت کالا‌های خوراکی منتخب در مناطق شهری کشور

نمودار ۱ تغییرات ماهانه متوسط قیمت کالا‌های خوراکی منتخب در مناطق شهری کشور در آذر ماه ۱۴۰۲ نسبت به آبان ماه ۱۴۰۲ را به تصویر کشده است. همان‌طور که ملاحظه می‌شود از میان ۵۳ کالای خوراکی منتخب، ۴۴ کالا در آذر ماه ۱۴۰۲ نسبت به ماه گذشته با تغییرات مثبت همراه بوده اند این در حالی است که در آبان تعداد ۴۱ کالا با تغییرات مثبت همراه بودند. در این میان هندوانه با ۸۶.۸ درصد بیشترین تغییر قیمت را به ثبت رسانده است و هر کیلوگرم آن به طور متوسط در مناطق شهری ۱۵.۷ هزار تومان توسط خانوار‌ها خریداری شده است.

 از اصلی‌ترین افزایش قیمت هندوانه در فصل آذر، افزایش تقاضا در نتیجه برگزاری جشن یلدا توسط خانوار‌های ایرانی بود. بعد از آن گوجه فرنگی با ۴۹ درصد قرار گرفته است. در واقع گوجه فرنگی برای دومین ماه متوالی تورم ماهانه بیش از ۴۰ درصد را تجربه نموده است. در واقع در فصل پاییز به دلیل بارندگی و همچنین سختی حمل و نقل، قیمت سفی جات افزایش بیشتری نسبت به سایر محصولات داشته اند.  

از طرف دیگر از میان ۵۳ قلم کالای خوراکی منتخب، ۸ قلم کالا با کاهش قیمت مواجهه بودند که در این میان پرتقال به مانند دو ماه گذشته با منفی ۷.۰۶ درصد پیشتاز تمامی محصولات بوده است. تغییر فصل و ورود به فصل تولید میوه‌های پاییزی نقش مهمی در کاهش قیمت ۱۲ قلم کالا که اکثراً محصولات باغی بوده اند، داشته است.  

علاوه بر این روغن از دیگر اقلام خوراکی است که با کاهش قیمت مواجه شده است به گونه‌ای که هر کیلو روغن نبادی جامد با تغییرات منفی ۱.۵۵ درصد با قیمت ۶۵ هزار تومان به دست خانوار‌های شهری ایرانی رسیده است.  

علاوه بر این واگرایی بین قیمت برنج داخلی (با تغییرات منفی ۱.۶۸ درصد و قیمت هر کیلو ۱۰۸.۵ هزار تومان) و خارجی (با تغییرات مثبت ۱.۲۵ درصد و هر کیلو ۵۸.۵ هزار تومان) در نتیجه آغاز فصل برداشت برنج داخلی و همچنین ممنوعیت واردات برنج خارجی در کنار اعمال سیاست واردات مشروط برنج از دیگر نکات آماری مهم متوسط قیمت اقلام خوراکی منتخب در آذر ماه ۱۴۰۲ است.  




تغییرات نقطه به نقطه ماهانه متوسط قیمت کالا‌های خوراکی منتخب در مناطق شهری کشور

نمودار ۲ تغییرات نقطه به نقطه ماهانه متوسط قیمت کالا‌های خوراکی منتخب در مناطق شهری کشور را به تصویر کشده است. همان‌طور که ملاحظه می‌گردد، در میان ۵۳ قلم کالای خوراکی منتخب ارایه شده توسط مرکز آمار، به مانند ماه‌های اخیر (مهر و آبان) چهار محصول روغن نباتی جامد (منفی ۷.۳ درصد)، سیب زمینی (منفی ۴.۹۶ درصد)، روغن مایع (منفی ۶.۸۵ درصد) و برنج ایرانی (منفی ۵.۸۹ درصد) تنها اقلام خوراکی بودند که در آذر ماه ۱۴۰۲ نسبت به آذر ماه ۱۴۰۱ با کاهش قیمت مواجه بودند.

 از مهم‌ترین دلیل این کاهش قیمت در خصوص برنج ایرانی می‌توان به اعمال سیاست‌های تجاری واردات مشروط برنج و در ارتباط با روغن کاهش قیمت جهانی روغن اشاره نمود. در ارتباط با کاهش قیمت سیب زمینی نسبت به سال گذشته نیز می‌توان به افزایش حجم تولید نسبت به سال گذشته اشاره نمود. از طرف دیگر به جزء چهار محصول مذکور سایر اقلام خوراکی فهرست شده توسط مرکز آمار (۴۹ قلم کالا) در آذر ماه ۱۴۰۲ نسبت به آذر ماه ۱۴۰۱ با افزایش قیمت مواجهه بودند.

در این میان گوجه فرنگی با رشد ۱۵۶ درصد از محصولات پروتئینی پیشی گرفت. با این حال گوشت گوسفند با تغییرات ۱۳۶.۶ درصدی افزایش بیش از ۲.۵ برابری داشته است و هر کیلو ۴۸۳.۲ هزار تومان توسط خانوار‌های شهری خریداری شده است. بعد از آن گوشت گوساله با ۱۲۹.۵ درصد تغییرات قرار گرفته است و هر کیلو ۵۰۲.۷ هزار تومان خریداری شده است.

 پیشتازی گوشت قرمز در تورم نقطه به نقطه اقلام خوراکی خانوار‌های شهری در حالی است که دولت در یک سال گذشته تلاش‌های بسیاری از جمله تخصیص ارز ترجیحی (۲۸ هزار و ۵۰۰ تومان) به واردات نهاد‌های دامی، واردات گوشت منجمد و گرم و ... انجام داده است. علاوه بر این در روز‌های اخیر مجوز بدون سقف واردات دام زنده به تعاونی‌های مرزی اعطای شد. ولی گویا هیچ یک از این موارد نتوانسته است به اهداف خود در تنظیم بازار گوشت کمک کند. هر چند که هنوز وعده‌های مسئولین در خصوص تنظیم و مدیریت بازار در هفته‌های آتی تمامی ندارد.  



تغییرات سالانه متوسط قیمت کالا‌های خوراکی منتخب در مناطق شهری کشور

نمودار ۳ تغییرات متوسط قیمت کالا‌های خوراکی منتخب در مناطق شهری کشور منتهی به آذر ماه ۱۴۰۲ نسبت به آذر ماه ۱۴۰۱ را نشان می‌دهد. همان‌طور که ملاحظه می‌کنید، از میان ۵۳ قلم کالای خوراکی منتخب، انار تنها محصولی است که متوسط قیمت دوازده ماه منتهی به آذر ماه ۱۴۰۲ نسبت به آذر ماه ۱۴۰۱ با تغییرات منفی ۰.۰۷ درصدی همراه بوده است. متوسط قیمت سالانه منتهی به آذرماه  ۱۴۰۲ انار در حدود ۲۶.۶ هزار تومان بوده است.

 از طرف دیگر از میان ۵۳ قلم کالای خوراکی منتخب، گوشت گوسفند با تغییرات مثبت ۱۲۳.۹ درصدی پیشتاز تمامی محصولات بوده است که همین موضوع منجر به ثبت متوسط قیمت ۳۹۲.۹ هزار تومان برای هر کیلو گوشت قرمز گوسفندی در یک سال گذشته بوده است. بعد از آن گوشت گاو و گوساله با تغییرات ۱۰۷.۵ درصدی قرار گرفته است.  

متوسط قیمت گوشت گاو و گوساله در یک سال گذشته برابر با ۳۸۶.۵ هزار تومان بوده است این در حالی است که در سال گذشته متوسط هر کیلو گوشت گاو و گوساله ۱۸۶.۳ هزار تومان بوده است.  





نکته پایانی

تورم اقلام خوراکی از جمله مهم‌ترین اجزای تورم کل کشور است. تغییرات قیمتی کالا‌های اساسی در آذر ماه ۱۴۰۲ نشان از وابستگی آن‌ها به سیاست‌های تجاری و ارزی و همچنین تغییرات فصلی است؛ بنابراین لازم و ضروری است به منظور جلوگیری از شوک‌های قیمتی به سبد معیشتی خانوار‌های ایرانی سیاست‌های تنظیم بازار در تناسب و تناظر کامل با سیاست‌های تجاری و ارزی مورد توجه وزارت جهاد کشاورزی و بانک مرکزی قرار گیرد تا روند کاهش تورم اقلام خوراکی در ماه‌های آتی در چارچوب تحقق شعار سال (مهار تورم و رشد تولید) تداوم یابد.  

پایان پیام//