گروه اقتصاد کلان بازارنیوز: زهرا دارابی سرور، کارشناس اقتصادی نوشت: یکی از دلایل اصلی گرم شدن کره زمین انتشار گاز‌های گلخانه‌ای است که میزان انتشار آن نیز رابطه‌ای مستقیم با میزان مصرف انرژی کشور‌ها دارد. همان طور که در نمودار  ملاحظه می‌گردد میزان انتشار دی اکسید کربن روند افزایشی داشته است.

این در حالی است که انرژی به عنوان یکی از عوامل تولید، موتور محرکه رشد اقتصادی به شمار می‌رود. در واقع انتظار می‌رود که برای پیگیری برنامه‌های رشد و توسعه اقتصادی کشور‌ها شاهد رشد بیش از پیش تولید گاز‌های گلخانه‌ای به عنوان یکی از اصلی‌ترین عوامل ایجاد گرمایی زمین باشیم. در سال‌های اخیر به دلیل گرمایش زمین، جامعه جهانی در صدد اعمال محدودیت‌هایی برای تولید آلاینده‌های زیست محیطی می‌باشد. از جمله این موارد می‌توان به پیمان کیوتو اشاره نمود.

پیمان کیوتو (Kyoto Protocol) پیمانی بین‌المللی به منظور کاهش صدور گاز‌های گلخانه‌ای، که عامل اصلی گرم‌شدن زمین در دهه‌های اخیر محسوب می‌شوند، است. این پیمان که پیمان‌نامه ریو را تکمیل و ترمیم می‌کند در چارچوب سازمان ملل متّحد شکل گرفت. طی سال‌های اخیر با افزایش گاز‌های گلخانه‌ای نظیر متان، دی‌اکسید کربن،  بخار آب و اکسید نیتروژن در جو زمین، دمای کره در حال افزایش می‌باشد که این امر باعث ایجاد تغییرات ناخوشایند در محیط زیست خواهد شد. از این رو در سال ۱۹۹۷ طی پیمانی معروف به کیوتو کشور‌های صنعتی متعهد شدند که ظرف ده سال آینده میزان انتشار گاز‌های گلخانه‌ای خود را ۵٪ کاهش دهند و به کشور‌های در حال توسعه کمک‌های مالی برای افزایش ضریب نفوذ استفاده از انرژی‌های تجدید پذیر نظیر انرژی خورشیدی و بادی، اعطا نمایند.

نمودار (۱): انتشار دی اکسید کربن جهانی، ۱۸۵۰-۲۰۴۰

منبع: https://www.c۲es.org

بنابراین در اینجا یک تناقضی بین تلاش برای دستیابی به استاندار‌های زیست محیطی و رشد اقتصادی ایجاد می­شود. به گونه‌ای که ممکن است حرکت به سمت اهداف پروتکل کیوتو به منظور کاهش انتشار، رشد اقتصادی را تحت تأثیر (کاهشی) قرار دهد. به عبارت دیگر رشد اقتصادی و مصرف انرژی به هم وابسته اند؛ چرا که با افزایش مصرف انرژی در صورت افزایش بهره وری، رشد و توسعه اقتصادی افزایش می‌یابد. از طرف دیگر رشد و توسعه اقتصادی منجر به افزایش مصرف انرژی و تولید گاز‌های گلخانه‌ای خواهد شد.

شکل گیری این دو گانه بین دستیابی به رشد اقتصادی و حفظ محیط زیست از طریق کاهش انتشار گاز‌های گلخانه ای، باعث شده است که برخی کشور‌های پیشرفته در عین اینکه در دستیابی به اهداف رشد و توسعه اقتصادی موفق عمل کرده اند بتوانند در چارچوب حفظ محیط زیست نیز اقدام­های مؤثری انجام دهند. در واقع آن‌ها موفق شده اند تا حدود زیادی این دو گانه رشد اقتصادی و حفظ محیط زیست را حل کنند. از جمله مهم­ترین اقدامات انجام شده برای حل این دو گانه عبارتند از:

• در بلندمدت برنامه جایگزینی سوخت های فسیلی با سوخت های سازگار با طبیعت را در برنامه های سیاست گذاری خود قرار داده اند.
• در کوتاه مدت نیز از طریق سیاست های قیمت گذاری و استفاده از دستگاه های با تکنولوژی پیشرفته تر میزان استفاده از انرژی های فسیلی خود را کاهش داده اند. ضمن اینکه این امر باید بتواند رشد اقتصادی مناسب را نیز به همراه داشته باشد. به عبارت دیگر باید با به کار بستن راهکارهایی مانند جایگزین کردن سوخت سبک به جای سوخت های سنگین فسیلی نفت، گاز و نفت کوره استفاده از تکنولوژی های مدرن، زیست سازگار و افزایش راندمان نیروگاه ها، توسعه ظرفیت انرژی های پاک هسته ای و خورشیدی بتوان نسبت به کاهش گازهای گلخانه ای اقدام کرد.

پس به منظور کاهش انتشار دی اکسید کربن ضرورتی ندارد مصرف انرژی کاهش یابد زیرا این امر منجر به افت تولید ناخالص داخلی (رشد اقتصادی) می شود بلکه بهتر است سوخت های پاک و سبز را جایگزین سوخت های فسیلی و غیر قابل تجدید کرد تا از این طریق دو هدف تداوم رشد اقتصادی و کاهش دی اکسید کربن تحقق یابد. بنابراین تحقیق و سرمایه گذاری در انرژی های پاک باید بخش جدایی ناپذیر فرایند کنترل انتشار کربن باشد. برای مثال می توان از انرژی خورشیدی به عنوان جایگزین انرژی فسیلی استفاده شود.

پایان پیام//