با توجه به نبود زیرساختهای آماری قوی در حوزه مسکن، سامانه املاک و اسکان که ساممانهای جامع برای کسب اطلاعات مساکن در کشور است، میتواند بسیار مثمرثمر واقع شود که نیازمند تبلیغ و آموزش آن در بین مردم است.
گروه راه و مسکن بازارنیوز- بهزاد قبادی؛ پس از پیگیری مجلس شورای اسلامی و همت وزارت راه و شهرسازی دولت دوازدهم، پس از ۵ سال متوقف ماندن مصوبه اخذ مالیات بر خانههای خالی که در سال ۹۴ توسط مجلس وقت تصویب شده بود، به جریان افتاد. مالیات بر خانههای خالی یکی از ابزار اعمال حاکمیت در حوزه مسکن برای جلوگیری از فعالیتهای سوداگرانه و کمک به بازار مسکن است.
در کشور ما به دلیل نبود امکانات آماری مناسب، تعداد دقیق خانههای خالی مشخص نیست. اساسا تا قبل از پیگیریهای اخیر، مشخص نبود چه مساکنی، خالی محسوب میشوند، به عبارتی، متر و معیاری برای شناسایی خانههای خالی به صورت دقیق وجود نداشت. با این حال بر اساس آخرین سرشماری نفوس و مسکن در سال 1395، بیش از 2.5 میلیون مسکن خالی در کشور وجود داشته است که قطعا تعداد آن در این سال ها بالاتر رفته است.
با توجه به پیشرفت الکترونیکی شدن امور بروکراتیک در کشور و گسترش سامانههای مختلف، هماهنگی وزارت راه و شهرسازی و مجلس شورای اسلامی و همچنین سازمان امور مالیاتی به این نتیجه رسید که سامانهای تحت عنوان «سامانه املاک و اسکان» زیر نظر وزارت راه و شهرسازی، راه اندازی شود تا با تجمیع اطلاعاتی که دستگاههای مختلف از جمله وزارت رفاه، سازمان ثبت اسناد، شهرداریها و... موظفند در اختیار وزارت راه قرار دهند، فعالیتهای سوداگرانه از جمله احتکار مسکن را شناسایی کند.
فراخوان برای خوداظهاری اطلاعات
پس از کش و قوسهایی که در زمان اجرای این سامانه از جمله تاخیر در زمان افتتاح آن و همچنین فاصله زمانی افتتاح در بهمن ماه 1398 به دست اسلامی، وزیر راه وقت تا زمان شروع سامانه، فروردین ماه سال ۱۴۰۰ وزارت راه و شهرسازی اعلام کرد، علیرغم دریافت اطلاعات از دستگاههای مختلف، سامانه برای تجمیع اطلاعات، نیاز به خود اظهاری مردم نیز دارد تا با تطابق اطلاعات مختلف، به نتیجه دقیقتری برسد؛ لذا در فراخوانی عمومی از همه مردم خواست تا تیرماه، اطلاعات سکونتی خود (چه مالکین و چه مستاجران) را در سامانه amlak.mrud.ir بارگذاری کنند.
بر اساس بند ۷ از تبصره ۸ اصلاحیه ماده ۵۴ مکرر قانون مالیاتهای مستقیم مصوب پنجم آذرماه ۱۳۹۹ مجلس، دستگاههای اجرایی مکلفند خدمات خود از قبیل افتتاح حساب بانکی و صدور دسته چک، یارانه و کمک معیشتی، تعویض پلاک خودرو، فروش انشعاب آب، برق، تلفن و گاز طبیعی و بسیاری دیگر از خدمات را صرفا با اخذ کد ملی و بر اساس کد پستی یا شرح نشانی یکتای درج شده مربوط به اقامتگاه اصلی افراد در سامانه املاک و اسکان کشور ارایه کنند.
اختلاف وزارت راه و سازمان امور مالیاتی مرتفع شد؟
سازمان امور مالیاتی با توجه به درج بند درآمدی مالیات بر خانههای خالی در مصوبه بودجه ۱۴۰۰ کشور اعلام کرد از تیرماه و با پایان مهلت خوداظهاری در سامانه املاک و اسکان، اخذ مالیات از طریق این پایه مالیاتی را آغاز خواهد کرد. با نزدیک شدن به تیرماه، وزارت راه اعلام کرد که عده زیادی از مردم حتی در جریان الزام ثبت اطلاعات در این سامانه نبوده و به این سامانه مراجعه نکردند؛ لذا عملا امکان اجرای دریافت مالیات از طریق اطلاعات این سامانه، وجود ندارد.
البته اسلامی در مصاحبهای اعلام کرد که وزارت راه بیش از ۱.3 میلیون خانه خالی را از طریق املاک و اسکان شناسایی و به سازمان امور مالیاتی معرفی کرده است که با واکنش مسئولین این سازمان مواجه شد. محمود علیزاده معاون فنی و حقوقی سازمان امور مالیاتی با تکذیب صحبتهای وزیر راه، تاکید کرد که هیچ اطلاعاتی از طرف این وزارتخانه به این سامانه داده نشده است.
این در حالی است که روز گذشته، محمودزاده اعلام کرد این تعداد واحد خالی شناسایی شده از طریق کارتابل سامانه املاک و اسکان به سازمان امور مالیاتی معرفی شده و این سازمان درخواست کرده یک بار هم از طریق سامانهای که وزارت اطلاعات بین دستگاهها به صورت رسمی برقرار میکند، ارسال شود.
تمدید زمان خوداظهاری مردم تا مهرماه
ناهماهنگی این دو دستگاه دولتی، عدم ارائه اطلاعات از طرف دستگاههایی که موظف به انجام این کار بودند و همچنین عدم استقبال مردم برای خوداظهاری در سامانه املاک و اسکان، منجر به این شد که محمود محمودزاده، معاون وزیر راه، در روزهای پایانی خرداد سال جاری اعلام کرد، مهلت خود اظهاری در این سامانه تمدید و مردم کشور میبایست تا مهرماه ۱۴۰۰ اطلاعات سکونتی خود را در این سامانه وارد کنند.
با توجه به این که در بودجه ۱۴۰۰ بند درآمدی برای مالیات بر خانههای خالی در نظر گرفته شده است، دولت موظف است برای جلوگیری از کسری بودجه ناشی از این بند، هرچه سریعتر اقدام به اخذ این پایه مالیاتی میکرد، اما با توجه به گذشت ۶ ماه از سال، به دلایلی که گفته شد، این اتفاق رخ نداده است.
مشکل اختلال سامانه برطرف خواهد شد
با توجه به تمدید مهلت ثبت اطلاعات در سامانه املاک و اسکان تا مهرماه، سامانه در روزهای اخیر از دسترس خارج شد. محمودزاده در مصاحبهای که روز گذشته با ایسنا انجام داد، در خصوص علت این اتفاق اعلام کرد سایت سامانه املاک و اسکان به زودی راه اندازی و مشکلات قبلی در راه ثبت نام برطرف و ثبت اطلاعات آسانتر خواهد شد.
با این وجود، گلایه ای که از وزارت راه در زمان تصدی محمد اسلامی وجود دارد، عدم تبلیغ و آموزش استفاده از سامانه در زمان لازم بوده است. این عدم تبلیغ کافی وزارت در بین مردم و جا انداختن این که همه سرپرستان خانوار ایرانی موظفند اطلاعات خود سکونتی خود را در این سامانه وارد کنند، باعث شده که یکی از ابزارهای مهم اعمال حاکمیت دولت در حوزه مسکن با مشکل مواجه شود. از طرفی دولت با خطر ۲۰۰۰ میلیاردی کسری بودجه ناشی از عدم دریافت مالیات از خانههای خالی مواجه شود.
ضرورت توجه دولت به کسری بودجه ناشی از عدم دریافت مالیات بر خانههای خالی
محمد یزدیزاده، کارشناس اقتصادی در مصاحبهای در خصوص ارزش خانههای خالی موجود در کشور، گفت: ارزش خانههای خالی که علیرغم سرمایه گذاری سنگین حدود ۲۰۰ میلیارد دلاری، خدمتی به اقتصاد کشور نمیکنند و راکد ماندهاند به اندازه نصف تفاهمنامه ۲۵ ساله ایران و چین است.
دولت سیزدهم که یکی از مهمترین شعارها و وعدههای خود را توجه به حوزه مسکن معرفی کرده و همچنین وزیر راه و شهرسازی جدید که ۱۰ فرمان مدیریتی را در روز اول اری خود ابلاغ کرد، باید به این ابزار مهم که به برنامه ریزی و شفافیت در بازار مسکن کمک میکند، توجه ویژهای داشته باشد و با یک اقدام عاجل مشکلات موجود را برطرف کند.
پایان پیام//