گروه کار و تعاون بازارنیوز- سعید ترکاشوند؛ سید ابراهیم رئیسی، رئیس جمهور کشورمان روز جمعه (۸ بهمن) در پانزدهمین سفر استانی خود، به استان گیلان سفر و در طول مسافرت یک روزه با مردم این استان دیدار و گفتگو کرد.

در این میان گلایه اهالی یکی از روستا‌های همجوار با «منطقه آزاد انزلی» تبدیل به یکی از مهمترین وقایع این سفر شد؛ او در صحبت‌های خود با رئیس جمهور از بیکاری جوانان روستای خود می‌گوید و این انتقاد را مطرح؛ ‎کند که جرا با وجود نزدیکی این روستا با منطقه ازاد انزلی باز هم اهالی این یکی روستا بیکار هستند؛ با این وجود این سوال مطرح می‌شود که آیا مناطق آزاد در طول عمده چندین ساله خود موفق به ایجاد اشتغال و توسعه اقتصادی آن منطقه شده اند یا خیر؟

در همین راستا، «حاج اسماعیلی» اقتصاددان و کارشناس حوزه اشتغال در گفتگو با بازارنیوز پیرامون عملکرد مناطق آزاد در توسعه اقتصادی کشور اظهار کرد: در ابتدای امر فلسفه تاسیس مناطق آزاد در کشور بر این اصل استوار بود که این مناطق بتوانند در آینده تبدیل به محلی برای توسعه صادرات باشد؛ به بیان ساده‌تر ما بتوانیم تحت یک شرایط خاصی تولیدات بخش‌های صنعتی و کشاورزی از طریق آن منطقه با شرایطی بهتر به کشور‌های همجوار صادر شود.

این کارشناس حوزه اشتغال، تاسیس کارخانه‌های تولیدی بر اساس شرایط زیست بوم آن منطقه را از دیگر اهداف اولیه در تاسیس مناطق آزاد در کشور دانسته و پیرامون آن گفت: ایدآل این مناطق بر این اصل استوار بود تا با تاسیس و راه‌اندازی این قبیل کارخانه و بنگاه‌های اقتصادی امر تولید و صادرات کالا و خدمات به کشور‌های خارجی تسریع و از طریق آن بخشی از مشکلات اشتغال و رفاه اهالی این مناطق حل شود.

وی تاکید کرد: ما در طول سال‌های اخیر شاهد تاسیس مناطق آزاد بسیار زیادی در کشور بوده‌ایم که عمدتا تبدیل به محلی برای واردات بدون برنامه، بی روی کالا بدون رعایت منافع تولید کنندگان داخلی بوده‌ایم که باعث ظهور چالش‌های متعددی برای کشور شده است.

مناطق آزاد،بستری برای واردات بی رویه کالا به کشور

حاج اسماعیلی خاطر نشان کرد: متاسفانه به جای اینکه امر صادرات اولویت مناطق باشد واردات مبنای کار این‌ها شده و اکنون همین مسئله تبدیل به یکی از بزرگ‌ترین مشکلات اساسی ما درخصوص بحث مناطق آزاد است؛ به هر حال اهداف و برنامه‌های مثبتی که برای تاسیس مناطق آزاد تعیین شده بود پس از گذشت سال‌ها از عمر این مناطق برطرف نشده در عین حال مشاهده می‌کنیم که نرخ بیکاری در این مناطق نسبت به دیگر سرزمین‌ها به شدت بالا بوده است.

این اقتصاددان در تشریح استدلال خود درمورد ناکارآمدی مناطق آزاد می‌گوید: به عنوان مثال، جزیره کیش که سمبلی مهم از مناطق آزاد در کشور است هیچ مشکلی اقتصادی حل نشده و تا کنون توسعه اقتصادی مد نظر دولتمردان در این منطقه محقق نشده است.

وی عدم اجرا برابر قوانین اقتصادی در مناطق آزاد را یکی دیگر از مشکلات این مناطق دانسته و پیرامون این مسئله گفت: متاسفانه و به رغم عدم تحقق اهداف این مناطق، هنوز هم مشاهده می‌شود که برای انجام برخی از فعالیت‌های اقتصادی استثنا‌هایی در نظر گرفته شده است، اما باید به این نکته توجه کنید که در این مناطق از بحث‌های مالیاتی و بیمه گرفته تا رعایت قانون کار که حق قانونی کارگران ما در کشور است در این مناطق به نحو احسن اجرا نمی‌شود.

خلاء شفافیت اقتصادی در مناطق آزاد

حاج اسماعیلی عدم شفافیت داده‌های اقتصادی را یکیک دیگر از مشکلات مناطق آزاد عنوان کرد و درباره آن گفت: متاسفانه درباره مناطق‌آزاد باید این نکته را باید خاطر نشان کرد که اطلاعات اقتصادی همچون بیکاری و یا اشتغال به نحوه درست و شفافی منتشر نشده و اکنون این موضوع تبدیل به یک نقطه ضعف جدی تبدیل شده است چرا اکنون مشخص نیست به عنوان مثال در یک دوره ۵ ساله و ۱۱ ساله منطقه آزاد کیشف برای کشور تا چه میزان درآمد زایی داشته است.

وی افزود: علاوه بر این مشخص نیست که در طی این سال‌ها مناطق آزاد تا چه میزان موفق به جذب سرمایه خارجی برای کشور شده است و یا این که چه مقدار سرمایه گذاری خارجی در آنجا صورت گرفته و یا حتی چه مقدار از آن از خارج بوده و چه مقداری دیگر از داخل تامین شده است؛ همه این مولفه‌ها از جمله مواردی است که طی این سال‌ها به دلیل عدم شفافیت اقتصادی تبدیل به معدلات چند مجهولی شده‌اند.

این اقتصاددان متذکر شد: مناطق آزاد نه تنها در تولید ناخالصی کشور نقشی نداشته است بلکه اصلا کشور از محل این مناطق درآمد قابل توجهی نیز نداشته و تنها اورده این مناطق، هزینه‌های سنگینی است که در دو بخش انسانی اقتصادی به کشور وارد شده است.

حاج اسماعیلی در پایان تاکید کرد: من فکر می‌کنم که نرخ بیکاری در مناطق‌آزاد شبیه به خیلی از استان‌های استان‌های محروم ماست؛ متاسفانه نرخ بیکاری در این مناطق بسیار بالاست چرا که خود افراد زیادی را دیدم که به دلیل مشکلات اقتصادی همچون بیکاری مدتی را در مناطق ازادبه سر برده و پس از چندی اقدام به مهاجرت از این مناطق کردند.

پایان پیام//