فعالان بازار سرمایه، با قلمروی وسیعی از گزینه‌های سرمایه‌گذاری مواجه هستند. دارایی‌هایی نظیر سهام شرکت‌های بورسی، صندوق‌های سرمایه‌گذاری، گواهی‌های سپرده کالایی، اوراق مشارکت و سایر اوراق بهادار بورسی، فرصت‌های متنوعی را در اختیار معامله‌گران و سرمایه‌گذاران قرار می‌دهند.

هر یک از این دارایی‌ها متناسب با ماهیت خود، دارای شرایط و ویژگی‌های خاصی هستند. افراد تلاش می‌کنند تا با بررسی کامل وضعیت اوراق بهادار مختلف، مناسب‌ترین گزینه‌ها را برای سرمایه‌گذاری خود انتخاب کنند. در گام بعد، سرمایه‌گذاران با استفاده از سبک‌های مختلف تحلیلی در بازارهای مالی، نواحی قیمتی مناسب برای ورود به یک موقعیت سرمایه‌گذاری یا خروج از آن را پیدا می‌کنند.

تحلیل تکنیکال چیست؟

به بررسی نمودار قیمتی یک دارایی و پیش‌بینی رفتار آتی قیمت با توجه به الگوهای پرتکرار آن در گذشته، تحلیل تکنیکال گفته می‌شود. در این روش، افراد متناسب با سبک معامله‌گری و ترجیحات شخصی خود، الگوها و ابزارهای تکنیکال مختلفی را در راستای کسب بازدهی احتمالی به کار می‌گیرند.

مواردی مانند الگوهای کلاسیک، الگوهای هارمونیک، اندیکاتورهای Stochastic ،RSI، ایچیموکو و میانگین‌های متحرک، برخی از پرکاربردترین ابزارهای تکنیکال محسوب می‌شوند. ابزارهای فیبوناچی دسته دیگری از مهم‌ترین ابزارها در بررسی رفتار قیمت یک سهم به شمار می‌روند. در ادامه به معرفی فیبوناچی و انواع آن پرداخته خواهد شد.

معرفی نسبت‌های فیبوناچی

فیبوناچی، دنباله‌ای از اعداد حسابی (... ،۸ ،۵ ،۳ ،۲ ،۱ ،۱) است که با دو عدد یک آغاز شده و بعد از آن، هر عدد مجموع دو عدد قبلی خود را نشان می‌دهد. شهرت و اهمیت زیاد این دنباله، به دلیل کاربردهای وسیع آن در نظام طبیعت است.

آشنایی با کاربرد فیبوناچی در تحلیل تکنیکال

معامله‌گران با استفاده از ابزارهای مختلف فیبوناچی، روند‌های احتمالی قیمت و نواحی مهم حمایتی و مقاومتی را شناسایی می‌کنند. سپس با به‌کارگیری این اطلاعات در استراتژی معاملاتی خود، نقاط ورود و خروج مناسب را مشخص می‌کنند. ابزارهایی مانند فیبوناچی اصلاحی، اکستنشن، منطقه زمانی فیبوناچی، کانال فیبوناچی، کمان و ... کاربرد بسیاری در تحلیل تکنیکال نمودار قیمتی دارند.

پرکاربردترین ابزارهای فیبوناچی

۱- فیبوناچی اصلاحی (Retracement):

این ابزار در تشخیص سطوح قیمتی مهم برای اتمام اصلاح یک روند صعودی یا نزولی و بازگشت قیمت به روند اصلی خود به کار گرفته می‌شود. زمانی که روند اصلی قیمت یک سهم به پایان می‌رسد، تحلیلگران انتظار اصلاح قیمتی و استراحت آن را دارند.

ابزار فیبوناچی اصلاحی، با استفاده از نسبت‌های فیبوناچی، سطوح مهمی را مشخص می‌کند که با احتمال بالا، قیمت به آن‌ها واکنش نشان می‌دهد. این سطوح درصدی از کل روند اصلی به شمار می‌روند و به ترتیب عبارتند از «۲۳.۶٪»، «۳۸.۲٪»، «۵۰٪»، «۶۱.۸٪» و «۷۸.۶٪».

به عنوان مثال، در یک روند صعودی فرضی، قیمت از نقطه A با ۱۰۰۰ تومان به نقطه B با ۲۰۰۰ تومان می‌رسد و سپس وارد یک دوره اصلاحی می‌شود. معامله‌گران با استفاده از این ابزار، نواحی حمایتی مهم برای بازگشت قیمت به جهت صعودی را پیش‌بینی می‌کنند. در این مثال، سطح اولیه فیبوناچی برای واکنش احتمالی قیمت، سطح ۲۳.۶٪ یا ۱۷۶۴ تومان است.

۲- فیبوناچی اکستنشن (Extension):

معامله‌گران برای تشخیص سطوح مهم پیش روی قیمت در ادامه روند اصلی آن، از سطوح فیبوناچی اکستنشن استفاده می‌کنند. این ابزار هنگامی کاربرد دارد که احتمال پایان یافتن اصلاح و بازگشت قیمت به روند اصلی خود وجود داشته باشد. فیبوناچی اکستنشن نواحی حمایتی یا مقاومتی احتمالی و اهداف قیمتی را برای معامله‌گران مشخص می‌کند. سطوح «۱۶۱.۸٪»، «۲۶۱.۸٪»، «۳۶۱.۸٪» و «۴۲۳.۶٪» از اصلی‌ترین سطوح فیبوناچی اکستنشن به شمار می‌روند.

۳- منطقه زمانی فیبوناچی (Time-Zone):

مناطق زمانی فیبوناچی، بازه‌های زمانی اصلی برای تغییرات احتمالی روند قیمت را نمایش می‌دهد. برخلاف سطوح فیبوناچی و اکستنشن، این ابزار تنها با محور زمان در نمودار قیمتی ارتباط دارد و از قیمت تاثیری نمی‌پذیرد. این مناطق توسط خطوط عمودی به نمایش در می‌آیند. این انتظار وجود دارد که با رسیدن به هر خط، واکنش‌هایی از سوی قیمت مشاهده شود.

۴- کمان‌های فیبوناچی (Fibonacci Arcs):

کمان‌ها یکی دیگر از ابزارهای پرکاربردی هستند که نقاط مهم قیمتی را بر پایه نسبت‌های فیبوناچی مشخص می‌کنند.

برای رسم این کمان، باید ابتدا نقاط سقف و کف یک روند قیمتی به یکدیگر متصل شوند. سپس نیم‌دایره‌هایی بر اساس نسبت‌های فیبوناچی بر روی نمودار قیمتی تشکیل می‌شوند. معامله‌گران با استفاده از این ابزار حمایت‌ها و مقاومت‌های احتمالی بر سر راه قیمت را شناسایی می‌کنند.

سخن پایانی

سرمایه‌گذاران و معامله‌گران با استفاده از ابزارهای مختلف تکنیکال، تلاش می‌کنند تا عملکرد معاملاتی خود را بهبود ببخشند. افراد می‌توانند با توجه به سبک معاملاتی و ترجیحات شخصی خود، روش تحلیل و استراتژی معاملاتی مناسب را انتخاب کنند.

با این وجود باید توجه داشت که هیچ یک از سبک‌ها و ابزارهای تحلیلی، تضمین‌کننده دستیابی به نتایج مطلوب در معاملات نیستند. قدم موثر برای افزایش احتمال کسب بازدهی، آشنایی با اصول و مبانی بازار سرمایه و آموزش بورس در ابعاد و زمینه‌های مختلف آن است.