گروه اقتصاد کلان بازارنیوز- مهناز میرزاده؛ مرکز آمار متوسط قیمت اقلام خوراکی منتخب در مناطق شهری کشور برای 53 قلم کالا در شش گروه کالایی اصلی شامل نان و غلات، گوشت قرمز، سفید و فرآورده‌های آن‌ها، لبنیات، تخم مرغ و انواع روغن، میوه و خشکبار، سبزیجات و حبوبات، قند و شکر، آشامیدنی‌ها و سایر خوراکی‌ها؛ در آبان ماه 1402 منتشر نموده است.

بر همین اساس در سه بخش جداگانه تغییرات قیمت ماهانه، تغییرات قیمت نقطه به نقطه ماهانه و تغییرات قیمت سالانه به بررسی آخرین وضعیت تغییرات متوسط قیمت کالاهای خوراکی منتخب در مناطق شهری کشور پرداخته می‌شود.

تغییرات ماهانه متوسط قیمت کالاهای خوراکی منتخب در مناطق شهری کشور

نمودار 1 تغییرات ماهانه متوسط قیمت کالاهای خوراکی منتخب در مناطق شهری کشور در آبان ماه 1402 نسبت به مهرماه 1402 را به تصویر کشده است. همان­طور که ملاحظه می شود از میان 53 کالای خوراکی منتخب، 41 کالا در آبان ماه 1402 نسبت به ماه گذشته با تغییرات مثبت همراه بوده اند که در این میان گوجه فرنگی با 46.2 درصد بیشترین تغییر قیمت را به ثبت رسانده است و هر کیلوگرم آن به طور متوسط در مناطق شهری 20.1 هزار تومان توسط خانوارها خریداری شده است. 

بعد از آن کدو سبز به مانند ماه گذشته با افزایش 13.5 درصد در رده دوم قرار گرفته است. در واقع در فصل پاییز به دلیل بارندگی و همچنین سختی حمل و نقل، قیمت صیفی‌جات افزایش بیشتری نسبت به سایر محصولات داشته اند. 

از طرف دیگر از میان 53 قلم کالای خوراکی منتخب، 12 قلم کالا با کاهش قیمت مواجهه بودند که در این میان پرتقال به مانند مهرماه با منفی 19.3 درصد پیشتاز تمامی محصولات بوده است. تغییر فصل و ورود به فصل تولید میوه­های پاییزی نقش مهمی در کاهش قیمت 12 قلم کالا که اکثراً محصولات باغی بوده اند، داشته است. علاوه بر این روغن از دیگر اقلام خوراکی است که با کاهش قیمت مواجه شده است به گونه ای که هر کیلو روغن نباتی جامد با تغییرات منفی 3.4 درصد با قیمت 70.4 هزار تومان به دست خانوارهای شهری ایرانی رسیده است. 

علاوه بر این واگرایی بین قیمت برنج داخلی (با تغییرات منفی 1.25 درصد و قیمت هر کیلو 110.4 هزار تومان) و خارجی (با تغییرات مثبت 0.11 درصد و هر کیلو 57.8 هزار تومان) در نتیجه آغاز فصل برداشت برنج داخلی و همچنین ممنوعیت واردات برنج خارجی در کنار اعمال سیاست واردات مشروط برنج از دیگر نکات آماری مهم متوسط قیمت اقلام خوراکی منتخب در آبان ماه 1402 است.

تغییرات نقطه به نقطه ماهانه متوسط قیمت کالاهای خوراکی منتخب در مناطق شهری کشور

نمودار 2 تغییرات نقطه به نقطه ماهانه متوسط قیمت کالاهای خوراکی منتخب در مناطق شهری کشور را به تصویر کشده است. همان­طور که ملاحظه می شود، در میان 53 قلم کالای خوراکی منتخب ارائه شده توسط مرکز آمار، به مانند ماه گذشته چهار محصول سیب زمینی (منفی 8.06 درصد)، روغن نباتی جامد (منفی 7.12 درصد)، روغن مایع (منفی 3.94 درصد) و برنج ایرانی (منفی 3.56 درصد) تنها اقلام خوراکی بودند که در آبان ماه 1402 نسبت به آبان ماه 1401 با کاهش قیمت مواجه بودند. 

از مهم ترین دلیل این کاهش قیمت در خصوص برنج ایرانی می توان به اعمال سیاست­های تجاری واردات مشروط برنج و در ارتباط با روغن کاهش قیمت جهانی روغن اشاره نمود. 

در ارتباط با کاهش قیمت سیب زمینی نسبت به سال گذشته نیز می­توان به افزایش حجم تولید نسبت به سال گذشته اشاره نمود. از طرف دیگر به جزء چهار محصول مذکور سایر اقلام خوراکی فهرست شده توسط مرکز آمار (49 قلم کالا) در آبان ماه 1402 نسبت به آبان ماه 1401 با افزایش قیمت مواجهه بودند. 

در این میان گوشت گوسفند به مانند ماه گذشته با تغییرات 147.3 درصدی افزایش بیش از 2.5 برابری داشته است و هر کیلو 471.4 هزار تومان توسط خانوارهای شهری خریداری شده است. بعد از آن گوشت گوساله با 132.8 درصد تغییرات قرار گرفته است و هر کیلو 497.6 هزار تومان خریداری شده است.

 پیشتازی گوشت قرمز در تورم نقطه به نقطه اقلام خوراکی خانوارهای شهری در حالی است که دولت در یک سال گذشته تلاش های بسیاری از جمله تخصیص ارز ترجیحی (28 هزار و 500 تومان) به واردات نهادهای دامی، واردات گوشت منجمد و گرم و ... انجام داده است ولی گویا هیچ یک از این موارد نتوانسته است به اهداف خود در تنظیم بازار گوشت کمک کند. هر چند که هنوز وعده های مسئولین در خصوص تنظیم و مدیریت بازار در هفته های آتی تمامی ندارد.

تغییرات سالانه متوسط قیمت کالاهای خوراکی منتخب در مناطق شهری کشور

نمودار 3 تغییرات متوسط قیمت کالاهای خوراکی منتخب در مناطق شهری کشور منتهی به آبان ماه 1402 نسبت به آبان ماه 1401 را نشان می­دهد. همان­طور که ملاحظه می کنید، از میان 53 قلم کالای خوراکی منتخب، انار تنها محصولی است که متوسط قیمت دوازده ماه منتهی به آبان ماه 1402 نسبت به آبان ماه 1401 با تغییرات منفی 2.37 درصدی همراه بوده است. متوسط قیمت سالانه منتهی به مهرماه 1402 انار در حدود 25.6 هزار تومان بوده است. 

از طرف دیگر از میان 53 قلم کالای خوراکی منتخب، گوشت گوسفند با تغییرات مثبت 117.3 درصدی پیشتاز تمامی محصولات بوده است که همین موضوع منجر به ثبت متوسط قیمت 369.6 هزار تومان برای هر کیلو گوشت قرمز گوسفندی در یک سال گذشته بوده است. 

بعد از آن گوشت گاو و گوساله با تغییرات 101.4 درصدی قرار گرفته است. متوسط قیمت گوشت گاو و گوساله در یک سال گذشته برابر با 362.9 هزار تومان بوده است این در حالی است که در سال گذشته متوسط هر کیلو گوشت گاو و گوساله 180.2 هزار تومان بوده است.

نکته پایانی

تورم اقلام خوراکی از جمله مهمترین اجزای تورم کل کشور است. تغییرات قیمتی کالاهای اساسی در آبان ماه 1402 نشان از وابستگی آنها به سیاست­های تجاری و ارزی و همچنین تغییرات فصلی است. بنابراین لازم و ضروری است به منظور جلوگیری از شوک­های قیمتی به سبد معیشتی خانوارهای ایرانی سیاست­های تنظیم بازار در تناسب و تناظر کامل با سیاست­ های تجاری و ارزی مورد توجه وزارت جهاد کشاورزی و بانک مرکزی قرار گیرد تا روند کاهش تورم اقلام خوراکی در ماه های آتی در چارچوب تحقق شعار سال (مهار تورم و رشد تولید) تداوم یابد. 

پایان پیام//