بازار نیوز - ضعف خودروسازان کشور در ارائه خدمات پس از فروش داستانی قدیمی است اما از خودروسازان داخلی که بگذریم، به مصرف‌کنندگان خودروهای وارداتی در ایران همچون سایر مشتریان این خودروها در کشورهای مختلف، خدمات مناسبی ارائه نمی‌شود و آن‌طور که کارشناسان می‌گویند اصلی‌ترین دلیل آن وجود نمایندگی‌های فروش واسطه‌ای چه در بخش خودرو و چه در بخش لوازم یدکی است.

مشتریان ایرانی به ویژه آنهایی که دست‌شان بیشتر به دهان‌شان می‌رسد، ترجیح می‌دهند از خودروهای ژاپنی و کره‌ای یا اروپایی استفاده کنند. به طور معمول خدمات پس از فروش در کشورهای مختلف دنیا ارزان تمام می‌شود اما در ایران رویه این‌گونه نیست و آن‌طور که برخی کارشناسان می‌گویند، خدمات پس از فروش خودروهای اروپایی در ایران بسیار ضعیف و البته گران است اما این خدمات برای خودروهای کره‌ای و ژاپنی ارزان‌تر تمام می‌شود.

هنگامی‌که پای صحبت مصرف‌کنندگان ایرانی می‌نشینیم، فرقی نمی‌کند خودرو آنها از کدام نشان خارجی باشد، از وضعیت خدمات فروش و پس از فروش این محصولات راضی نیستند. این نارضایتی با تحلیل برخی مبنی بر خدمات ارزان خودروهای ژاپنی و کره‌ای در تضاد است. بر همین اساس این روزنامه در این گزارش تصمیم دارد به بررسی این موضوع از زبان فعالان بخش خدمات پس از فروش بپردازد.

تاثیر انتخابات امریکا بر خدمات پس‌از فروش در ایران
ما  پاسخ این پرسش را ابتدا از مدیر خدمات پس از فروش یک نشان خودروساز فرانسوی در کشور جویا شدیم. نادر وهاب‌آقایی اظهار کرد: موضوع ارزان بودن خدمات پس از فروش خودروهای کره‌ای و ژاپنی در ایران موردتایید نیست البته در خارج از کشور، شرکتی مانند تویوتا ارزان‌ترین سرویس خدمات پس از فروش را ارائه می‌دهد. در ایران خدمات پس از فروش خودروهای ژاپنی یا کره‌ای تفاوتی با خودروهای اروپایی ندارد و اگر مشکلات برطرف شود مشتریان ایرانی می‌توانند خدمات ارزان‌تری از خودروسازان ژاپنی و کره‌ای دریافت کنند.

به گفته وهاب‌آقایی، در خدمات پس از فروش دو عامل اثرگذار است. نخستین عامل به دستمزد تعمیرکاران بازمی‌گردد زیرا قیمت تعمیر خودرو به طور تقریبی بین شرکت‌های داخلی یکسان و اختلاف قیمت بسیار اندک است. عامل دوم با قیمت قطعات ارتباط دارد. با توجه به تحریم‌هایی که در ایران اعمال شد، شرکت‌های واردکننده قطعات، به صورت عمده نمایندگی رسمی شرکت‌های خارجی به غیر از چینی را در اختیار ندارند. بنابراین قطعات به طور مستقیم از شرکت مادر وارد کشور نمی‌شود و واردکننده به‌ناچار از طریق واسطه‌ها از مبداهایی نظیر دوبی، عمان، ارمنستان و.... وارد عمل می‌شود که به طور طبیعی این واسطه‌گری قیمت قطعات را افزایش می‌دهد، در این شرایط هزینه تعمیرات نیز بالا به نظر می‌رسد.

آن‌طور که این فعال در عرصه خدمات پس از فروش می‌گوید علاوه بر این موارد، قطعاتی که از مراجع واسطه خریداری می‌شود، ممکن است اصل نبوده و شبیه‌سازی‌شده چینی باشد که این موضوع نیز روی قیمت اثرگذار است. اگر شرکتی نماینده رسمی باشد، باید محصول خود را از مبادی گمرکی وارد کند که این روش قیمت تمام شده را افزایش می‌دهد در حالی‌که شرکت‌های دیگر می‌توانند بدون پرداخت عوارض گمرکی به واردات بپردازند.

وی در ادامه با بیان این‌که تحریم روی قیمت تمام شده تاثیر منفی داشته است، توضیح داد: اگر واردکننده برای نمونه با شرکت رنو فرانسه ارتباط مستقیم داشته باشد، می‌تواند خودرو و قطعات را با قیمت بسیار پایین‌تری وارد کند اما هنگامی‌که ناچار می‌شود از کشوری مانند ترکیه وارد شود، از آنجایی که ترکیه نیز این محصولات را از فرانسه وارد می‌کند، طبیعی است قیمت افزایش خواهد یافت. در شرایط فعلی این قیاس منطقی نیست زیرا این قطعات در شرایط تحریم قرار دارد و خدمات پس از فروش گران است.

به گفته وهاب‌آقایی، از زمان اجرایی شدن برجام تاکنون اتفاق خاصی در این حوزه رخ نداده زیرا طرف‌های خارجی در انتظار تعیین‌تکلیف انتخابات ریاست‌جمهوری امریکا به سر می‌برند بنابراین به فعالیت‌های رسمی وارد نشده‌اند. با توجه به شرایط تحریم، خدمات پس از فروش تمام خودروهای خارجی در کشور گران است در حالی‌که این خدمات در دیگر کشورها ارزان‌تر تمام می‌شود زیرا موانع موجود در ایران را ندارند.

خدمات ارزان خودروهای کره‌ای بر پایه سخنان وهاب‌آقایی، خدمات پس از فروش خودروهای خارجی در ایران گران است و فرقی نمی‌کند که محصول متعلق به چه خودروساز خارجی باشد. از آنجایی که یکی از بخش‌های اصلی خدمات پس از فروش به قطعه و لوازم یدکی بازمی‌گردد، این موضوع را از طریق دو تن از فعالان بازار لوازم یدکی پرس‌وجو کردیم.

مهدی نامدار، فروشنده لوازم یدکی در این‌باره  گفت: قیمت لوازم یدکی خودروهای کره‌ای نسبت به ژاپنی و اروپایی ارزان‌تر است زیرا محصولات کره‌ای در کشور بیشتر بوده و این خودروسازان نمایندگان بیشتری در ایران دارند. کره‌ای‌ها با ژاپنی‌ها در بخش قیمت رقابت دارند و محصولات خودرو را با قیمتی پایین‌تر به بازار عرضه می‌کنند. در این شرایط طبیعی است که لوازم یدکی ارزان‌ترو واردات بیشتر خواهد بود. هنگامی‌که واردات لوازم یدکی مشخصی زیاد باشد به همان نسبت قیمت نیز ارزان‌تر می‌شود به طوری که در حال‌حاضر خدمات پس از فروش خودروهای «کیا» و «هیوندا» نسبت به «تویوتا» ارزان‌تر است. لوازم یدکی فرانسوی نیز جدا از خودروهایی که از این شرکت‌ها در کشور به تولید می‌رسند، گران است.

اگرچه نامدار معتقد است خدمات پس از فروش خودروهای کره‌ای در ایران ارزان است اما یکی دیگر از فعالان کهنه‌کار بازار لوازم یدکی، نظری نزدیک به نظر وهاب‌آقایی دارد. علی صوفیانی در گفت‌وگویی معتقد است که به طور کلی لوازم یدکی که وارد کشور می‌شود، قیمت بالایی دارد و فرقی نمی‌کند برای چه خودروسازی باشد. برای نمونه واردکننده‌ای گران‌ترین لنت ترمز را ۱۴ دلار خریداری می‌کند اما با قیمتی حداقل ۲۲۰ هزار تومان به فروش می‌رساند. بنابراین این استدلال اشتباه است که در ایران لوازم یدکی اصلی گران است زیرا واردکنندگان از سود چند برابری خود نمی‌گذرند.