بازار نیوز - تا چندی پیش، هراس بانکی پدیده مبتلا به اقتصاد ایران در نظر گرفته نمی‌شد. عدم مواجهه با ورشکستگی بانک‌ها برای دهه‌های متوالی، غالب بودن سهم دولت در مدیریت شبکه بانکی و ماهیت دولتی و نهادی سهامداران بانکی نوعی ضمانت ضمنی استمرار فعالیت بانک‌ها را در ذهن سپرده‌گذاران و حتی سیاستگذاران نهادینه کرده بود. نبود قانون ورشکستگی و دسته‌بندی نکردن نهادهای سپرده‌پذیر سالم و ناسالم از سوی مقام ناظر بانکی نیز به تثبیت این تصور کمک کرد. بنا به شباهت عملکردی، ضمانت ضمنی به موسسات فعال در بازار غیرمتشکل پول (غیرمجازها) نیز تعمیم پیدا کرد.‌ ضمانت ضمنی فوق، که قوی‌ترین شکل کمربند حفاظتی را برای این نهادهای سپرده‌پذیر ایجاد کرده بود،‌ از یک سو منجر به افزایش کژمنشی و ریسک‌پذیری این نهادها شد و از سوی دیگر دقت سپرده‌گذار در انتخاب محل امن برای پس‌انداز را کاهش داد، به‌گونه‌ای که بالاتربودن نرخ سود سپرده پیشنهادی غیرمجازها، تذکرات گاه‌گاه مقام ناظر درباره خطرات مترتب بر فعالیت آنها را بی‌اثر ساخت.  با این‌حال، تا زمانی که گسترش سریع ترازنامه نهادهای مالی به پشتوانه نرخ رشد نقدینگی از رشد دارایی‌های منجمد بیشتر بود، سایه آرامش گسترده بود، آرامش پیش از توفان.

استمرار فعالیت بانک منوط به گردش جریان نقد است، برگشت‌ناپذیری تسهیلات اعطایی و تعهدات مرتبط با سپرده‌های پیشین باعث شد در شرایط انجماد دارایی‌ها، جذب و نگهداری سپرده‌های جدید برای بانک تبدیل به یک تصمیم استراتژیک شود.

 فراگیری این پدیده در بین بانک‌ها به صورت جنگ قیمتی در بازار سپرده با دو ویژگی رخ داد: 

1- موسسات مالی ناسالم، به پیشتازی غیرمجازها، که به خاطر ریسک‌پذیری بیشتر، زیان بزرگ‌تری را در ترازنامه مستتر کرده بودند و آزادی بیشتری برای انتخاب نرخ داشتند، تعیین‌کنندگان قیمت در بازار شدند. 

2- کاهش جریان نقد ورودی به ‌گونه‌ای بود که بانک‌ها مجبور شدند برای پرداخت هزینه‌های سود سپرده‌های قبلی خود وارد بازی پانزی شوند، یعنی با افزایش نرخ به جذب سپرده از دیگر بانک‌ها، مردم یا بانک مرکزی بپردازند. به‌رغم اثری که بازی پانزی بر افزایش هزینه تامین مالی و کاهش سودآوری بانک‌ها دارد، تقریباً همه آنها را درگیر کرده، موضوعی که مصداق بارز شکست در هماهنگی است. به ‌نظر می‌رسد تا زمانی که بانک‌هایی که در اضطرار مدیریت جریان نقد گرفتارند می‌توانند جنگ قیمتی را ادامه دهند، هیچ بانکی به تنهایی انگیزه و توان توقف این جنگ را ندارد. در این شرایط هزینه‌های غیراداری نهادهای سپرده‌پذیر بالا رفته و سودآوری آنها به شدت کاهش یافته‌است.