گروه اقتصاد کلان بازارنیوز- سعید ترکاشوند؛ «حسین سلیمی» رئیس انجمن سرمایهگذاری خارجی ایران در گفتگو با بازارنیوز پیرامون آخرین وضعیت سرمایهگذاری در بخشهای اقتصادی ایران در طول سه ماهه نخست سال ۱۴۰۲ اظهار کرد: شرایط فعلی صنایع کشور و مشکلات متعدد آنها در این بازه زمانی نشانگر آن است که در بهار امسال روند جذب سرمایه داخلی برای بخش تولید از وضعیت مناسبی برخوردار نبوده است. برآوردهای ابتدایی نشان میشود که کاهش سرمایهگذاری خارجی در سه ماهه نخست سال جاری رقمی بالغ بر ۲۵ درصد بوده است.
رئیس انجمن سرمایهگذاری خارجی ایران افزود: کمبود نقدینگی برای تامین نیاز ارزی واحدهای تولیدی به منظور خرید مواد اولیه، کاهش و یا حتی توقف کامل پرداخت تسهیلات بانکی به بخش تولید از جمله علائم واضح و ابتدایی هستند که نشان میدهد که جذب سرمایه داخلی برای بخش مولد اقتصاد ایران در طول سه ماهه ابتدایی امسال به شکل قابل توجهی کاهش پیدا کرده است.
وی کاهش تدریجی سهم بنگاههای اقتصادی بخش خصوصی از بازار سرمایه و به دنبال آن پررنگتر شدن شخصیتهای حقوقی در این بازار را به عنوان یکی دیگر از عوامل افت جذب سرمایه برای صنایع عنوان کرد.
سلیمی در ادامه به عوامل موثر در فرار سرمایه داخلی از بخش تولید اشاره کرد و پیرامون آنها توضیح داد: کمبود انرژی و به بیان دقیقتر کمبود برق نخستین عاملی است که مانع از جذب سرمایه در صنایع کشور شده است. از ابتدای امسال واحدهای تولیدی ناگزیرند که قبل از درخواست صدور پروانه فعالیت، تامین برق واحد تولیدی خود را از طریق شرکت توانیر محقق کند.
رئیس انجمن سرمایهگذاری خارجی ایران مسائل ارزی مرتبط با بخش تولید را به عنوان دومین عامل فرار سرمایه داخلی از سمت صنایع کشور برشمرد و گفت: در حال حاضر تامین ارز نیمایی واحدهای تولیدی، حدود ۳ الی ۴ ماه و یا حتی به ادعای برخی فعالان اقتصادی ۵ تا ۶ ماه طول میکشد. بازدهی برخی پروژههای اقتصادی بر اساس زمان بهرهبرداری آن طرح ترسیم میشود، حال اگر قرار باشد یک پروژه بخواهد ۴ تا ۵ ماه معطل تامین ارز آن باشد، سرمایهگذاری در آن دیگر برای هیچ سرمایهگذاری صرفه اقتصادی ندارد.
وی خاطرنشان کرد: افت بهرهبرداری از واحدهای تولیدی جدید نمونهای واضح برای توصیف این امر است. اگرچه در طول ماههای اخیر شاهد افزایش ظرفیت تولید و راهاندازی خطوط تولید برخی صنایع بودهایم، اما با این حال، تاکنون درخواستی مبنی بر احداث واحد صنعتی جدید در تشکلهای بخش خصوصی مطرح نشده است.
این فعال اقتصادی عدم تامین تسهیلات مالی مورد نیاز برای بخش تولید از سوی بانکها را به عنوان سومین مانع جدی در جذب سرمایه در بخش تولید عنوان کرد و توضیح داد: تا چندی قبل بانکها با مطالعه برخی طرحهای کارشناسی تعدادی از پروژههای اقتصادی، سودآور آنها را بررسی و پس از واکاویهای انجام شده، در قبال بعضی از این پروژهها اقدام به مشارکت در تکمیل و یا اعطای تسهیلات برای آن طرح میکردند، اما اکنون این امر به طور کامل از سوی بانکها متوقف شده است.
سلیمی همچنین درباره میزان افزایش سرمایهگذاری خارجی در چهار ماهه ابتدایی سال ۱۴۰۲ هم گفت: آمارها حاکی از آن است که در طول این مدت، صدور مجوزها برای جذب سرمایه خارجی افزایش ۳۰ درصدی را تجربه کرده است.
رئیس انجمن سرمایهگذاری خارجی ایران افزود: از زمان صدور مجوز تا آغاز عملیاتی شدن پروژههای اقتصادی فاصله زمانی ۵ تا ۶ ماهه را پشت سر میگذارد؛ لذا، مجوزهایی که در چهار ماهه ابتدایی امسال برای سرمایهگذاری در برخی طرحها صادر شده نسبت به مدت زمان مشابه سال گذشته رشد ۳۰ درصدی را به ثبت رسانده است.
وی تصریح کرد: اگرچه میزان صدور مجوزها در سه ماهه سال امسال نسبت به سال گذشته رشدی ۳۰ درصدی داشته، اما برای عملیاتی شدن پروژهها و یا ورود سرمایه به ایران باید حداقل تا پایان شهریور ماه منتظر ماند. در این زمان دو حالت برای پروژه ایجاد میشود، نخست تمدید مجدد آن و یا در حالت دوم گامهای اولیه برای اجرای آن برداشته میشود.
سلیمی همچنین درباره کشورها پیشگام در سرمایهگذاری در ایران و همچنین میزان ارزش سرمایهگذاری آنها گفت: برای حفظ امنیت سرمایهگذار نمیتوان نام آن را بیان کرد، اما در حال حاضر برای یکی از پروژههای اقتصادی کشور مجوز سرمایهگذاری ۷۵۰ میلیون دلاری ثبت شده و اکنون در حال طی شدن مراحل خود برای عملیاتی شدن قرار دارد.
سلیمی همچنین درباره سرمایهگذاری کشورهای همسایه در ایران هم توضیح داد: تاکنون درخواستهای زیادی از سوی فعالان اقتصادی افغانستانی برای سرمایهگذاری در ایران مطرح شده چرا که این موضوع هم مسئله اقامت آنها را پوشش میدهد و هم اینکه به دلیل مشکلات ایجاد از سوی طالبان در افغانستان، شاهد ادامه فرار سرمایه فعالان اقتصادی این کشور به ایران هستیم.
رئیس اتاق مشترک بازرگانی ایران و افغانستان درباره میزان سرمایهگذاری فعالان اقتصادی این کشور تصریح کرد: یکی از نکات مهم در جزئیات سرمایهگذاری اتباع افغانستانی، مربوط به تعدد طرحهای اقتصادی میشود که شهروندان این کشور در پروژههای اقتصادی ایران انتقال سرمایه میکنند. به بیان سادهتر، سرمایهگذاران افغانستانی به جای سرمایهگذاریهای هنگفت در یک طرح، نقدینگی خود را به سمت چندین پروژه اقتصادی هدایت میکنند که همین امر باعث شده سرمایهگذاری آنها از نظر تعدادی بیشتر از سایر کشورها باشد.
وی همچنین خاطرنشان کرد: یکی دیگر از نقاط سرمایهگذاری فعالان اقتصادی افغانستانی در ایران، پیشگامی آنها برای سرمایهگذاری در یک طرح در مرحله انجام است، یعنی برخی از شرکتهای افغانستانی در مراحل ابتدایی طرح با مشارکت با یک شرکت ایرانی آن پروژه اقتصادی را تکمیل و از آن بهرهبرداری میکنند.
این عضو اتاق بازرگانی ایران افزود: به عنوان مثال، مواردی وجود دارد که یک شرکت افغانستانی ۱۰۰ درصد یک پروژه حمل و نقل و یا ۳۰ تا ۵۰ درصد دیگر طرحهای اقتصادی را خریداری میکنند.
سلیمی همچنین از سرمایهگذاری فعالان اقتصادی عراقی در ایران خبر داد و پیرامون آن اظهار کرد: اخیراً تعدادی از شرکتهای بخش خصوصی عراق در برخی از پروژههای اقتصادی کشور واقع در استانهای غربی مانند کرمانشاه و لرستان سرمایه گذاری قابل توجهی داشتهاند.
رئیس انجمن سرمایهگذاری خارجی ایران خاطر نشان کرد: به نظر میرسد به دلیل کاهش ارز پول ملی این کشور و افزایش قیمت دلار در عراق، سرمایهگذاران عراقی ترغیب شدهاند که در تعدادی از پروژههای اقتصادی ایران سرمایهگذاری کنند.
وی تاکید کرد: تاکنون هیچ سرمایهگذاری از سوی عراقیها در ایران انجام ندشه بود، اما اخیراً حضور فعالان اقتصادی ایران در طرحهای اقتصادی ایران بیشتر شده که در نوع یک اتفاق جدید در ساختار سرمایهگذاری کشور محسوب میشود. در حال حاضر ۵۰ درصد از سرمایهگذاریهای خارجی کشور عراق مربوط به پروژههای ایران است.
سلیمی همچنین از رشد سرمایهگذاری چین در ایران خبر داد و گفت: تا ۴ یا ۵ سال پیش شرکتهای چینی در هیچ یک از پروژههای اقتصادی ایران سرمایهگذاری نمیکردند، اما در طول سالهای اخیر میزان سرمایه گذاری فعالان اقتصادی این کشور در ایران رشد چشمگیری داشته است.
رئیس انجمن سرمایهگذاری خارجی ایران افزود: در حال حاضر از میان ۲۰ درخواست سرمایهگذاری در پروژه اقتصادی که هر ماه اعلام میشود، حداقل ۵ تا ۶ تا از آن درخواستها متعلق به شرکتهای چینی است؛ که در نوع خود بیانگر رشد ۵ برابری سرمایهگذاری فعالان اقتصادی این کشور در ایران محسوب میشود.
وی همچنین تصریح کرد: نکته قابل توجهی که باید درباره سرمایهگذاری شرکتهای چینی در ایران به آن توجه داشت، تمرکز جدی آنها به طرحهای اقتصادی متوسط و بزرگ مانند بخش معدن است.
سلیمی همچنین درباره برخی اظهارات مبنی بر ابراز تمایل عربستان سعودی برای سرمایهگذاری در ایران اظهار کرد: تاکنون نشانهای مبنی بر حضور شرکتهای سعودی و تمایل آنها برای انتقال سرمایه به ایران دیده نشده و صحبتهایی که تا به حال پیرامون این مسئله بیان شده صرفاً گفتههای سیاسی است.
پایان پیام//