دکتر کامران ندری درباره بانکداری اسلامی به خبرنگار بازارنیوز گفت: فلسفه بانکداری اسلامی این است که تمام عملیاتی که ما در نظام بانکی انجام میدهیم منطبق بر موازین شرعی و عدالت باشد؛ درواقع در بانکداری اسلامی مثل سایر حوزه های اقتصاد این است که معاملات و روابط اقتصادی و مالی با معیارها و موازین اسلامی منطبق باشد. بانکداری اسلامی بانکداری است که ۱-عاری از ربا و روابط ربوی باشد ۲- آن چیزی که علما و فقهای اسلامی تاکید میکنند این است که در این نوع بانکداری مکاسب محرمه (کسب و کار حرام) مورد حمایت مالی قرارنمیگیرد.
رئیس سابق پژوهشکده پول بانکی درباره بانکداری اسلامی در کشور ما گفت: اگر بخواهیم ظاهر را قضاوت کنیم، قانون عملیات بانکی بدون ربا داریم، مقررات و ضوابطی داریم که فقها و متخصصین علم فقه اقتصادی اعلام کردهاند، این مقررات و ضوابط با موازین شرعی مغایرت ندارد، بنابراین به نظر میرسد آنچه که روی کاغذ طراحی شده است با ضوابط و معیارهای شرعی انطباق داشته باشد اما در عمل نتیجه ای بدست آوردهایم که در آن روح بانکداری اسلامی دیده نمیشود؛ در واقع در حوزه عمل و نتیجه آن چیزی که اجرا شده است نتوانسته اهداف بانکداری اسلامی، شریعت اسلام و نظام اسلامی را محقق کند.
مشاور معاون اقتصادی وزارت نیرو در مورد ارتباط بانکداری اسلامی و دور زدن تحریمها تصریح کرد: دور زدن تحریم ها به بانکداری اسلامی ارتباط پیدا نمیکند، دور زدن تحریم ها یعنی اینکه ما بتوانیم تحریم هایی را که آمریکا به صورت یک جانبه برای برقراری رابطه با کشور ما وضع کرده، خنثی کنیم. آمریکا اعلام کرده است کشورهایی را که در برخی از حوزه ها با ایران رابطه اقتصادی برقرار بکنند، مجازات و تحریم میکند. دسترسی آنها به بازار آمریکا را کاهش میدهد دلار آمریکا را برایشان ممنوع و آن کشورها را از چرخه دلار حذف میکند، این موارد به بانکداری اسلامی ارتباط پیدا نمیکند و به روابط کشورهای مختلف به امریکا برمیگردد. کشورهایی که هم با ما و هم با آمریکا روابط تجاری دارند به نوعی بر سر 2 راهی قرار گرفتهاند و باید تصمیم بگیرند که بین ایران و آمریکا ترجیحشان این است که با کدام یک از دو کشور رابطه تجاری داشته باشند.
مدیر گروه بانکداری اسلامی پژوهشکده پولی و بانکی گفت: بالاخره بانک توسعه اسلامی تسهیلاتی را برای کشورهای عضو فراهم میکند، ماهم در آن بانک سهامدار هستیم و به اندازه ای قدرت داریم که میتوانیم در هیئت مدیره بانک اعمال نفوذ کنیم و از تسهیلات آن استفاده کنیم. به عنوان یک سهامدار میتوانیم از بانک توسعه اسلامی انتظار همکاری داشته باشیم. اگر یک بانک، بانک اسلامی هم نباشد اما ما سهامدارش باشیم میتوانیم از آن قدرت سهامداری خود استفاده بکنیم و انتظار داشته باشیم با ما همراهی کند، اگر فرضا بتوانیم این بانک ها را با خود همراه کنیم آنها مورد تحریم آمریکا قرار میگیرند. بانک ها یا بخش خصوصی در همان دو راهی که گفته شد، قرار میگیرند، اگر دیپلماسی ما همان باشد و کشورها احساس کنند منفعتشان در ارتباط با ایران بیشتر از منفعتشان در ارتباط با آمریکا است، قطعا به سمت ایران متمایل میشوند. مثلا در این مقطع اروپاییها اصرار دارند رابطه خود را با ایران حفظ کنند، آنها فقط مناقع اقتصادی را در نظر نمیگیرند، برای اروپاییها امنیتشان هم اهمیت دارد و تصمیم گرفتند در این زمینه مقابل آمریکا بایستند و مثل گذشته متکی به آمریکا نباشند، ولی باز تفاوتی که بین ایران و سایر کشورها در در این موضوع وجود دارد این است که در ایران میزان دخالت دولت در اقتصاد و قدرتش بر بنگاه های اقتصادی به مراتب بیشتر از کشورهای اروپایی است. کشورهای اروپایی قدرت اینکه بخواهند چیزی را به بنگاهها و شرکت های اقتصادی تحمیل کنند را ندارند، علی رغم اینکه بعضی دولت ها از ما حمایت میکنند و میخواهند این حمایت را ادامه دهند اما توانایی این را ندارند که شرکت های خصوصی رو مجبور کنند که در آن دو راهی ایران را انتخاب بکنند این موضوعات به بانکداری اسلامی ارتباطی پیدا نمیکند و به رقابت بین دو کشور ایران و آمریکا برمیگردد.
کامران ندری بیان کرد: این که بانک و بانکداری را به خوک تشبیه کنیم قبول ندارم. حرف درستی نیست که بگوییم اگر خوک اسلامی هم ذبح بشود گوشتش حرام است و حتی اگر روی بانک عنوان اسلامی هم بگذارید، ذاتا یک پدیده ی حرام محسوب میشود. اگر بخواهیم منصفانه قضاوت کنیم، نمیتوانیم خدماتی که بانکها در سراسر جهان به اقتصاد ارائه میدهند را نادیده بگیریم. بخش عمدهای از پیشرفت و رشد اقتصادی که در دو قرن گذشته در دنیا شتاب گرفته است مرهون بانکها و خدماتی است که بانک ها به اقتصاد ارائه دادند، البته بانکها منشاء بحرانهای جدی هم در دنیا بودهاند . بسیاری از بحران های اقتصادی ریشه در روابط نظام گسیخته در بانک ها داشته است اما این باعث نشده که خدمات و منافعی که بانک ها برای اقتصاد و جامعه دارند نادیده گرفته شود. نتیجه ی آن بحرانها این است که تلاش کردند روابط مالی و بانکی از حد خارج بشود، این موضوع به خلق بیش از حد و نامتوازن پول انجامید . با ایجاد قوانین، مقررات، موسسات جانبی و سازمانها ، تلاش کردند مشکلاتی را که نظام بانکی بی قید و شرط در گذشته ایجاد کرده را حل بکنند و احتمال بروز بحران های بانکی که به اقتصاد لطمه میزند را کنترل کنند و کاهش دهند.بنظر من رشد و پیشرفت اقتصادی بدون بانکها در دنیای امروز امکان پذیر نیست.بانک ها در خیلی از بحران هایی که حتی در کشور های غربی اتفاق افتاده نقش کلیدی داشتند یعنی یکپای بحران ها همیشه بانک ها بودند . در بحران هایی هم که در کشور ما اتفاق افتاده یک پایش بانک است و قابل انکار هم نیست.
وی افزود: باید بانکداری صحیح و حرفه ای را آموخت و تلاش کرد، این مشکلاتی که گاهی میتواند از ناحیهی بانکداری بروز پیدا کند و به اقتصاد لطمه بزنه را کاهش داد . بطور مثال اتومبیل خدمات بسیاری به جامعه انسانی ارائه کرده است یعنی اصلا دنیای امروز بدون خودرو و اتومبیل قابل تصور نیست و اگر بخواهیم خودرو را از زندگی خود حذف کنیم میزان بسیار زیادی از رفاه در جامعه کاهش پیدا میکند، اما به این معنا نیست که خودرو برای ما مشکل و دردسر ایجاد کند، بیشترین مرگ و میر در کشور ما ناشی از این حوادث و تصادفاتی است که در جادهها با همین خودرو ها اتفاق میفتد .چه باید بکنیم ؟! باید با استفاده از قوانین و مقررات این حوادث را به حداقل ممکن برسانیم، در مورد بانکداری هم به همین شکل است .بانک به اقتصاد کمک بسیاری کرده است و وجودش ضروری است، هیچ اقتصادی بدون روابط بانکی قادر به ادامه ی حیات نیست ولی میتواند مشکلات و مسائلی هم برای اقتصاد ایجاد بکند . پس ما باید یاد بگیریم که از پدیدهای به نام بانک، چطور استفاده بکنیم.