موافقان و مخالفان اقتصادی دولت چه می گویند؟

بعد از گذشت 3 سال از عمر دولت یازدهم کماکان دو دسته صف بندی موافقان و مخالفان درباره عملکرد اقتصادی دولت پا برجاست که مساله خروج از رکود یکی از مهمترین آنها است.

به گزارش خبرنگار بازار نیوز در حالی که چیزی به پایان عمر دولت یازدهم نمانده هنوز هم بحث ها بر سر عملکرد اقتصادی دولت ادامه دارد. مباحثی که تنها اندکی پس از شکل گیری دولت آغاز شد و موافقان و مخالفان را در صف بندی هایی در برابر یکدیگر قرار داد.

یکی از جدی ترین و شاید پرچالش ترین زمینه های مورد چالش، بحث رکود و تورم و سیاستگذاری دولت در این موارد بوده است. موافقان عملکرد دولت را قابل قبول می دانند و مخالفان دولت را به بی توجهی به مساله رکود و بیکاری متهم می کنند.

اوایل شهریورماه محمد باقر نوبخت سخنگوی دولت از کاهش تورم شهریور نسبت به مردادماه خبر داد و اعلام کرد نرخ تورم به 8.7 دهم درصد کاهش یافته و از سوی دیگر طیب نیا وزیر اقتصاد و دارایی هم درباره خروج اقتصاد از رکود، تاثیر آن و حجم نقدینگی در این ماه خبر داد و گفت: رشد اقتصادی ما در 4 فصل متوالی مثبت شده که این به لحاظ فنی خروج از رکود تلقی می‌شود.

اما پیرو همین اظهارات سوالاتی پیش آمد که با این تفاسیر چرا مردم کاهش تورم و خروج از رکود را احساس نمی کنند؟! که وزیر اقتصاد و دارایی گفت: یکی از دلایلی که باعث شده تا آثار خروج از رکود کمتر از کنترل تورم دیده شود، کندی تأثیرات سیاست‌های مقابله با رکود است و مشاهده آثار خروج از رکود هم به زمان نیاز دارد.

وی تاکید کرد: اکنون عده‌ای به ما می‌گویند که شما کنترل تورم را اولویت قرار داده‌اید در حالی که این درست نیست و ما به خروج از رکود نیز اهمیت زیادی قائل بودیم و به همین دلیل سیاست‌های مقابله با رکود را نیز با جدیت پیگیری کردیم ولی مشاهده آثار آن نیاز به زمان نیاز دارد.

اما با توجه به پاسخ وزیر، عملکرد دولت در حوزه های مختلف زیر ذره‌بین دو گروه مخالف و موافق سیاست های دولت آن هم با نظرات مختلف قرار گرفت هرچند که این 2 گروه در یک موضوع با هم اتفاق نظر داشتند! و آن هم حمایت از تولیدات داخلی برای کاهش رکود و رشد نقدینگی بود.

نقطه مشترک و اما مهم این 2 گروه برای کاهش رکود و کنترل تورم، در رونق تولیدات داخلی بود و بارها و بارها تاکید شد که اگر دولت بازار را برای کالای داخلی مهیا کند قطعا گردش پول زیاد و از طرفی انجماد نقدینگی هم کاهش می یابد در صورتی که چالش تولید کننده ها برطرف شود علاوه بر بالا رفتن ظرفیت صادرات، اشتغال زایی و رکود تورمی هم کاهش می یابد.

در واقع در تعریف رکود تورمی باید گفت که در شرایطی که اقتصاد با مشکل مواجه است، مشکل بیکاری هم گریبان گیر اقتصاد است و همین معظل باعث کاهش مداوم نرخ رشد اقتصادی و به دنبال آن کاهش تقاضا برای کالاها و خدمات مختلف می شود و در نتیجه تعطیلی بسیاری از کارخانه ها و حتی ورشکستگی تولیدات خرد و متوسط می شود و از همه مهمتر بیکار شدن کارگران، کاهش قدرت خرید و درآمد مردم را به همراه خواهد داشت.

این حالت بیمارگونه در اقتصاد کشور باعث رکود تورمی می شود که مخالفان یکی از دلایل اصلی آن را در کاهش نقدینگی می دانند.

مخالفان در پاسخ به صحبت های وزیر مبنی بر مثبت شدن شاخصه های رشد اقتصادی و کاهش رکود آن هم طی 4 فصل انتقاداتی داشتند و گفتند: قضاوت کردن در مورد اینکه با گزارش 3 ماهه اول سال بگویم تولید به 4.4 دهم درصد رسیده و اقتصاد از رکود خارج شده است خیلی زود است.

مخالفان، کاهش تورم را به‌ دلیل بی‌رمقی اقتصاد می دانند و کاهش آمار اعلام شده تورم از سوی دولت را یک ادعا می خوانند! و تاکید می کنند که کاهش تورم به قیمت گسترش هزینه رکود در جامعه تمام می شود، یعنی از طرفی نقدینگی رشد شدیدی پیدا کرده و از سوی دیگر قیمت ها هم کاهش یافته. پس این یعنی رکود در اقتصاد گسترش یافته است!

آنها سیاست دولت را سیاست انتظار و موضوع برجام را عامل اصلی رکود می دانند و اینکه برجام هیچ تاثیری در اقتصاد نداشته است و تا قبل و بعد از برجام هیچ رخدادی در راستای بهبودی وضعیت کشور دیده نشده است. تحریم ها پا برجا مانده و هیچ راه مبادله ای پولی بین ایران و اکثر کشورهای که ما را تحت فشار تحریم قرار داده اند وجود نداشته است. مبادلات پولی قبلا ممنوع بوده و الان هم هست!

مخالفان سیاست های دولت، برجام را شعاری برای ایجاد کاهش تورم می دانند و تاکید می کنند که همین موضوع باعث شد تا مردم سرمایه های خود را برای تولیدات داخلی به تعویق بیندازند تا اول نتیجه برجام مشخص شود و بعد وارد بازار کار شوند. پس با این بهانه مصرف کننده منتظر ارزان شدن کالا شد و تولید کننده هم فکر می کرد قیمت خرید مواد اولیه کاهش پیدا می کند. همه مبادلات کاهش پیدا کرد و رکود نه تنها کاهش پیدا نکرد بلکه افزایش هم داشت!

آنها می گویند اگر دولت ادعا می کند که جامعه در حال خروج از رکود است پس سوال اینجاست که دقیقا چه سیاستی اجرا کرده است که نمی توان آن را حس کرد؟

اما از سوی دیگر موافقان سیاست های دولت نظرات متفاوتی دارند و سیاست های دولت را همسو با اتفاق های مثبت برای کاهش رکود می دانند و همچنان امیدوار و منتظر به رشد و رونق اقتصادی نسبت به سالهای قبل هستند. حتی تاکید دارند که با پایان دولت یازدهم هر کسی که ادامه دهنده سیاست های این دولت باشد قطعا وضعیت اقتصادی کشور روز به روز بهتر می شود. آنها خود را متعصب به فرد و گروه خاصی نمی دانند و تنها به بهبود وضعیت فکر می کنند.

آنها شاخص رشد اقتصادی در کشور را مثبت می بینند و می گویند در سال 95 وضعیت بهتر خواهد شد و در پاسخ به اینکه چرا کاهش رکود در زندگی مردم محسوس نیست هم پاسخ قانع کننده ای دارند و می گویند: چون وضعیت اقتصادی کشور در دوره دولتمردان دوره قبل نابسامان بوده و کشور با یک رکود عمیق مواجه بوده پس زمان لازم است تا وضعیت چرخه اقتصادی هم بهبود یابد.

آنها وضعیت اقتصادی دوره های قبل را به یک خانه ویران شده در حال ساخت تشبیه کرده اند و معتقداند برای ساخت این خانه تا زمانی که تغییرات کلی آن محسوس نشود نمی توان تغییرات کلی را دید. موافقان تاکید دارند که ما پیشرفت را می بینیم اما آن را احساس نمی کنیم و چرایی آن هم به زمان نیاز دارد و هنوز رشد و رونق اصلی ایجاد نشده است. به هر حال بهبود وضعیت هم نیاز به برنامه ریزی دارد تا با امکانات موجود بتوان رکود را کاهش داد و آن را حس کرد.

اکثر موافقان روی موضوع برجام هم اتفاق نظر دارند و برخلاف مخالفان همچنان تاکید دارند که برجام مشکل اتمی و غنی سازی را برطرف کرد، با وجود برجام تحریم ها برداشته شد و معاملات بانکی گسترده ای با کشورهای آسیایی انجام شد آنها حتی اذعان دارند که تا قبل از برجام حتی پاکستان، لبنان، هند و آفریقا به واسطه تحریم ها برای کشور مسئله ساز شده بودند، چرا که کشور ما تحریم بین المللی بود. با رفع این مشکل امروز ارتباطات و معاملات با کشورهای آسیایی و حتی اروپایی باز شده و این نوید بخش روزهای خوبی برای ایرانی ها در عرصه اقتصادی است. موافقان انتخابات ایران و حتی امریکا را یکی از عوامل ثبات رکود در کشور می دانند و به ضعم خودشان این مورد کاملا طبیعی است و حتی کشورهای اروپایی هم منتظر انتخابات کشور آمریکا هستند.

با این تفاسیر و با اظهار نظرهای کاملا متفاوت دو گروه مخالف و موافق، آن هم در راستای بهبود چرخه اقتصادی کشور بباید توجه داشت که همیشه دستیابی به نتیجه مطلوب همراه با تلاش و دلسوزی مسئولین برای کشور نتیجه بخش بوده و باید به چشم انداز آینده هم خوشبین باشیم.

در نهایت لازم به ذکر است که باید این واقعیت اقتصادی را پذیرفت که رسیدن به راه حل های اقتصادی زمانبر و نیازمند توسعه تبادلات با کشورهای دیگر است. لذا باید مردم و کارشناسان با دیدی دقیق و به دور از قضاوت های لحظه ای به چشم اندازهای اقتصادی توجه داشته باشند و بدانند با تصمیمات و اقدامات کوتاه مدت که قبل ها نمونه های بسیاری از آن پیش آمده نه تنها سوی عاید مردم نمی شود که در مین مدت و بلند مدت متضرر نیز خواهند شد.