نکات کمتر دیده شده در طرح فریز نفتی
موسسه مطالعات بین‌المللی انرژی در گزارشی نکات قابل توجهی درباره طرح فریز نفت بیان و توصیه‌هایی از جمله ضرورت تدوین و اجرای سیاست‌های کلان و اجرایی دیپلماسی انرژی را مطرح کرده است.
بازار نیوز - طرح فریز نفتی برای کشورهای نفتی از جمله اوپکی‌ها آنقدر اهمیت یافته که از عربستان و روسیه گرفته تا شخص دبیر کل اوپک را به تکاپو انداخته است. در هفته گذشته همزمان با صدور بیانیه مشترک عربستان و روسیه برای حمایت از بازار نفت، دبیر کل اوپک نیز به تهران آمد. خیلی‌ها مهمترین علت سفر بارکیندو به تهران را مذاکره بر سر فریز نفتی عنوان می‌کردند. با این حال مقامات ایرانی حداقل به صورت مستقیم اعلام نکرده‌اند که این طرح را پذیرفته‌اند. اما رئیس جمهوری و وزیر نفت ایران اعلام کرده‌اند که ایران برای حمایت از بازار نفت همکاری خواهد کرد. در همین حال موسسه مطالعات بین‌المللی انرژی در گزارشی نکات قابل توجهی درباره طرح فریز نفت بیان و توصیه‌هایی از جمله ضرورت تدوین و اجرای سیاست‌های کلان و اجرایی دیپلماسی انرژی را مطرح کرده است.
در این گزارش عنوان شده است:
- طرح فریز بعد از اینکه سطح تولید آن مشخص شد، الزاما کوتاه مدت بوده و سیاست‌های احتمالی عربستان در تحمیل آن به عنوان سازوکار مدیریت بازار تا دوره میان مدت برای ایران منطقی نخواهد بود. لازم به ذکر است که توجه شود که بازگشت سطح تولید ایران به دوره پیشاتحریم سبب دغدغه و نگرانی اصلی عربستان سعودی و بلوک عربی اوپک نشده است بلکه برنامه‌های توسعه آتی ایران در دوره پساتحریم عامل اصلی نگرانی این کشور است که سعی می‌کند با جلب همراهی ایران با طرح فریز و تمدید زمانی طرح فریز تا میان مدت به عنوان یک سازوکار بین‌المللی مدیریت بازار از برنامه توسعه آتی ایران جلوگیری کند.
- راه‌حل منطقی و کوتاه‌مدت مورد اشاره ایران باید بر ضروت پیگیری کاهش تولید به جای فریز- حفظ وضع موجود تولید نفت- به طور خاص از سوی کشورهایی نظیر عربستان سعودی که در شرایط ایجاد بحران تحمیلی برای دیگر تولید کنندگان نظیر ایران و عراق مبادرت به افزایش عرضه کرده‌اند، متکی شود. در شرایط کنونی و با توجه به
مولفه‌های بنیادی بازار جهانی نفت که با مازاد عرضه یک تا 1.5 میلیون بشکه در روز روبروست، طرح فریز منجر به تقویت قیمت نخواهد شد. انتظار کشورهای عرضه کننده از قیمت نفت، قیمتی بین 50 تا 60 دلار در هر بشکه است که این سطح قیمتی بدون سیاست کاهش تولید محقق نخواهد شد.
- رویکرد اساسی ایران باید بر پایه سیاست فعالانه در بازار و جلوگیری از ایجاد فضای روانی اتهام به عنوان عامل مخل سیاست‌های عرضه‌کنندگان جهانی در مدیریت بازار جهانی استوار شود. موضع وزارت نفت در حمایت از همه تلاش‌های مربوط به تثبیت بازار بدون اشاره به الگوی خاصی از مدیریت بازار- که می‌تواند شامل فریز و کاهش نیز شود - موضع مناسبی است اما نباید به دنباله روی از سیاست اولویت‌دار عربستان در تمدید زمانی آن به عنوان سازوکار مدیریت طرح فریز و احتمال جهانی تا میان مدت منجر شود. وزارت نفت باید فعالانه به دنبال ارائه راه‌حل بنیادی مدیریت بازار بر اساس کاهش تولید با مسئولیت و مشارکت عرضه کنندگانی که بیشترین رشد عرضه را در سال‌های اخیر داشته اند، باشد.
- طرح فریز با شرایط کنونی اثری بر بازار انرژی جهانی جز حفظ وضع موجود و پذیرش رویکرد افراطی افزایش عرضه عربستان در سال‌های اخیر ندارد. تاکید بر افزایش قیمت نفت برای تقویت برنامه‌های انتشار کربن جهانی طریق کاهش تولید و درنتیجه افزایش قیمت بویژه از سوی کشورهای داعیه‌دار «ناظم بازار» میسر است که ایران
می‌تواند از ابزار نگرانی بین‌المللی در کاهش انتشار کربن به عنوان فرصتی برای اعمال فشار بر عربستان در ایفای نقش »ناظم بازار خود» از طریق کاهش تولید استفاده کند.
- مزایای اقتصادی و راهبردی پیشبرد طرح فریز برای ایران بسیار کمتر از مزایای اقتصادی عربستان از طرح فریز خواهد بود. از این رو اشتیاق کمتری نسبت به آن خواهد داشت. ضرورت دارد که ایران اولا همه ابعاد منافع اقتصادی، سیاسی، محیط زیستی، امنیتی و ... را در هر گونه تصمیم خود در مورد طرح فریز لحاظ کند و ثانیا به وضعیت اقتصادی و سیاسی داخلی و خارجی کشورهای مدعی طرح فریز و منافع مورد انتظار آنها از این طرح تعامل خود با آنها را مد نظر قرار دهد.
- هرگونه طرحی مبتنی بر تمدید زمانی فریز به عنوان سازوکار مدیریت بازار جهانی تا میان مدت، تهدیدی برای منافع کلان انرژی ایران است.
- برنامه عربستان سعودی در توافقات اخیر با روسیه در سرمایه‌گذاری 100 میلیارد دلاری، احداث 16 نیروگاه هسته‌ای در 22 سال آینده، تلاش این کشور در جلب توجه روسیه در مدیریت بازار جهانی نفت است. آمارها نشان می‌دهد که عربستان سعودی با فشار بیشتری از جانب کاهش قیمت نفت روبرو بوده و خواستار افزایش قیمت نفت در بازه
50 تا 60 دلار (آستانه تجاری شدن انقلابی نفت نامتعارف) با حفظ وضع موجود افزایش تولید و عرضه خود و با هزینه دیگر عرضه کنندگان است. وضعیت آسیب پذیری کمتر
ایران از نظر اقتصادی به نسبت عربستان فرصت مناسبی برای وادار سازی این کشور به کاهش تولید است. پیش بینی رشد اقتصادی عربستان در سال 2016 تنها 1.5 درصد بوده
که بسیار کمتر از رشد مورد انتظار خود بین 3.2 تا چهار درصد خواهد بود. این امر برای ایران فرصت مناسبی است.
- توافقات عرضه نفت به دلیل ماهیت و اثرات چندبعدی اقتصادی، سیاسی و امنیتی آن نیازمند دیپلماسی انرژی منسجم کشور با مشارکت نهادهای مختلف اقتصادی و
سیاسی است. الزام است که توجه شود که طرح فریز و چشم انداز افزایش قیمت نفت بدون کاهش تولید عربستان، منجر به تقویت توان اقتصادی عربستان به عنوان یکی از ابزارهای توسعه طلبی سیاست خارجی این کشور علیه منافع ایران در سطح جهانی و منطقه‌ای نشود. این امر ضرورت تدوین و اجرای سیاست‌های کلان و اجرایی دیپلماسی انرژی کشور را ضروری تر می‌سازد.
مهر لینک کوتاه خبر: bzna.ir/0001Qq
خبرهای مرتبط
نظرات کاربران
آخرین اخبار
