گروه بازرگانی بازارنیوز: قاچاق پدیده‌ای شوم بر سر راه تولید داخل هر کشوری است. حکومت‌ها برای مبارزه با قاچاق، تمهیدات مختلفی می‌اندیشند تا کشورشان را از این پدیده پاک نگه دارند؛ هرچند در هیچ جای دنیا قاچاق به طور ۱۰۰ درصدی از بین نمی‌رود. علت هم آن است که قاچاقچیان عموما از افراد دارای قدرت و ثروت‌اند و مبارزه با این چنین افراد سخت است. گاهی مسئولانی قاچاقچی می‌شوند کمه خود باید برای مبارزه با قاچاق قانون تصویب کنند یا قانون مصوب را اجرایی کنند.

در کشور ما به دلیل شرایط اختصاصی (از جمله تحریم‌ها) که داریم، قاچاق بسیار زیاد و پیچیده رخ می‌دهد که این گستردگی و پیچیدگی، کار مبارزه با آن را دشوارتر می‌کند. شناخت کالای قاچاقی که برای دور زدن تحریم‌ها از طرق غیر عرف وارد می‌شوند از کالا‌هایی که با نیت‌های سوداگرانه به صورت قاچاق وارد می‌شود سخت.

سال ۱۳۹۲، مجلس دهم شورای اسلامی، قانونی را تحت عنوان «قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز» تصویب و ابلاغ کرد. مهم‌ترین محور این قانون برای بازدارندگی و پیشگیری در امر قاچاق راه‌اندازی تعدادی سامانه ثبت اطلاعات است که حدود ۱۲ دستگاه اجرایی باید این سامانه‌ها را عملیاتی می‌کردند؛ اگرچه تاکنون تلاش‌هایی را نیز انجام داده‌اند، اما عملکردشان در ارائه اطلاعات و اتصال سامانه‌ها به یکدیگر چندان قابل دفاع نیست.

بر اساس مواد ۵ و ۶ قانون «مبارزه با قاچاق کالا و ارز» و آیین‌نامه اجرایی آن، مقرر گردیده به‌منظور پیشگیری از ارتکاب قاچاق و شناسایی نظام‌مند آن، سامانه‌های الکترونیکی صادرات، حمل، نگهداری و مبادله کالا و ارز، ایجاد و مورد بهره‌برداری قرار گیرد.

آیین‌نامه اجرایی مواد ۵ و ۶ قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز علاوه بر سامانه جامع تجارت به‌طور مشخص بر ایجاد زیرسامانه‌های پنجره واحد امور گمرکی (گمرک)، اعتبارسنجی یکپارچه و رتبه‌بندی اعتباری (وزارت صمت)، سامانه ارزی (بانک مرکزی)، سامانه جامع حمل‌ونقل (وزارت راه و شهرسازی) و سامانه جامع انبار‌ها و مراکز نگهداری کالا (وزارت صمت) اشاره‌کرده است.

هشدار وزیر کشور و تاکید رئیس جمهور برای برخورد با کم‌کاران

رحمانی فضلی، وزیر کشور درباره سامانه‌های مبارزه با قاچاق اظهار داشت: تاریخ اتمام قطعی این سامانه‌ها به جز چند سامانه در انتهای سال ۹۸ خواهد بود و اگر این اتفاق بیافتد به طور قطعی می‌توان گفت: در امر پیشگیری، بازدارندگی، هدایت موثر و نظارت بر روند فعالیت‌های اقتصادی، تجاری و مالی کنترل‌های خوبی را شاهد خواهیم بود و امیدوارم از میزان تخلفات کاسته شود و سرعت عمل کار افزایش پیدا کند.

وی در آخرین اظهاراتش در جلسه ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز از دستگاه‌های اجرایی خواست سامانه‌های دوازده‌گانه مبارزه با قاچاق را  تکمیل کنند.

وزیر کشور ضمن تاکید بر عمل نکردن برخی دستگاه‌ها به وظایف خودشان در اجرای این سامانه‌ها گفت: پایان سال، با دستور رئیس جمهور، دستگاه‌های موفق، مورد تشویق قرار گرفته و دستگاه‌های ناموفق باید در مقابل دولت، پاسخگو باشند.

گمرک می‌خواهد به تخلفاتش ادامه دهد

در همین راستا، سخنگوی کمیسیون حقوقی و قضایی مجلس شورای اسلامی، در مصاحبه با بازارنیوز، از گمرک به عنوان یکی از دستگاه‌هایی که برای اجرای سامانه‌های مبارزه با قاچاق همکاری نمی‌کنند نام برد و گفت: ما تحقیق و تفحص از روند مبارزه با قاچاق کالا و ارز و همچنین فعالیت گمرکات داشتیم و گزارشی تهیه کردیم. آنچه مشخص است گمرک به دنبال ادامه دادن به تخلفاتش است.

وزارت صمت شاکی است، اما اسم نمی‌برد

سامانه‌های مبارزه با قاچاق، ذیل سامانه جامع تجارت قرار می‌گیرند. هفته گذشته، علی رهبری، رئیس مرکز توسعه تجارت الکترونیکی که مسئول اجرای سامانه جامع تجارت است، در نشست خبری خود در پاسخ به سوال بازارنیوز از نام بردن دستگاه‌هایی که برای اجرای این سامانه‌ها همکاری نمی‌کنند امتناع کرد و گفت: اگر از ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز که مسئول کنترل پیشرفت قانون مبارزه با قاچاق است بخواهید اسامی را اعلام کند بهتر است. ما در گذشته زمانی که عدم همکاری دستگاه‌ها را مطرح کردیم، چون مرجع قضاوت نیستیم باعث اعتراضات شد.

این درحالی است که پیش از این، رئیس مرکز توسعه تجارت الکترونیکی در آذرماه سال جاری در مصاحبه‌ای از کم‌کاری و عدم ارائه اطلاعات توسط گمرک سخن گفته بود.

 وزارت صمت که مسئول اجرای سامانه تجارت است، همیشه از عدم همکاری این دستگاه‌ها گلایه می‌کند، ولی به تازگی به دلایل نامعلومی حاضر به اسم بردن از آن‌ها نیست.


ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز گزارش منتشر می‌کند

 علی مویدی، رئیس ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز کشور هم در پاسخ به خبرنگار بازارنیوز هیچ اسمی از دستگاهی نبرد و فقط تاکید کرد که پایان سال، عملکرد دستگاه‌ها برای مبارزه با قاچاق را طی گزارشی منتشر خواهد کرد.

در این شرایط که دستگاه‌های شاکی حاضر نیستند از دستگاه‌های کم‌کار اسمی ببرند و نمایندگان مجلس هم درگیر فعالیت‌های انتخاباتی خود هستند و مجلس تعطیل است، باید منتظر گزارش ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز در ماه آینده باشیم و ببینیم وزارت کشور چه برخوردی با دستگاه‌های کم‌کار می‌کند.