بازار نیوز - دکتر حمید زمان زاده عضو هیئت علمی پژوهشکده ی پولی بانک مرکزی با اشاره به اهمیت مقوله سرمایه گذاری خارجی در روند افزایش رشد اقتصادی در ایران، به دو جنبه مهم سرمایه گذاری خارجی در روند رشد اقتصادی هر کشور اشاره کرد و گفت: با ورود سرمایه خارجی فقدان منابع مالی داخلی برای راه اندازی و تکمیل پروژه های صنعتی، تجاری و زیرساختی تامین می شود و این چیزی است که اقتصاد ایران در وضعیت فعلی به شدت به آن نیاز دارد چرا که با توجه به کاهش قیمت نفت منابع ارزی کافی در اختیار دولت قرار ندارد تا پروژه های مد نظر خود را در راستای توسعه کشور جلو ببرد. 

ما در شرایط فعلی و حتی با وجود برخی تلاش های موثر وزرات نفت برای افزایش قیمت نفت به دلیل وابستگی درآمدهای عمومی دولت به درآمدهای ارزی این بخش به شدت به منابع ارزی خارجی نیازمندیم چرا که فعلا درآمد نفتی ما اندک است. از دیگر جنبه که البته مهم تر از بخش اول است و باید بیشتر از همیشه به آن توجه شود بحث کیفیت ورود سرمایه خارجی است. اینکه اعلام می شود اقتصاد ما نیازمند سالانه 30 تا 50 میلیارد دلار سرمایه مالی خارجی است وقتی موثر واقع می شود که منجر به انتقال تکنولوژی روز جهان به کشور شود و موجب ارتقا سطح تکنولوژیک اقتصاد ایران شود وگرنه ورود یکباره سرمایه مالی خارجی به کشور آن هم در سطح وسیع حتی ممکن است منجر به تشویش در بازارهای مالی داخلی شود.

این پژوهشگر اقتصادی با اشاره به اهمیت کیفیت در زمینه جذب سرمایه گذاری خارجی ادامه داد: برداشت شخصی من این است که اگر طرف های خارجی سرمایه مالی وارد نمی کردند و ما منابع ارزی حاصل از فروش نفت را در اختیار شرکت های مطرح قرار می دادیم تا با ورود به ایران، تکنولوژی های روز جهان را با خود به ایران انتقال می دادند هدف ما در زمینه جذب سرمایه گذاری برای افزایش رشد اقتصادی محقق می شد بدون اینکه سرمایه مالی خارجی به کشور وارد شود.

نویسنده کتاب «ایران در تنگنای توسعه» با مثبت ارزیابی کردن آمار 7/1 میلیارد دلاری جذب سرمایه گذاری خارجی در طول هفت ماه نخست سال، اجرای برجام را دلیل اصلی باز شدن درهای مراودات تجاری، اقتصادی و مالی ایران با جهان دانست و گفت: برجام با همه مشکلات پیش آمده در مسیر اجرایش توانسته به خوبی راه ایران را برای تعامل اقتصادی و تجاری با جهان باز کند. ظرفیت های ایران با جذب سسرمایه خارجی مسسلما بسیار بالاتر از نرخ های کنونی است و مقادیر جذب سرمایه گذاری خارجی 20 تا 30 میلیارد دلاری در سال به راحتی قابل دسترسی است اگر چارچوب های این کار به صورت کامل رعایت شود و ریسک های سرمایه گذاری سه گانه ایران کاهش یابد.

عضو ارشد پژوهشکده پولی بانک مرکزی با اشاره به تاثیر گسترده جذب سرمایه گذاری خارجی در توسعه و رشد همه جانبه کشور گفت: دلیل اینکه اقتصاد چین در دوره ای برای سالها با رشد بالای ده درصد به فعالیت ادامه داد این بود که سرمایه گذاری خارجی را به عنوان موتور محرک اقتصاد خود محور قرار داد. همین عامل باعث ورود سیل آسای تکنولوژی به این کشور شد و این کشور با مدیریت صحیح هم اکنون یکی از قطب های بزرگ اقتصادی جهان است. با این تفاسیر روند جذب سرمایه گذاری خارجی در ایران گرچه اندک است اما ما گام اول را بعد از اجرایی شدن برجام محکم برداشته ایم و اباید میدوارانه به حرکت خود ادامه دهیم تا به ارقام بالاتر از این که البته توام با موضوع انتقال تکنولوژی هم باشد برسیم.

زمان زاده با اشاره به عواملی که ایران را از جذب نرخ های بالای سرمایه گذاری خارجی دور می کند، رفع ریسک های مختلف از سر اقتصاد را عاملی مهم دانست و افزود: در مجموع در گذشته و به دلیل سیاست های غلط دولت دهم سه ریسک روابط خارجی، ریسک مالی و ریسک های اقتصادی سایه سنگینی بر اقتصاد ایران افکنده بود. هر چه ریسک های سه گانه مذکور کاهش پیدا کند کار اقتصاد برای جذب سرمایه گذاری راحت تر می شود. خوشبختانه با گشایش اخیر و اجرایی شدن برجام ریسک روابط خارجی و بخشی از ریسک اقتصادی برای کشورها و افرادی که برای سرمایه گذاری در ایران علاقمند بودند رفع شده است و امروزه کشورهای زیادی از اروپا، آمریکای جنوبی، بخش هایی از آسیا و آفریقا علاقمند به حضور در بازار ایران هستند. البته هنوز هم مشکلاتی وجود دارد و وجود ریسک مالی و خلاهایی همچون مراودات مالی شفاف باعث کاهش توان اقتصاد ایران در جذب سرمایه گذاری خارجی بیشتر می شود. البته ظهور دولت جدید آمریکا و ظهور مخالفان برجام ممکن است ریسک سرماه گذاری در ایران را از نو افزایش دهد که این به شیوه و راهبرد جدید آمریکا در قبال برجام بر می گردد اما در صورت پایداری برجام شرایط برای جلب سرمایه گذاری خارجی مناسب است. ما گام بزرگی با برجام برداشتیم و با یک سیاست خارجی تنش زدا توانستیم بخش زیادی از ریسک اقتصادی را از فضای اقتصادی ایران دور کنیم. 

وی افزود: در کنار این مورد باید کارهای دیگری هم صورت دهیم. مثلا در حوزه بانکداری باید استانداردهای بانکداری در ایران را به سطح جهانی برسانیم تا هم امکان تبادل راحت تر سرمایه و پول برای طرف های داخلی و خارجی ایجاد شود و هم شرایط را برای کاهش مواردی هم چون پولشویی که زمینه تاثیرگذاری آمریکا در قراردادهای اقتصادی ما را فراهم می کند از بین برود. برای جلوگیری از موثر واقع شدن دخالت های آمریکا در زمینه همکاری های اقتصادی ایران با جهان، لازم است سیاست های ما در زمینه بانکداری به توسعه نظام بانکی و هماهنگ شدن با نظام جهانی منجر شود و با اجرای مواردی هم چون مسئله FATF همه بهانه ها برای کارشکن آمریکا و دیگران را رفع کنیم. با حل این قبیل موضوعات، ریسک بانک های خارجی در زمینه کار با ایران کاهش می یابد و مراودات بانک های داخلی با بانک های خارجی تسهیل می شود.