اکنون هرچه به اختلافات خانوادگی نگاه کردهایم، نتیجه گرفتهایم که غالباً عامل بیشتر این اختلافها خود زوجین بودهاند، به علتهای مختلفی که از محل بحث در این نوشتار خارج است و فرصت بازگو کردن آنها نیست. اینک میخواهیم عاملی را مورد بررسی قرار دهیم که ارتباط زیادی به خود زوجین ندارد و آن عامل تعصبات خانوادگی است.
متأسفانه برخی خانوادهها بر سر یکسری مسائل تعصب بیاساس دارند و بدین وسیله زندگی فرزندان خود را رو به فنا میبرند. از جمله این تعصبات ازدواجهای فامیلی است که پدر و مادرها اصرار دارند پسرشان با دختران فامیل ازدواج کند یا دخترشان را به پسر فامیل بدهند. البته این کار اگر با رضایت واقعی زوجین و تساوی بین آنها و سازگاری اخلاقی طرفین باشد، مانعی ندارد، اما موضوع تأسفبار آن جایی است که یکی از طرفین یا هر دوی آنها از این وصلت ناراضی باشند، اما به خاطر حیا یا راه چاره ندیدن یا حتی برخی مواقع به زور خانواده مجبور به این ازدواج شوند. آن موقع است که این دختر و پسر باید یک عمر چوب تعصب پدر و مادر را بخورند تا شاید رابطه فامیلی که داشتند به هم نخورد. اینگونه ازدواجها یا با یک عمر سوختن طرفین به پای زندگی بیروحی که از سر تعصب تشکیل شده، همراه است یا نهایتاً به منفورترین حلال خدا یعنی طلاق منجر میشود. چرا اندکی بر سر این مسائل تفکر نمیکنیم؟ چرا اندکی فرزندانمان را درک نمیکنیم؟ آیا این کار حقالناس نیست؟ چرا تعصب به خرج میدهیم؟
تعصب و تحجر به معنای ایستایی، تحولناپذیری و جمود است. ابن منظور در مورد معنای لغوی عصبیت میگوید: «ان یدعوا الرجل الی نصرة عُصبته و التالب معهم علی من ینویهم ظالمین او مظلومین: عصبه خویشاوندان پدری هستند و در پی آن شخص به دنبال طرفداری و دفاع از قوم و قبیله خود است.» تعصب و لجاجت مایه دوری از حق و محروم شدن از سعادت و عدم پیشرفت است. تعصب یک نوع وابستگی بیمنطق است که انسان حق را فدای آن میکند. تعصب از دیدگاه اسلام نیز منفور است و کسی که متعصب است را مورد سرزنش قرار میدهند. رسول خدا (ص) فرمودند: «مَن تعَّصب فَقَد خَلَعَ رِبقَ الایمانِ مِن عُنُقِهِ: کسی که تعصب بورزد حلقه ایمان را از گردن خویش باز کرده است.»
وقتی به قرآن رجوع میکنیم و قصههای انبیای گذشته را مینگریم، درمییابیم که علت اصلی انحراف اقوام پیشین سه امر بیشتر نیست و آن تعصب، لجاجت و تقلید کورکورانه بوده است. پس آنها با وابستگی شدید به افکار خرافی و اصرار داشتن بر آنها باعث نابودی خودشان و نسلهای بعد خودشان میشدند. بیاییم از قرآن درس بگیریم و از تعصبات خانوادگی بپرهیزیم. چون هدف اصلی قرآن از بازگو کردن این سرنوشتها، عبرت گرفتن ماست. همچنان که میفرمایند: «ای اهل خرد از این سرنوشتها عبرت بگیرید.» بیایید در انتخاب همسر آینده فرزندانمان تعصب را رها کنیم و با منطق و آگاهی بیشتر آنها را در انتخاب همسر یاری دهیم.
اقتصادآنلاین