گروه اقتصاد کلان بازارنیوز: کامران ندری، اقتصاددان و استاد دانشگاه امام صادق (ع) در گفتگو با بازارنیوز، درباره وضعیت تورم در سال ۹۸ اظهار داشت: تورم به نسبت سال ۹۷، کاهش چندانی نداشت. البته بستگی دارد که بخواهیم تورم نقطه به نقطه را مبنا قرار دهیم یا تورم میانگین را.
وی افزود: تورم میانگین نسبت به سال ۹۷ بیشتر بوده، ولی تورم نقطه به نقطه کم شده است ولیکن این کاهش هم به اندازهای که پیشبینی میشد. نبود این نشان میدهد که چالش و معضل تورم هنوز یکی از جدیترین معضلهای اقتصاد ما در سالهای ۹۷ و ۹۸ بوده و به نظر میرسد در سال ۹۹ هم به همین شکل، یک مشکل و معضل جدی باشد؛ بویژه این که نشانهها و قرائن رشد نقدینگی هم دال بر این هست که عوامل ایجاد کننده تورم هنوز وجود دارند و دلیلی بر اینکه تورم در سال ۹۹ بخواهد به طور قابل ملاحظهای کاهش پیدا کند، فعلا از منظر اقتصادی وجود ندارد.
*نزدیک به صفر بودن رشد اقتصادی سال ۹۸، مرهون بخش کشاورزی
این کارشناس اقتصادی درباره رشد اقتصادی کشور در سال ۹۸ هم گفت: در مورد رشد اقتصادی در سال ۹۸، اگر تولید ناخالص همراه با نفت را در نظر بگیریم رشد ما منفی بوده است، ولی اگر تولید بخش غیر نفتی را بخواهیم در نظر بگیریم، رشد ما تقریبا نزدیک صفر بوده که برای این رشد نزدیک به صفر هم مدیون رشد بخش کشاورزی و وضعیت خوب آب و هوایی در سال ۹۸ هستیم. یعنی اگر به لحاظ آب و هوایی وضعیت مناسبی نبود و بخش کشاورزی هم رشد منفی را تجربه میکرد، احتمال این که رشد اقتصاد در بخش غیر نفتی هم منفی باشد، بسیار بالا بود.
وی افزود: ضمن اینکه دلیل دیگری که باعث شد ما رشد منفی در بخش غیر نفتی نداشته باشیم، افزایش قیمت ارز و صادرات غیر نفتی ما بود. این صادرات غیر نفتی اگر چه به تولید کمک کرد، اما فشار زیادی را به مردم وارد کرد؛ به خاطر اینکه کالاهایی که گران شدند براساس قیمت ارز قیمت گذاری شدند و این یعنی قیمت آنها به شدت افزایش پیدا کرد به طوری که به نظر میرسد میزان مصرف و تقاضای داخلی در اقتصاد کاهش پیدا کرده است.
ندری ادامه داد: در مجموع سال ۹۸ سال خوبی برای اقتصاد کشور نبود. درآمد سرانه تنزل پیدا کرد، نرخ تورم افزایش یافت، شکاف طبقاتی تا حدودی بیشتر شد، به دلیل اینکه در شرایط تورمی بخش عمدهای از نیروی کار که حقوق بگیرند و دستمزد دریافت میکنند، حقوق و دستمزدهاشون متناسب با تورم افزایش پیدا نکرد؛ در حالی که کسانی هستند که از این تورم منتفع شدند و ثروت و درآمد آنها در سال ۹۸ به شدت بالا رفت که نشان دهنده این است که فاصله و شکاف طبقاتی در اقتصاد ما عمیقتر شده و میزان فقر گسترش پیدا کرده است.
*چه بر سر تورم ۹۹ خواهد آمد؟
استاد دانشگاه امام صادق (ع) درباره پیش بینی اوضاع تورم در سال ۹۹ گفت: همانطور که گفتم، عواملی که تورم را بوجود میآورد هنوز به قدرت خودش باقی است. رشد نقدینگی، شوکهایی که باعث بوجود آمدن انتظارات تورمی شده هنوز محتمل است و اتفاق میافتد؛ لذا به لحاظ تورمی من بعید میدانم که کاهش قابل ملاحظهای را در سال ۹۹ بتوانیم داشته باشیم.
*در سال ۹۹ رشد اقتصادی خواهیم داشت؟
وی درباره رشد اقتصادی کشور در سال ۹۹ هم اظهار داشت: از منظر رشد اقتصادی هم فکر میکنم باتوجه به اینکه میزان تشکیل سرمایه ثابت در اقتصاد ما به شدت کاهش پیدا کرده است، وضعیتی مشابه وضعیت سال ۹۸ را در سال ۹۹ تجربه کنیم. سال ۹۸ میزان تشکیل سرمایه از میزان استهلاک خیلی کمتر بود، مصرف بخش خصوصی به شدت کم شد و فکر کنم این در سال ۹۹ هم تداوم داشته باشد.
ندری افزود: از آنجایی که حقوق و دستمزد بخش عمدهای از نیروی کار تامین نشده، در سال آینده آنها قدرت خرید چندانی نخواهند داشت. هزینههای دولت به دلیل مشکلات ناشی از حذف درآمدهای نفتی در سال آینده به نسبت سالهای قبل به طور واقعی کمتر خواهد شد.
*صادرات غیر نفتی، کمک کننده احتمالی به تولید داخل
این کارشناس اقتصادی درباره عاملی که ممکن است در سال ۹۹ به بخش تولید کمک کند، گفت: تنها عاملی که سال ۹۹ ممکن است به تولید و تولید کنندگان کمک کند که البته به رفاه مردم کمک آنچنانی نخواهد کرد، صادرات غیر نفتی است که در صورتی میتواند تداوم داشته باشد که نرخ ارز روند صعودی داشته باشد. بنگاههای اقتصادی که صادرات غیر نفتی دارند ممکن است سال آینده وضعشان بهتر شود کما اینکه در امسال هم همینطور بود. اما در مجموع این رفاه شهروندان را افزایش نخواهد داد به دلیل اینکه باعث میشود قیمتها در داخل افزایش پیدا کند.