دولت یا مخالفان دولت: کدام یک در میزان اشتغال‌زایی حقیقت را می‌گویند؟ / آیا دولت 700 هزار شغل ایجاد کرده است؟

دولت اعلام کرده که سالانه 700 هزار شغل ایجاد کرده است اما مخالفان دولت می‌گوید میزان اشتغازایی روحانی در حدود 100 هزار شغل در سال است. اما کدام یک راست می‌گویند؟

به گزارش خبرنگار بازار نیوز، تمام نظرسنجی‌های نشان می‌دهد بزرگ‌ترین نگرانی مردم بیکاری جوانان است و دولت بعدی برای کاهش بیکاری در کشور باید برنامه‌ دقیقی داشته باشد. این نرخ بیکاری در جامعه سبب شده بحث‌های بسیاری در مورد عملکرد دولت یازدهم به وجود آید. بیان‌های اعضای دولت و رئیس‌جمهور نسبت به آمارهای اشتغال‌زایی و بیکاری در کشور موجب شده که سایت‌های خبری مخالف دولت به انتقاد از روحانی بپردازند و وی را به آمار سازی متهم کنند.

روحانی در تاریخ 17 فروردین در سمنان گفت: سال گذشته وضع ایجاد اشتغال به‌طور نسبی در کشور خوب بوده است و راضی هستیم و به‌طورکلی در سال گذشته 714 هزار اشتغال خالص در کشور ایجاد شده است. وی سپس تأکید می‌کند که تنها 6 کشور در دنیا هستند که توانسته‌اند بیش از 600 هزار شغل در سال ایجاد کنند.

اسحاق جهانگیری معاون روحانی نیز در 19 اسفند ادعا کرد که توانسته‌ایم در فصل بهار و تابستان سال 95، 700 هزار شغل ایجاد کنیم.

در این زمینه سایت‌های مخالف دولت به استناد به آمارهای مرکز آمار ادعا می‌کنند که نه‌تنها دولت نتوانسته 700 هزار شغل ایجاد کند بلکه طی این 5 سال به‌طور متوسط سالیانه 100 هزار شغل ایجاد کرده است.

استفاده ابزاری از آمارها و خلاف واقع نشان دادن آن‌ها همواره اهرم همه سیاست‌مداران بوده به‌طوری‌که سعی دارند با تحلیل غلط از وضعیت موجود تفکر خود به خواننده القا کنند. دریافتن این نوع تحلیل‌های خلاف واقع نیز کار مشکلی است و حتی گاهی برای دریافتن اشتباه تحلیلگر نیاز به ساعت‌ها مطالعه است.

در مسابقات انتخاباتی گاها دیده می‌شود که اگر نامزدها نتوانند با ارقام بازی کنند شروع به تخریب‌های غیرواقع می‌کنند. به‌عنوان‌مثال یکی از رقبای روحانی در اول اردیبهشت گفت: نمی‌توان خانواده‌ای را دید که فرد بیکار نداشته باشد، امروز بخش قابل‌توجهی از افراد جامعه برای حداقل‌های زندگی دچار مشکل‌اند.

فردی که می‌خواهد اقتصاد کشور را هدایت کند باید نگاه کلان داشته باشد و سعی کند صحبت‌های خود را به‌صورت منطقی و با رقم و آمار بیان نماید تا افکار عمومی بتواند به وی اعتماد نمایند.

نگاه بی‌طرفانه به آمارهای اشتغال و بیکاری دولت می‌تواند بسیاری از شبهات را برطرف کند تا خود خواننده نسبت به اشتغال‌زایی دولت تصمیم بگیرد.

در دو نمودار زیر نرخ بیکاری و اشتغال‌زایی بر اساس آمارهای رسمی مرکز آمار استخراج شده است. برای بررسی اشتغال‌زایی دولت نگاه سالیانه در هر فصل اتخاذ شد. به عنوان مثال اشتغال‌زایی در فصل تابستان سال 95 به معنای اختلاف میزان اشتغال افراد بالای 10 در تابستان 95 و تابستان 94 است. نگاه فصلی به آمارهای اشتغال سبب می‌شود که بتوان دقیق‌تر و با خطای کمتری به بررسی اشتغال‌زایی دولت پرداخت.

دولت یا مخالفان دولت: کدام یک در میزان اشتغالزایی حقیقت را می‌گویند؟ / آیا دولت 700 هزار شغل ایجاد کرده است؟

روحانی در تابستان سال 92 توانست به عنوان یازدهمین رئیس‌جمهور کشور قدرت را در دست بگیرد. بنابراین برای بررسی اشتغال‌زایی طی سال اول باید از تابستان 93 شروع کنیم تا هم‌پوشانی با دولت قبلی نداشته باشد. بر این اساس دولت توانسته طی این مدت به طور متوسط 548 هزار و 361 شغل ایجاد کند.

اما اگر سه ماه اول دولت را کنار بگذاریم و از سه ماه سوم سال 93 شروع نماییم آنگاه صحبت‌های روحانی در مورد اشتغال‌زایی با واقعیت تفاوت چندانی نخواهد داشت (میزان متوسط با شروع از تفاوت میزان اشتغال در زمستان 93 و زمستان 94) . بر این اساس میزان اشتغال‌زایی متوسط به 672 هزار 342 نفر می‌رسد که با آمار 700 هزار نفری روحانی تفاوت چندانی ندارد.

آما آیا دولت توانسته مشکل بیکاری را در کشور حل کند؟ آمارها حکایت از اتفاق جالبی دارد. نرخ بیکاری و اشتغال به‌طور هم‌زمان در حال افزایش است. این اتفاق زمانی رخ می‌دهد که رشد نرخ مشارکت اقتصادی با شیب بالایی صعود داشته باشد. استخری را تصور کنیم که هر مقدار آب به آن اضافه می‌شود اما باز هم نمی‌توان آن را پر کرد زیرا حجم استخر دائماً در حال افزایش است. در زمینه اشتغال نیز دولت طی این چهار سال عملکرد قابل دفاعی دارد اما به دلیل افزایش نرخ مشارکت در اقتصاد آمارهای بیکاری نتوانسته روند نزولی داشته باشد. این اتفاق به این دلیل است که پیک جمعیتی دهه 60 و اویل 70 که به دلایل تحصیل از بازار کار دور شده بودند حال بعد از فارغ‌التحصیلی جویای کار شده‌اند و به همین دلیل نرخ مشارکت با رشد صعودی مواجه گردیده است.