دلیل عدم حضور هند در اجلاس جاده ابریشم چه بود؟

گرایش دهلی به سمت واشنگتن و یارگیری در مقابل اتحاد چین- پاکستان در جهت کاهش نفوذ روز افزون پکن در منطقه و جهان را می توان از دلایل عدم حضور هند در اجلاس جاده ابریشم نو دانست.

بازار نیوز - نشست جهانی جاده ابریشم تحت عنوان یک «کمربند- یک جاده» در حالی روز گذشته در پکن آغاز به کار کرد که هند رقیب بزرگ چین در آسیا و متحد ایالات متحده آمریکا ازحضور در این اجلاس امتناع کرد.

دهلی اقدام به فرستادن یک هیات رسمی به منظور شرکت در اجلاس اقتصادی کمربند و جاده در شهر پکن نکرد و ضمن انتقاد از این ابتکارعملی چین به کشورهای دخیل در این پروژه هشدار داد که ممکن است به سختی بتوانند وام های مربط به پروژه‌های زیرساختی عظیمی را که از سوی بانکها و شرکتهای چینی تامین می‌شوند بازپرداخت کنند.

یکی از این دلایل مخالفت دهلی پروژه کریدور اقتصادی مشترک چین و پاکستان (CPEC) است. این کریدور را باید مهمترین بخش از طرح یک کمربند، یک جاده چین دانست که قرار است از منطقه «گلگت- بلتستان» هند که در حال حاضر تحت کنترل پاکستان قرار دارد، عبور کند. گفتنی است که این منطقه کوهستانی در شمال شرقی ترین نقطه از پاکستان قرار دارد و میان هند و پاکستان نیز بر سر مالکیت و حاکمیت این منطقه مناقشه و درگیری بسیاری وجود دارد.

«نارندرا مودی» نخست وزیر هند طی اظهاراتی اعلام کرد که یکی از اهداف پروژه جاده ابریشم برای تقویت کریدور اقتصادی چین- پاکستان است که از منطقه گلگت بلتستان واقع در کشمیر می گذرد و بنابراین تمامیت ارضی ما را نادیده خواهد کرد.

هند در ماه های گذشته نیز به دولت چین هشدار داده بود که عبور کریدور اقتصادی از منطقه کشمیر در پاکستان غیر قانونی است و این منطقه در حقیقت جزء خاک هند به شمار می رود.

اما بهتر است بدانیم که سیاست هند با آمریکا در سالهای اخیر بیشتر هماهنگ شده است، چرا که این دو کشور به گونه ای متحدان استراتژیک در منطقه در مقابل اتحاد چین و پاکستان به حساب می آیند.

چین مهمترین رقیب قدرت اقتصادی آمریکا است. در صورتی که این کشور همین روند سرعت رشد را ادامه دهد جایگاه ایالات متحده را از آن خود می کند، هرچند که در مورد بازه زمانی آن اختلاف دیدگاه وجود دارد. برخی کارشناسان سال ۲۰۲۰ و برخی ۲۰۳۰ را زمان موعود می دانند. اما آنچه در این جا مهم است تهدید امنیتی فوری چین برای ابرقدرتی آمریکا است.

براین اساس با توجه به پیشینه اقتصادی «ترامپ» رئیس جمهوری آمریکا گمان می رود در سالهای حکومت وی بر کاخ سفید نزاع واشنگتن و پکن شدت بگیرد. اما آمریکایی ها پس از تجربه شکست ها و هزینه های گزاف مالی و جانی دوران «جرج بوش» پسر در عراق و افغانستان، دیگر تمایلی به ورود مستقیم به صحنه های جهانی ندارند. جنگ های نیابتی و استفاده از پتانسیل های اختلافات مذهبی، فرقه ای، قومی، ملی، جغرافیایی و هویتی می تواند ابزار مناسبی برای پیشبرد سیاست های واشنگتن باشد. در همین راستا استفاده از اختلافات هند و چین و تایوان و چین از یک سو و گسترش روابط با کشورهای رقیب چین همچون هند از جمله دستورات کاخ سفید در این راستا است. ضمن آنکه دهلی نو برای واشنگتن رقیب به شمار نمی رود. زیرا هند داعیه تبدیل شدن به قدرت جهانی را ندارد و صرفا امیدوار است در منطقه بازیگر اول شود. از این رو این کشور در سیاست خارجی آمریکا جایگاه مهمی پیدا کرد.

در همین رابطه ادعاهای ارضی چین در شمال هند و ادعاها در حوزه دریای چین، نیاز دهلی نو را به متحدی قوی همچون آمریکا، بیشتر کرده است. در دوره‌های اخیر نزدیک شدن چین و روسیه به دلیل مشکلات مشترکی که با آمریکا داشته‌اند باعث شده که دولتمردان هندی نتوانند از حمایت کامل روس‌ها در برابر چینی‌ها اطمینان داشته باشند.

نمونه بارز این اتحاد نیز حمایت واشنگتن از عضویت هند در گروه تامین کنندگان هسته ای موسوم به «ان اس جی» است، این حمایت در حالی صورت گرفت که دهلی پیمان «ان پی تی» مبنی بر گسترش منع سلاح های هسته ای را امضا نکرده است.

بر خلاف آمریکا اما کشورهایی چون ترکیه، چین و آفریقای جنوبی مخالف به عضویت درآمدن هند در گروه تامین کنندگان هسته ای هستند. دلیل اصلی این مخالفت این است که با این عمل توازن نظامی و هسته ای در منطقه جنوب آسیا دچار اختلال می شود و امکان جنگ هسته ای در شبه قاره قوت بیشتری به خود می گیرد و از طرفی دولت پاکستان دچار انزوا می شود.

آمریکا به خوبی به این موضوع پی برده است که هند تنها کشوری است که می تواند رشد فزاینده تجاری و اقتصادی چین در قاره آسیا را کنترل کند و بدین ترتیب دست چین را از بازارهای جهانی کوتاه کند. سیاست های واشنگتن به نوعی حاکمیت اقتصادی چین بر جامعه جهانی را بر نمی تابد.

مقامات واشنگتن، هند را شریکی مهم و حیاتی برای آمریکا می دانند و در صدد هستند علاوه بر افزایش سطح همکاری های استراتژیک و تجاری با این کشور، نبض اقتصادی منطقه را در دست خود نگه دارند و از نفوذ هر چه بیشتر چین جلوگیری کنند. چین از دو جهت می تواند ابرقدرت جهانی را تحت فشار قرار دهد، یکی جنبه اقتصادی و دیگری جنبه نظامی. اما در حال حاضر چین خود را از درگیری های نظامی و منطقه ای دور نگه داشته است و تمام توان خود را معطوف به افزایش توان اقتصادی کرده است.

در این میان پاکستان رقیب و دشمن دیرینه هند از شرکای اقتصادی و منطقه ای پکن به شمار می رود که نه تنها حمایت بی چون و چرای پکن را در کنار خود دارد بلکه با ایجاد پروژه کریدور اقتصادی کاشغر- گوادر به طول بیش از ۳۰۰۰ کیلومتر، می تواند تولیدات و کالاهای تجاری خود را از طریق بندر گوادر در پاکستان به کشورهای آسیای میانه ترانزیت کند و از آنجا به کشورهای اروپایی صادر کند.

از دیگر سو باید دانست که ایده نخستین چین برای بازسازی جاده ابریشم در قرن ۲۱ به چهار سال پیش باز می‌گردد. رئیس جمهوری چین هزینه‌ این طرح عظیم را ۱۲۴ میلیارد دلار آمریکا اعلام کرده است. رهبران چین اعلام کرده‌اند که در روند اجرای طرح، اصول «مذاکره، سازندگی و بهره‌برداری مشترک» را رعایت خواهند کرد. مخالفان اما طرح جدید جاده ابریشم را پروژه ای برای تسخیر جهان توسط چین می‌دانند.

با اینکه چین همواره تاکید کرده که احیای جاده ابریشم تنها با تلاش‌های جهانی تحقق‌پذیر است، برخی از کشورها پکن را به انحصارطلبی متهم می‌کنند. آمریکا و ژاپن از جمله‌ این کشورها هستند که پیشتر اعلام کردند در اجلاس شرکت نخواهند کرد.

ژاپن در این میان به ویژه به دلایل تاریخی از همکاری با طرح چین سرباز می‌زند و طرح پکن را قدرت‌نمایی رقیب آسیایی خود می‌داند.

لذا هند نیز با پیروی از ایالت متحده آمریکا و برای پیشبرد اهداف خود در جهت گسترش و تعمیق رابطه خود با واشنگتن از حضور در نشست جاده ابریشم خودداری کرد.

برچسب ها: بازار ، اخبار اقتصادی ، هند ، چین ، جاده ابریشم

لینک کوتاه خبر: bzna.ir/0005UK