بازار مسکن چه شرایطی خواهد داشت؟ / کدام بخش از اقتصاد سودآورتر است؟

حمایت از تولید و راهکارهای پیش روی دولت برای تقویت بخش مولد به عنوان سنگ بنای اقتصاد کشور مساله ای است که هنوز دغدغه فعالان و کارشناسان است.

بازار نیوز ؛ محمد پارسا نجفی - برای هر فعالیتی چه مفید و تولیدی و چه بازی در بازارهای موازی نیاز به داشتن اطلاعات تحلیل شده مالی است؛ دانستن مسیر حرکت شرایط اقتصادی کشور و دلیل چالش های سنگین و گاه سهمگینی که بخش های مولد اقتصاد با آن مواجه شده است از آن جمله است. مهمتر اینکه در حال حاضر دولت چه اقداماتی برای کوتاه و بلند مدت می تواند انجام دهد تا شرایط اقتصادی کشور بهبود یابد. از این رو با کارشناسی به گفتگو نشستیم که می تواند به تحلیل این مسایل بپردازد.

دکتر کاظم دوست حسینی استاد دانشگاه علامه طباطبایی از تحلیلگران اقتصاد است که سابقه ریاست بر صندوق ضمانت صادرات را در کارنامه خود دارد. وی که مدتی در هیات نمایندگان اتاق بازرگانی ایران نیز عضویت داشت می تواند با اشراف به بخش های مختلف اقتصاد و نیز بازارهای مالی و موازی نمایی از شرایط حال و آینده اقتصاد کشور را ترسیم کند. با هم این مصاحبه را می خوانیم؛

بازار نیوز؛ به عنوان اولین سوال، چرا وضعیت بخش تولید در چند سال اخیر به این صورت با رکود شدید رو به رو شده است؟

در شرایطی که نرخ سود متعارف بدون ریسک و تضمینی در بازار (مثل سود سپرده‌های بانکی) بیش از سود فعالیت های پر زحمت و پرریسک تولیدی است، انگیزه سرمایه‌گذاری و کار برای تولید از بین می‌رود.

در این شرایط، گلوگاه رکود در تولید، الزاما کمبود سرمایه، نقدینگی، تسهیلات بانکی و... نیست. چه بسا تقویت امکانات مالی واحدهای تولیدی و ایجاد تسهیل در تامین سرمایه در گردش و تامین مالی سرمایه ای این واحد‌ها مجددا به‌طور غیرمستقیم در حوزه‌های غیرمولد اقتصاد به‌کار گرفته شود.

بازار نیوز؛ با این حساب اساسی ترین اقدام برای حمایت از تولید داخلی چیست و دولت در چند ماه باقی مانده چه اقداماتی می تواند در این زمینه انجام دهد؟

شاید بهترین نحوه حمایت دولت از تولید داخلی در حال حاضر نظارت و کنترل بر فعالیت های غیر مولد اقتصادی و مقابله با فعالیت های سود آور ولی مضر به حال اقتصاد می باشد که در جذب سرمایه در رقابت با بخش تولیدی قرار گرفته است. به جرات می توان گفت، بخش عمده ای از مشکلات و رکود در تولید ریشه در حوزه‌های غیر مولد اقتصاد نظیر دلالی و فعالیت های کم‌ریسک ولی پربازده در مقایسه با فعالیت تولیدی کشور دارد.

بنابراین به عنوان یک راهکار دولت می تواند بخش تولیدی کشور را کلا از مالیات برعملکرد معاف کند و این کسر درآمد مالیاتی را از طریق جلوگیری از فرارهای مالیاتی، دریافت مالیات بر ارزش افزوده و اعمال مالیات مضاعف در بخش های غیر تولیدی و تجاری و خدماتی جبران کند. از اینرو داشتن یک دیدگاه جامع و چند جانبه درحمایت از تولید داخلی ضروری است.

بازار نیوز؛ به نظر شما بازار مسکن کی به رونق می رسد و اگر این رونق ایجاد شود می تواند مشابه یک لوکوموتیو اقتصاد عمل کندو بیشتر بخش ها از رکود برهاند؟

بخش مسکن به عنوان یک بخش مهم اقتصادی کشور که گفته می شود بخش های مختلف تولیدی دیگر را به دنبال خود به رونق می رساند از اهمیت ویژه ای برخوردار است. اما در چگونگی ایجاد رونق در تولید و مصرف مسکن باید تجدید نظر شود.

در گذشته بدلیل وجود انتظارات تورمی و افزایش قیمت مسکن، انگیزه برای سرمایه گذاری در این بخش چه از سوی سازنده یا عرضه کننده و چه از سوی خریدار یا متقاضی وجود داشت. اما اکنون این انگیزه وجود ندارد و سیاست دولت در افزایش توان خرید مسکن و تحریک تقاضا با افزایش مبلغ و تسهیل شرایط وام مسکن نیز کمکی نخواهد کرد.

در این شرایط صرفا با تقویت بخش عرضه یعنی تامین مسکن برای افراد فاقد مسکن در کشور آن هم با حداقل قیمت می توان به رونق بخش مسکن کمک کرد. در نتیجه در بازار مسکن تا زمانی که سیاست های قبلی دنبال شود، آینده خوبی دیده نخواهد شد.

بازار نیوز؛ در این شرایط بازار سرمایه و خاصه بخش بورس سهام چه وضعیتی خواهد داشت؟

رونق بازار سرمایه در مقاطع زمانی مختلف در گذشته بیش از اینکه مرتبط با رشد سود واقعی شرکت ها باشد، همراه با آشفتگی های مالی شرکت ها و هیجانات اقتصادی کشور بوده است. از این رو در اصلاح وضعیت بازار سرمایه و بورس اوراق بهادار صرفا رونق خرید و فروش و رشد شاخص آن نباید مورد توجه قرار گیرد.

شفافیت در اطلاعات مالی حتی اگر در کوتاه مدت منجر به کاهش عدد شاخص کل سهام و معاملات آن شود ارجحیت دارد. بنابر این آینده بازار بورس و رشد دائمی و بلند مدت آن بستگی به ایجاد و افزایش حس اعتماد و اطمینان در سرمایه گذاران از طریق کاهش رانت اطلاعاتی و شفافیت بیشتر در اطلاعات مالی دارد. برای دستیابی به این منظور بورس باید به موضوع تدوین اصول و مقررات مالی و الزام به پذیرش استاندارهای حسابداری بخصوص استانداردهای بین المللی ورود جدی پیدا کند. تنوع در خدمات بورس و پذیرش و معامله اوراق بهادار دیگر بجز سهام (نظیر اوراق بدهی شرکتها) به جذب سرمایه و تقویت بازار سرمایه کمک خواهد کرد.

بازار نیوز؛ به عنوان یک اقتصاد دان بفرمایید نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری سال 96 چه برنامه هایی برای اقتصاد کشور داشته باشند تا هم رای بیشتری به دست آورند و هم در صورت پیروزی و عمل به وعده های قابل انجام ،‌کشور شرایط بهتر شود؟

یک با توجه به اهمیت موضوع بیکاری، فقر و نابرابری اقتصادی و مشکلات کمرشکنی که در اقتصاد کشور در این خصوص وجود دارد، بنظر می رسد کاندیداهای ریاست جمهوری در دوره بعد باید برنامه های قابل انجام و مقبول مردم در این حوزه های اقتصادی ارائه دهند.

عواملی نظیر نیروی کار ارزان و باانگیزه و پر تلاش، منابع پولی و سرمایه ای ، تجهیزات تولیدی و سایر عوامل مالی و مادی که در یک کشور برای توسعه اقتصاد لازم است در ایران وجود دارد، اما حلقه مفقوده که باید این عوامل را درکنار یکدیگر جمع کند وجود یک مدیریت دانا و توانا است.

البته برای تولید محصولات جدید استفاده از ایده نخبگان و صاحبنظران نیز ضروری است. برای بومی سازی محصولات وارداتی و تولید مشابه محصولات خارجی نیاز به ایده نیز وجود ندارد و کار بسیار ساده تر است.

همچنین ممکن است ضعف هایی نیز در قوانین و مقررات و نیز در فرهنگ و اخلاق جامعه وجود داشته باشد که دولت ها باید در رفع اینگونه موانع نیز اقدام کنند.

بازار نیوز؛ در حال حاضر سرمایه گذاری در کدام حوزه ها می تواند سود بیشتر و ضمانت حفظ اصل سرمایه را به همراه داشته باشد؟

به نظر می رسد سرمایه گذاری در حوزه های نفت ، پتروشیمی ، محصولات غذایی و دارویی که کشور ما در آنها دارای مزیت رقابتی است، پربازده تر و سود آن با ثبات تر باشد. در نتیجه اگر سرمایه های مردمی به سوی این حوزه ها هدایت شود هم سرمایه گذاران از آن منتفع می شوند و هم موجب توسعه در اقتصاد از طریق رشد فعالیت های تولیدی و صادرات خواهد شد.

بازار نیوز؛ با تشکر از وقتی که در اختیار ما قرار دادید.