برای درک درست عادلانه نبودن روش کنونی تخصیص یارانه‌ها فقط کافی است نگاهی به آمارهای سازمان برنامه‌وبودجه داشت، طبق گزارش‌های این سازمان در حال حاضر دهک اول جامعه 23 برابر دهک آخر جامعه از یارانه بنزین بهره‌مند‌ می‌شود و این عدد برای یارانه برق 3.6 برابر و یارانه گاز 2.5 برابر است. هفته گذشته رئیس‌جمهور گفته بود:« درزمینهٔ سوخت و حامل‌های انرژی آنچه امروز با آن مواجه هستیم، یک مسیر عادلانه مناسبی نیست، باید روی آن فکر شود البته معنی آن این نیست که یک‌بار سنگینی بر مردم تحمیل شود. یعنی دنبال این نیستیم که قیمت سوخت مانند ترکیه، یک لیتر بنزین 15 هزار تومان و در اروپا 20 هزار تومان شود یا در کشورهای عربی جنوب ، بنزین لیتری 6 هزار تومان است. ما دنبال این نیستیم که بخواهیم یارانه را از قیمت بنزین یا سوخت و به‌طورکلی حامل‌های انرژی برداریم و قیمت را واقعی کنیم، این کار نه امکان‌پذیر است و نه برای مردم ما در این شرایط اقتصادی، قابل‌تحمل است. اما درعین‌حال داریم فکر می‌کنیم که یک تغییراتی در این زمینه انجام شود و اگر به تصمیم نهایی برسیم به اطلاع مردم می‌رسانیم.»

البته به نظر می‌رسد که کسری بودجه با توجه به مشکلات تحریم‌ها و کاهش شدید فروش نفت و درآمدهای کشور، راه چاره دیگری برای دولت باقی نگذاشته که در نحوه تخصیص یارانه تحولاتی را رقم بزند و دراین‌بین پیشنهاد اصلی کارشناسان و سناریوی اصلی که پیش روی دولت است؛ سهمیه‌بندی بنزین و مشخص کردن سهمیه مشخص و تخصیص آن به هر فرد ایرانی به‌جای خودرو است به این معنی که همچون یارانه نقدی که تا یک ماه پیش به‌حساب همه ایرانی‌ها ریخته می‌شد، سهمیه‌ای مشخص ( مثلاً 30 لیتر) به همه ایرانی‌ها در ماه (جدا از اینکه ماشین دارند یا نه) تخصیص داده شود و امکان فروش آن‌هم از سوی افرادی که خودرو ندارند به کسانی که خودرو دارند، وجود داشته باشد. همچنین افرادی که خارج از سهمیه می‌خواهند بنزین بزند باقیمت بالاتر ( از بنزین سهمیه‌ای و دولتی) بنزین را دریافت کنند و طی چند سال آینده به‌مرورزمان قیمت بنزین آزاد به میانگین فوب خلیج‌فارس نزدیک شود.

طبق آمارهای رسمی به‌صورت میانگین روزانه حدود 90 میلیون لیتر بنزین در کشور مصرف می‌شود که اگر این عدد به جمعیت کشور تقسیم شود سهم هر نفر کمی بیش از 1.1 لیتر می‌شود یعنی در ماه حدود 32 لیتر به ازای هر نفر بنزین در کشور مصرف می‌شود. همچنین با توجه به اینکه بعد خانوار ایرانی به متوسط 3.3 نفر رسیده است، سهم هر خانواده در ماه از مصرف بنزین به‌صورت میانگین جمعیت حدود 100 لیتر خواهد شد. اما این آمارها و میانگین‌ها در شرایطی ارائه می‌شود که تنها 53.2 خانواده‌های شهری و 32.3 خانواده‌های روستایی از خودرودارند؛ اعدادی که به‌خوبی نشان می‌دهد جمعیت زیادی از کشور ما عملاً از یارانه‌ای که برای بنزین از سوی دولت پرداخت می‌شود، هیچ بهره‌ای نمی‌برند و در مقابل و در شرایط نابرابر برخی از خانواده‌ها با داشتن چند خودرو چند برابر دیگران از یارانه بنزین استفاده می‌کنند.

طبق اعلام سازمان برنامه‌وبودجه دولت امسال 541هزار میلیارد تومان یارانه پنهان گاز طبیعی، 180هزار میلیارد تومان یارانه بنزین، 181هزار میلیارد تومان یارانه نفت‌گاز و 85هزار تومان هم یارانه برای سایر حامل‌های انرژی شامل برق، نفت سفید، نفت کوره و... پرداخت می‌کند.

سال گذشته طرحی از سوی اتاق تهران برای اصلاح تخصیص یارانه انرژی تدوین و به دولت ارائه شد که طبق آن منابع حاصل از یارانه بنزین به‌جای تخصیص به خودروها به افراد و خانواده‌ها پرداخت شود. موضوعی که مسعود خوانساری رئیس اتاق تهران هم‌بارها بر آن تأکید کرده است. او در دیدار مسئولان اتاق‌های بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی با معاون اول رئیس‌جمهور هم به توزیع یارانه پنهان و آشکار‌ و ضرورت چاره‌اندیشی دولت برای حل این مسئله اشاره کرد. همچنین خوانساری در یادداشتی که در روزنامه اعتماد با عنوان «فاجعه یارانه انرژی» منتشر شد، بر ضرورت بازنگری در تخصیص یارانه انرژی تأکید کرد. او نوشت:« هدف اصلی پرداخت یارانه‌ها، حمایت از اقشار کم‌درآمد جامعه و افزایش عدالت اقتصادی است، اما آیا آنچه در عمل رخ می‌دهد در مسیر محقق کردن همین هدف است؟ باید در اجرای این فرآیند تغییر ایجاد شود و در حال حاضر عملاً اقشار کم‌درآمد از یارانه انرژی بهره‌ای نمی‌برند.»

دراین‌بین البته دولت تحول در تخصیص یارانه‌ها را با حذف یارانه نقدی یک‌میلیون و ۱۰۰‌هزار غیر نیازمند، از فهرست یارانه در دو ماه گذشته کلید زده و طبق اعلام مسئولان دولتی تا پایان سال یارانه نقدی 3دهک بالایی جامعه یعنی دهک‌های هشتم، نهم و دهم شامل ۲۴‌میلیون نفر را قطع خواهد کرد اما سؤال این است که آیا تحولات به یارانه انرژی هم خواهد رسید؟