گروه صنعت، معدن و تجارت بازارنیوز- سعید ترکاشوند؛ اواخر سال گذشته بود که مسئولان وزارت صمت پس از ماه‌ها رایزنی با سایر دستگاه‌ها، تصویب آیین‌نامه واردات خودرو و در نهایت اصلاح آن، اعلام کردند نخستین محموله از خودرو‌های وارداتی در راه رسیدم به ایران بوده و به زودی وارد گمرکات کشور و سپس روانه بازار خودرو می‌شوند.

پس از آن، در واپسین ماه‌های سال ۱۴۰۱ برخی مسئولین این وزارتخانه در اعلامی جدیدی عنوان کردند که روند ورود خودرو‌های وارداتی به کشور و ترخیص آن‌ها به شکل توجهی افزایش یافته است. در آن برهه زمانی اعلام شد که تا پایان خرداد ۱۴۰۲، بالغ بر ۹۰ درصد خودرو‌های خارجی وارد، ترخیص و یا حتی به متقاضیان آن‌ها تحویل داده خواهد شد.

اکنون ۱۱ روز از تیر ماه و به عبارتی دیگر ۱۱ روز از موعد مقرر شده وزارت صمت برای عمل به وعده واردات می‌گذرد، اما با این حال هنوز این مسئله به طور کامل محقق نشده است. «بابک صدرایی» کارشناس صنعت خودرو در گفتگویی تفصیلی با بازارنیوز به چرایی عدم تحقق واردات خودرو در موعد مقرر، موانع و چالش‌های پیش روی آن، معایب واردات خودرو‌های کارکرده و دیگر مسائل مربوط به صنعت می‌پردازد.

صدرایی در ابتدای این گفتگوی تفصیلی به مسئله ممنوعیت واردات، تاریخچه و علت آن که هنوز خودرویی وارد نشده است، پرداخت و پیرامون آن اظهار کرد: واردات خودرو از اواخر سال ۹۶ بنا به دلایلی ممنوع شد و این مسئله به مدت ۴ سال یعنی تا اردیبهشت ۱۴۰۱ ادامه داشت. اکنون نزدیک به ۱۴ ماه از رفع ممنوعیت واردات خودرو می‌گذرد، اما با این حال هنوز شاهد آن هستیم که هنوز اتومبیل خارجی در خیابان‌های ایران نیامده است.

این کارشناس صنعت خودرو فقدان زیرساخت‌های لازم برای واردات خودرو، عدم هماهنگی دستگاه‌های دخیل در این موضوع، تداوم شرایط تحریمی، کمبود خودرو در بازار‌های جهانی وبه دنبال آن ناتوانی واردکنندگان در آوردن اتومبیل‌های خارجی به کشور را به عنوان مهمترین عوامل تعویق واردات خودرو برشمرد.

وی تصریح کرد: در طول چند ماهه گذشته واردات خودرو نه به عنوان یک استراتژی بلکه صرفاً به عنوان رویکردی گفتار درمانی برای ثبات نگه‌داشتن وضعیت فعلی بازار خودرو کشور تبدیل شده است.

واردات ۳۰۰ هزار دستگاه خودرو؛ از وعده تا واقعیت

صدرایی همچنین درباره تعهدات دولت برای واردات ۱۰۰ هزار دستگاه خودرو برای سال ۱۴۰۱ و ۲۰۰ هزار دستگاه دیگر برای سال ۱۴۰۲ هم گفت: در اقتصاد ایران زمانی حرف از واردات خودرو زده می‌شود که تقاضا برای این کالا افزایش یافته و در کنار آن خودروسازان هم نمی‌توانند تقاضا‌های به وجود آمده را پاسخ بدهند، در نتیجه برای پاسخ به تقاضا‌های مازاد تولید، ذهنیت افکار عمومی به سمت واردات خودرو سوق پیدا می‌کند.

این کارشناس صنعت خودرو تاکید کرد: در حال حاضر دولت هم متاثر از افکار عمومی و واژه انحصار رو به سمت واردات خودرو آورده است. واردات زمانی موثر واقع می‌شود که به صورت پیوسته و ادامه‌دار انجام شود؛ بیان‌ساده‌تر اگر قرار است این امر به صورت مقطعی انجام شود، اثرگذاری خاصی در بازار خودرو کشور به همراه نخواهد داشت.

وی خاطرنشان کرد: اکنون در روز‌های ابتدایی تیر ماه سال ۱۴۰۲ هستیم و اکنون کمتر از یک هزار دستگاه خودرو در گمرکات کشور قرار دارد. حال این سوال مطرح است که دولت چگونه می‌تواند در طول ۹ ماه آینده، ۹۹ هزار دستگاه اتومبیل دیگر را وارد، ترخیص و به متقاضیان آن تحویل دهد؟

این کارشناس صنعت خودرو تصریح کرد: علاوه بر مهیا نبودن شرایط زیرساختی، در حال حاضر با توجه به چالش‌های ارزی، این توان در کشور ندارد که دولت بتواند رقمی بالغ بر ۱ میلیارد و ۵۰۰ میلیون دلار را برای واردات ۱۰۰ هزار دستگاه خودرو با میانگین قیمتی ۱۵ هزار دلاری مصرف کند، زیرا جدای از موضوع خودرو، کشور برای واردات و تامین ارز کالا‌هایی مانند دارو، گندم و سایر مواد غذایی با چالش همراه است.

واردات خودرو‌های کارکرده؛ طعمه مافیای خودرو برای بازار خودرو ایران !

صدرایی در ادامه صحبت‌های تعداد خودرو‌های وارداتی خاطرنشان کرد: در سال ۹۶ و در بهترین شرایط ارزی کشور با بالاترین میزان صادرات نفت، ما تنها شاهد ورود ۶۵ تا ۷۰ هزار دستگاه اتومبیل خارجی به کشور بودیم، حال با توجه به شرایط فعلی کشور چگونه امکان دارد که ۲۰۰ و یا حتی ۱۰۰ هزار دستگاه خودرو به داخل کشور وارد شود؟

این کارشناس صنعت خودرو تصریح کرد: در طول ۴ دهه گذشته ما هیچ وقت کل آمار واردات خودرو ۲۰۰ هزار دستگاه نبوده است. در صورت رفع مشکلات منابع ارزی و ایجاد زیرساخت‌ها ما به دلیل تحریم‌ها ناگزیریم به جای سفارش به شرکت‌های بزرگ خودروساز، این تعداد خودرو را طریق بازار‌های منطقه و کشور‌های همجوار تامین کنیم.

وی همچنین درباره واردات خودرو‌های کارکرده هم توضیح داد: در حال حاضر به دلیل کاهش تولید خودروسازان بزرگ دنیا، اتومبیل‌های کارکرد در بازار کشور این شرکت‌ها از تقاضا بسیار زیادی برخوردار شده و اکنون این نوع خودرو‌ها توسط مصرف‌کنندگان بلعیده می‌شود. اکنون این نوع خودرو‌ها تبدیل به کالایی کمیاب و یا حتی نایاب شده است.

تولید یا واردات؛ تامین ارز کدام بخش خودرو در اولویت است؟

صدرایی همچنین درباره چالش به وجود آمده در تامین ارز خودروسازان اظهار کرد: در ساختار اقتصادی ایران، اگر ارزی هم باشد، اولویت اول آن برای تولیدکنندگان است. این اظهار نظر صرفاً به معنای حمایت از خودروسازان و مخالفت از واردات نیست، بلکه این مسئله یک موضوع منطقی و عقلانی است که اگر دولت ارزی هم دارد، ابتدا باید آن منابع ارزی را صرف بنگاه‌های اقتصادی مانند ایران‌خودرو و سایپا کند سهم قابل توجهی در صنعت و اشتغال اقتصاد ایران دارد.

این کارشناس صنعت خودرو افزود: توقف چند ماهه فعالیت ایران‌خودرو و سایپا به دلیل مشکلات ارزی تبعات منفی در ساختار اقتصادی ایران به همراه دارد، اما واردات خودرو ۴ سال نبوده و این امکان هم وجود دارد که به دلیل مشکلات ارزی یک سال دیگر هم به تعویق بیفتد.

وی تصریح کرد: در حال حاضر واردات خودرو با چالش‌های ارزی متعددی رو به رو است و در همین راستا بانک مرکزی هم بار‌ها اعلام کرده توانایی تامین منابع ارز آن را ندارد.

 انحصار و دخالت دولت، دو مانع جدی واگذاری سهام خودروسازان

صدرایی همچنین درباره واگذاری سهام دو خودروساز ایران‌خودرو و سایپا و عدم تمایل بخش خصوصی در خرید سهام این خودروسازان اظهار کرد: در حال حاضر ساختار این شرکت‌ها به گونه‌ای است که در بطن آن به هیچ وجه مولفه رقابت وجود ندارد.

این کارشناس صنعت خودرو تصریح کرد: در حال حاضر، چون فضای صنعت خودروی کشور در محیط بسته و به دور از رقابت بوده و در کنار آن، چون بالغ بر ۸۰ درصد سهم بازار خودروی کشور در انحصار آن‌ها بوده، مدیران این شرکت‌ها هیچگاه تلاشی برای رشد و توسعه خود نداشته‌اند.

بازار خودرو در تابستان ۱۴۰۲ چه وضعیتی خواهد داشت؟

صدرایی همچنین درباره وضعیت بازار خودرو در تابستان سال جاری هم توضیح داد: برای تحلیل مسائل اقتصادی همچون بازار خودرو ابتدا باید به مسائل سیاسی توجه داشت، زیرا این قبیل مباحث تا حد قابل توجهی تحت الشعاع سیاسی قرار دارند و در برخی موارد این دو موضوعات رابطه معکوسی با یکدیگر دارند.

این کارشناس صنعت خودرو افزود: برای تحلیل بازار خودرو باید ابتدا به چند عامل مهم توجه داشت. انتشار اخبار سیاسی متعدد درباره مذاکرات هسته‌ای و واردات خودرو از جمله مواردی هستند در بازار خودرو انتظار ایجاد می‌کند. به واسطه همین انتظارات است که متقاضیان خودرو، دست به خرید و فروش می‌زدند.

وی تصریح کرد: هر زمانی که اخبار مثبت به بازار خودرو مخابره شد، فعالان این بازار از انجام معامله دست می‌کشیدند تا ببینند که قرار است چه اتفاقی خواهد افتاد، در چنین شرایطی بازار خودرو وارد رکود شده و به دنبال آن قیمت‌ها هم کاهش می‌یابد.

پایان پیام//