ریاضیات ضعیف سبب از بین رفتن هزاران میلیارد دلار نفتی در جهان

بر اساس مطالعات جدید دانشگاه کلگری که در ماه مارس منتشر شد یارانه‌های دولتی در سه دهه اخیر بیش از چیزی است که هر کسی قبل آن فکر می‌کرد.

به گزارش خبرنگار بازار نیوز، یارانه سوخت‌های فسیلی سیاست هر دولتی برای پایین‌ آوردن هزینه‌های سوخت برای تولیدکننده و قیمت برای مصرف کننده انجام می‌شود. این سیاست می‌توند از طریق معافیت مالیاتی، کمک مالی مستقیم برای سوخت‌های فسیلی و ... انجام شود.

بر اساس یافته‌های راداک استفانسکی این یارانه‌ها بسیار زیاد است و تقریبا 4.5 برابر یافته‌هایی است که قبلا تخمین زده شده بودم.

اما چرا صدمه می‌زند؟ بر اساس این مدل در سال 2010 استفانسکی متوجه شد که هزینه‌های مستقیم و غیر مستقیم مالی برای یارانه‌های سوخت‌های فسیلی در جهان 1.8 هزار میلیارد دلار یا سهم 3.8 درصدی از تولید ناخالص جهانی دارد. وی همچنین دریافت که افزایش یارانه به معنی آزادسازی بیشتر کربن در اتمسفر زمین است.

این تحقیق در مقابل یافته‌های آژانس بین‌المللی انرژی که در چشم‌انداز انرژی در سال 2011 آمده قرار گرفته است. بر اساس آن، یارانه‌های بر سوخت‌های فسیلی در سال 2010 برابر 409 میلیارد دلار بود. کمتر از یک‌چهارم رقمی که استفانسکی به آن دست یافت.

ریاضیات ضعیف

استفانسکی تنها کسی نیست که اعتقاد دارد روش قدیمی تخمین یارانه سوخت‌های فسیلی تا میلیون‌ها دلار خطا دارد. اما وی اولین نفری است که تلاش نمود با استفاده از روش‌های پیشرفته‌ و جدیدتر به تخمین یارانه‌های بر نفت و گاز و ذغال سنگ بپردازد.

یافته‌های وی پیشنهاد می‌دهد هزینه‌های دولتی برای کمک به شرکت‌های نفتی تا بتوانند به استخراج بیشتر سوخت‌های فسیلی بپردازند بیش از چیزی است که ما دهه‌ها تصور می‌کردیم.

او اشاره می‌کند که معیارهای آژانس بین‌المللی انرژی برای محاسبه یارانه بر سوخت‌های فسیلی کافی نیست. در واقع آژانس بین‌امللی برای محاسبه یارانه از شکاف قیمتی بین قیمت سوخت محلی و بین المللی استفاده می‌کند. مشکل این رویکرد در اینجاست که این رویکرد بخشی کوچک اما همچنان بزرگی را در نظر نمی‌گیرد: یارانه‌هایی که بر روی قیمت تاثیر نمی‌گذارند. به عنوان مثال پرداختی به تولیدکنندگان نفت و گاز می‌شود تا آن‌ها همچنان علیرغم تکنولوژی‌های قدیمی خود بتوانند در تجارت باقی بمانند.

برای بررسی این مشکل، استفانسکی از مدلی استفاده کرد که 170 کشور را برای 30 سال بین 1980 تا 2010 پوشش می‌داد. این مدل حجم یارانه را با نگاه دقیق بین رابطه شدت انتشار (انتشار کربن به نسبت حجم انرژی که تولید می‌شود) و تولید ناخالص داخلی بدست آورد. با آزمایش الگوهای این رابطه در طول زمان، وی دریافت که انحراف از این الگوها، شاخصی برای یارانه خالص سوخت‌های فسیلی است.

رقم‌های بسیار بالا

در کل، بسیار واضح است که یارانه سوخت‌های فسیلی طی دهه‌های قبل نه تنها کاهش نیافته بلکه رشد نیز داشته است. در سال 2015، صندوق بین‌المللی پول تخمین زد یارانه‌های فسیلی به حجم 5.3 هزار میلیارد رسیده که 6.5 درصد از تولید ناخالص داخلی است. IMF همچنین تخمین‌های سابق خود را که می‌گفت حجم یارانه‌ها در سال 2011، 2 هزار میلیارد دلار است به 4.2 هزار میلیارد دلار اصلاح کرد.

در دوره‌ای که هزینه‌های سوخت‌های فسیلی به طور مستمرد افزایش یافته، ارزش خالص انرژی در دنیا به کمتر از نصف با کاهش مواجه شده است.

استفانسکی ار منتقدان روش محاسبه صندوق بین‌امللی پول است که سعی می‌کند هزینه‌های اثرات جانبی همانند آلودگی را در محاسبات خود وارد کند. وی ترجیح می‌دهد از این ابزارها در محاسباتش به دلیل نیاز به فرضیه‌های زیاد استفاده نکند. استفانسکی همچنین متغیر یارانه‌های سنگین برای صنعت‌های غیر سوختی که اقدام به افزایش کربن دی اکسید می‌کنند را خارج کرد. اگرچه که آن‌ها بسیار به سوخت وابسته هستند.

راه حل واضح

در هر صورت این سیاست‌ پیامدهای بسیار روشنی دارد. در 2010، استفانسکی دریافت در صورت عدم وجود یارانه، انتشار کربن دی اکسید 36 درصد کمتر از مقداری است که حال حاضر وجود دارد.

استفانسکی نتیجه می‌گیرد یارانه‌های بر سوخت‌های فسیلی باعث تخصیص نامناسب منابع و در نتیجه کاهش سطح تولید ناخالص داخلی می‌شود. پاسخ روشن است. وی می‌گید: " دولت‌ها باید یارانه بر سوخت‌های فسیلی را برای پایین‌ آوردن انتشار کربن دی اکسید، کاهش کسری بودجه و افزایش تولید ناخالص داخلی حذف کنند."

این موضوع صرفا به این معنا نیست که یارانه‌های بر سوخت‌های فسیلی را با یارانه‌های بر انرژی‌های تجدیدپذیر جایگزین کنیم. استفانسکی طرفدار مالیات بر کربن یعنی دریافت مالیات دولتی از استفاده کننده‌های سوخت‌های فسیلی برای کاهش آلودگی در شهرهای جهان است. با ایجاد مالیات بر آلودگی کربن، به بخش‌های خصوصی اجازه می‌دهیم تا راهی برای انتقال به سمت انرژی‌های تجدیدپذیر بیاندیشند.

پروفسور فلیکس فیتزروی، همکار استفانسکی در دانشگاه اقتصاد سنت آندروز اعتقاد دارد حذف یارانه‌های فسیلی مزیت‌های اقتصادی بسیاری را به همراه خواهد داشت. " لغو کردن این یارانه‌ها همرا با صرفه‌جویی در هزینه‌های سلامت سبب پوشش بیشتر انتقال به سمت انرژی‌های تجدیدپذیر می‌شود."

بر خلاف استفانسکی، وی اعتقاد دارد یارانه‌های سوخت‌های فسیلی باید به سمت سرمایه‌گذاری بر انرژی‌های تجدید‌پذیر برود." مالیات بر کربن نیاز است ولی باید یارانه‌ها را از سوخت‌های فسیلی به انرژی‌های تجدیدپذیر انتقال دهیم."

کاهش یک سومی انتشار کربن دی‌اکسید؟ افزایش میلیارد‌ها دلار تولید ناخالص داخلی؟ افزایش سرعت انقال به سمت انرژی‌های تجدید‌پذیر؟ به نظر می‌رسد غیر از بین رفتن صنعت گاز، نفت و سوخت‌های فسیلی، بازی برد-بردی است.

برچسب ها: بازار ، بازارنیوز ، اخبار اقتصادی ، یارانه نفتی

لینک کوتاه خبر: bzna.ir/0004Ka