گروه بین الملل بازارنیوز: استان بصره عراق همانند استانهای دیالی، میسان، اربیل، واسط ،سلیمانیه با ایران هم مرز است. بصره دومین شهر بزرگ عراق می باشد که طبق سرشماری در سال 2008 جمعیتی بالغ بر 3 میلیون نفر را در خود جای داده است. یعنی حدود 10% از جمعیت کل عراق.
شهر بصره مرکز اســـتان بصره بوده و این شهر در امــــتداد اروندرود و در یک مسیر آبی نزدیک به خلیج فارس واقع شــــده است. بصــــره در 55 کیلومتـــــری خلیج فارس و در 545 کیلومتــــری بغداد قرار دارد.
مساحت استان بصره در حدود 20 هزار کیلومتر مربع است و مرزهایی بین المللی با کشورهای ایران، کویت و عربستان دارد.
در این استان چندین جاده اصلی و سامانه های حمل ونقل دریایی در رودخانه های دجله و فرات وجود دارد. عبور کانال های آب در سطح شهر سبب ایجاد نام های مستعار Venise de Moyen-Orient و نیز خاورمیانه شده است.
بصره از طریق فرودگاه بین المللی که در مرکز شهر وجود دارد با جهان (آسیا، اروپا، خاورمیانه و ....) در ارتباط است.
همچـــــنین راه آهنی که این استــــان را به بغداد متصـــــل می کند، بصره را به یکی از مراکز عمده تجاری ـ اقتصادی عراق تبدیل کرده است.

شهرهای مهم استان:
قرنه (عدن)، زبیر، ام القصر و ابوالخطیب.

- تمام شش بندر مهم عراق در استان بصره واقع شده اند. از جمله بندر عمیقی که مرکز ارتباطات دریایی اصلی در جنوب به حساب می آید. در ضمن بصره توسط دو جاده درجه یک به بغداد و کشور کویت مرتبط می باشد. گذرگاه مهم مرزی صفوان بین کویت و عراق یکی دیگر از مراکز عمده تجاری - اقتصادی بین دو کشور محسوب می شود.

- وقوع ســــه جنگ در سال های 1988-1980 با ایران، 1991-1990 با کویت و 2003 با آمریکا و متحدانش، همچنین وضع تحریم های اقتصادی از سال 1990 الی 2003 بزرگترین صدمات زیان بار را بر اقتصاد استان زر خیز بصره وارد نموده است.

فعالیتهای اصلی شهر بصره:
بصره در یک منطقه حاصلخیز کشاورزی با محصولاتی اصلی شامل: گندم، جو، برنج، چغندر، ذرت، گوجه، ارزن، توتون و همچنین پرورش احشام، پرورش زنبور عسل و پرورش ماهی واقع شده است. این شهر تا مدت های زیادی مرکز ثقل تولید خرمای جهان بود. وجود صنایع پتروشیمی و پالایشگاه بزرگ بصره که قادر به پالایش 140 هزار بشکه نفت در روز می باشد، وجود صنایع تولیدی قطعات موردنیاز بخش نفت و گاز، وجود صنایع فولاد و آهن به این شهر موقعیت راهبردی داده است.

- از لحاظ اقتصادی استان بصره نقش کلیدی برای کشور عراق ایفاء می کند. بزرگترین حوزه های نفتی عراق (الرمیله شمالی، مجنون، الرمیله جنوبی و ...) در استان بصره واقع شده اند.
کارشناسان اقتصادی معتقدند بیش از 85 % کالاهای نفتی و غیرنفتی عراق از طریق بنادر بصره به جهان خارج صادر می گردد . مقر شرکت نفت جنوب متعلق به وزارت نفت عراق نیز در این شهر واقع شده است.

- در سال 2012 صادرات نفت استان بصره برای عراق دهها میلیارد دلار ارز آوری به همراه داشته، در صورتی که صادرات نفت استان کرکوک برای اقلیم کردستان در همین سال حدود 2 میلیارد دلار بوده است.
ناظران اقتصادی ورود به بازار 33 میلیون نفری کشور ثروتمند عراق را بمثابه ورود به خاورمیانه قلمداد می کنند و ورود تجاری به استان بصره را ورود به قلب اقتصاد عراق به شمار می آورند.

- انتخاب همکاریهای تجاری ـ اقتصادی با شهر بصره به عنوان قطب اقتصادی جنوب عراق از لحاظ ژئواکونومیک، ژئواستراتژیک و ژئوپولیتیک فرصت مغتنم و طلایی پایداری است. حضور شرکتهای تولیدی، صادراتی، خدمات سرمایه گذاری، عمران و شهرسازی ایران در بازار مستعد عراق و کسب سهم مناسبی از واردات 68 میلیارد دلاری آن کشور بدون شک عامل پیوند مستحکم با مردم عراق و ارزآوری ذیقیمت برای کشورمان در تمام بخش های صنعتی، تجاری و خدماتی می شود.

ـ هدف گذاری کشور عراق بر آن است که تا سال 2020 حجم تولیدات نفتش به حدود 6 میلیون شبکه در روز و تا سال 2035 میزان صادرات نفت خود را به مرز 8 میلیون شبکه در روز برساند و با پشت سرگذاشتن روسیه، بعداز عربستان دومین تولیدکننده نفت جهان شود. برای این کار به سرمایه گذاری 530 میلیارد دلار در بخش توسعه میدان نفتی، احداث پالایشگاههای جدید و تعمیر پالایشگاههای قدیمی نیاز دارد، یعنی سالانه حدود 25 میلیارد دلار.
لازم به ذکر است آژانس بین المللی انرژی به این امر با دید مثبت می نگرد.

- کمپانی های خارجی در عصر بازسازی عراق بخصوص استان بصره باهم وارد رقابت شـدیدی شده اند، زیرا استان بصره 80% از ذخایر نفت و گاز و روغن های سنگین عراق را بخود اختصاص داده است.
در این استان حتی وقتی چوپان ها احشام خود را برای چرا به مزارع می برند پای گاو و بز و گوسفند و گاومیشان آنها آغشته به نفت سیاه می شود.
به هنگام ساخت و ساز از پی ساختمان ها نفت به بیرون فوران می کند و این امر حتی در ساخت و ساز شهری ایجاد وقفه می کند.

- شرکت های نفتـــی آمریکائی (Bechetl.Exxon) و BT انگلــیس و (shell,Total) فرانسه و هلندی، ژاپنی، کره جنوبی، چین و ... حضور همه جانبه ای در استخراج و سرمایه گذاری در توسعه میدان نفت و گاز عراق دارند. تخمین زده می شود که حجم ذخایر نفتی عراق بیشتر از 200 میلیارد بشکه و حتی بیشتر از منابع نفتی عربستان سعودی است.
روزنامــــه فرانســه زبان سوئیـــسی بنام ((Ta Tribune)) به استناد نظر کارشناسان اقتصادی خود مدعی است برای بازسازی و نوسازی عراق نیاز به صرف 1000 میلیارد دلار می باشد.
از آنجایی که استان بصره از لحاظ خاک، معدن و جغرافیای سیاسی از تمام استانهای عراق حائز اهمیت تر است، بدون شک بیشترین حجم این مبلغ را جهت بازسازی به خود اختصاص می دهد، چون اقتصاد عراق یک اقتصاد منابع بنیان است و منشاء اصلی این منابع در استان بصره است.

- تنها در ماه آوریل سال 2012 صادرات نفت خام از حوزه چاه های نفت استان بصره 9 میلیارد دلار ارز برای کشور عراق به ارمغان آورده است و در همین ماه صادرات نفت کرکوک تنها 700/1 میلیارد دلار ارز عاید (حریم کردستان) عراق نموده است.

- شایان ذکر است بخش عظیمی از صاحبان صنایع و سرمایداران عراقی در زمان صدام حسین اقدام به مهاجرت و انتقال ثروتهای هنگفت خود به خارج از عراق کرده اند. علاوه بر صاحبان سرمایه و صنعت گران به گفته سازمان صلیب سرخ جهانی طی سه دهه جنگ تعداد 20000هزار نفر از مقامات عالی رتبه علمی و6700 پرفسور دانشگاهی از سال 2003 به بعد از ترس اوضاع وحشتناک داخلی ترک وطن کرده اند. افزون بر آن 2000 پزشک وپرستار کشته شده اند و حدود 75% از پزشگان و کادر درمانی و داروسازان و پرستاران و 80% از دانش آموختــگان بخـــش بهداشت و درمان شهر بغداد کشتـــه شده اند.
امید می رود با بازگشت این ثروت های علمی- مالی قسمت بزرگی از مشکلات عراق مرتفع گردد تا در عرصه بازسازی و نوسازی آن کشور مورد استفاده واقع گردند.
بازار 33 میلیون نفری عراق و بخصوص شاهرگ حیاتی آن یعنی استان بصره نیازمند کالاهای مصرفی و صنعتی بسیاری جـــهت پروژه های عمرانی و رونق شهر و ایجاد اشتغال فراگیر دارد. طبق آمار ارائه شده از سوی بنگاه های معتبر جهانی هم اکنون 4/1(یک چهارم جمعیت واجد شرایط کار) در عراق از نعمت کار محرومند.

درآمد کشور عراق از محل فروش نفت در سال 2010 حدود 85 میلیارد دلار بود این رقم در سال 2012 با افزایش 10% به مرز 92 میلیارد دلار رسید. اقتصاد نوپای عراق درگروه سرمایه گذاری خارجی اتکاء به اقتصاد نفتــی است که بیـــــشتر از 90% می باشد.
البته حکومت نوپای عراق برای کاهش وابستگی به درآمدهای نفتی اقدام به احداث واحدهای صنعتی جدید، مدرنیزه کردن واحدهای صنعتی قدیم، مکانیزه کردن سیستم کشاورزی، احیای بخش خصوصی فعال و تأثیر گذار در روابط تجاری ـ اقتصادی، تقویت نظام بانکی و حضور در نهادهای مالی جهانی از جمله صندوق بین المللی پول، بانک جهانی و .... نموده است.
استان بصره با توجه به شاخص های اقتصادی و موقعیت ممتاز خود آمادگی ایفای نقش کلیدی برای تبدیل شدن به پایتخت اقتصادی عراق نوین را دارد.
این ویژگیهای برتر را هیچکدام از دیگر استانهای عراق را ندارند و حتی در صورت استقرار نظام فدرالیسم، بصره قادر است بمثابه لکوموتیو اقتصادی از جنوب تا مرکز کشور (نجف اشرف، کربلا، و بغداد) را به یدک بکشد و مبدل به بزرگترین قطب اقتصادی منطقه شود.

- هم اکنون حدود 85% مبادلات تجاری -اقتصادی عراق از طریق پایانه های دریایی بصره صورت می گیرد. دسترسی این استان به آبهای آزاد (خلیج فارس و ...) شانس مضاعف تری به این استان اهداء نموده تا در روند بازسازی عراق به عنوان قطب برتر کشور در سطح مــنطقه و جهان مطرح گردد. بی دلیل نیست که در اواخر سال 2012 آژانس مشارکت بین المللی ژاپن Agence Japonaise cooperation International حدود 365 میلیارد ین جهت مدرنیزه کردن پالایشگاه نفت بصره و احداث پالایشگاه جدید در این استان و همچنین توسعه ارتباطات در این شهر سرمایه گذاری نمود. این آژانس درصدد است که با مشارکت کشور عراق از شهر بصره گرفته تا سایر استانهای بزرگ دهها بیمارستان 200 الی 400 تخت خوابی را احداث نماید.

لازم به ذکر است طرح تبدیل شدن شهر بصره به پابیتخت اقتصادی عراق در سال 2011 از سوی نمایندگان پارلمان تسلیم دولت عراق گردیده است.

به گفته بعضی از سیاستمداران عراقی استان بصره در آینده نزدیک تبدیل به یــک دوبی Dubai دیگر می شود. گروه دیگر از کارشناسان بخش اقتصادی آمریکا معتقدند شهر بصره جمیع توانمندهای لازم را برای تبدیل شدن به نیویورک New York خاورمیانه را دارد.

ارقام ذیـــل مویــد صحت و سقم مطالب یاد شده می باشد :
ـ رشد تورم در سال 2006 در عراق از مرز 54% گذشته بود، لیکن این رقم در سال 2012 به 6% کاهش یافت و امید می رود در سال 2013 درآمد عراق در محل صدور نفت به رقم 120 میلیارد دلار برسد و نرخ تورم به 4% و رشد اقتصادی آن کشور از 10 % سال 2012 به رقم 12% برسد.
ـ افزایش تولید نفت عراق با افزایش بهای قیمت جهانی آن مقارن شد و ایــن خود برای عـــراقی که 95 % بودجه اش وابسته به صدور هیدروکربور است باعث خوشحالی است و در روند بازسازی خرابی های ناشی از سه دهه جنگ در آن کشـور تاثیر بسزایی دارد.