بازارنیوز-  هفته ای پرآشوب برای دارندگان آیفون؛ تلفنی هوشمند که از قلب آمریکا تا ایران را بدون پرداخت کوچکترین حق گمرکی پیموده است، در ایران نمایندگی قانونی ندارد اما فروش اش از هر تلفن دیگری بیشتر است، اپلی ها این هفته نمی دانستند چه بر سر این محصول می آید.

هم‌زمانی آغاز طرح رجیستری و پایان مجوز فروش برخی فروشگاه ها که خود را نمایندگی قانونی شرکت آمریکایی اپل می خواندند، باعث شد بسیاری این دو موضوع را مرتبط به هم بدانند، هرچند وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات در بیانیه‌ای اعلام کرد که این وزارتخانه پشت ماجرای پلمپ مغازه‌های اپل  نیست و موضوع را ستاد مبارزه با قاچاق پیگیری می کند.

با وجود خالی شدن ویترین مغازه ها از تلفن های آمریکایی، فروشگاه های آنلاین تنها مبادی فروش آیفون شدند. اما خارج از این موضوع ساماندهی بازار گویی تنها با اجرای کامل یک طرح صورت می گیرد. رجیستری مسکّن نیست یک درمان قطعی است، اما بیشتر افراد با این واژه آشنایی کافی ندارند. در همین خصوص گفتگویی تفصیلی داشتیم با فلاح سرپرست معاونت نظارت و اعمال مقررات رگولاتوری و علت به تعویق افتادن این طرح را از وی جویا شدیم.

1- یک تعریف کلی از طرح رجیستری بفرمایید.
طرحی که تحت عنوان رجیستری هم اینک اعلام شده و برای مردم هم احتمالا سوال پیش آمده که رجیستری کردن چه مزایایی دارد در واقع طرحی است که در آن باید در شبکه ها و در مبادی ورودی که تجهیزات به کشور وارد می شود، این امکان را فراهم کنیم که گوشی‌های تلفن همراه ثبت شوند.

یعنی گوشی هایی که از مبادی قانونی وارد کشور می شوند، باید در سامانه ثبت شده و در نهایت وقتی گوشی به  دست مصرف کننده می رسد، اطمینان حاصل کند که از یک گوشی مجاز استفاده می کند.

لذا اپراتورها هم باید تمهیداتی بیاندیشند که گوشی هایی که صرفا در سامانه ها ثبت شده‌اند قابلیت سرویس گرفتن داشته باشند.

طرح رجیستری، طرحی است که از مبادی ورودی کشور، شروع می شود، سپس به این اقلام کد رهگیری تعلق می‌گیرد و در نهایت به فروشنده هایی می‌رسد که گوشی را به مردم می فروشند. مردم هم به عنوان مصرف کننده، طبق این طرح باید گوشی های خود را در سامانه هایی که اعلام می شود، ثبت کنند.

این سامانه ها توسط وزارت صنعت، معدن و تجارت و یا گمرکات که با هماهنگی ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز تامین می شود راه اندازی خواهند شد لذا بخش دیگر این سامانه مربوط به وزارت ارتباطات است.


2- طرح رجیستری، شامل تمامی تلفن های همراه است و یا فقط تلفن های همراهی که تازه وارد بازار شده اند؟
خیر، طرح رجیستری طوری برنامه ریزی شده است که مردم کمترین تاثیرپذیری را در این طرح ببینند، به این معنا که  مردم سرویسی را که در حال حاضر دریافت می‌کنند بعد از اجرایی شدن طرح هم با هزینه کمتری دریافت کنند. بنابراین در این طرح به هیچ عنوان گوشی هایی که تا به امروز در شبکه فعال بوده و مردم سال های پیش اقدام به خرید آن کرده اند، تا زمان اجرای کامل طرح رجیستری در شبکه فعال بوده و مردم می توانند از آن استفاده کنند.

پس از زمان رسمی اعلام طرح رجیستری، مردم باید گوشی های خود را در سامانه پیشنهادی ثبت کنند. لازم به ذکر است ممنوعیت استفاده از گوشی های جدیدی که طرح رجیستری را اعمال نکرده اند نیز وجود دارد.

3- شنیده ها حاکی از این است که نمایندگی های شرکت اپل، به دلیل اجرایی شدن طرح رجیستری جمع آوری شده اند، آیا این بحث های مطرح شده صحت دارد؟
خیر، ملاحظه بفرمایید اصلا طرح رجیستری ارتباطی با بحث جمع آوری یک برند خاص در بازار ندارد.

طرح رجیستری، طرحی است که قرار است گوشی های تلفن همراه را شناسه‌دار و از ورود گوشی های قاچاق به داخل کشور جلوگیری کند.

بحثی که مطرح شده، مرتبط با وظایف قانونی عزیزانی است که در این حوزه مسئولیت دارند و ارتباطی با بحث طرح رجیستری ندارد.

4- در اجرایی شدن طرح رجیستری چه نهادهایی با شما مشارکت دارند؟
این ما هستیم که با بقیه نهادها در اجرایی شدن این طرح مشارکت می کنیم. وظیفه اصلی این طرح، مبارزه با قاچاق گوشی است. بنابراین نهادهای مسئول این حوزه مشخص هستند.

وزارت ارتباطات طبق مسئولیتی که بدست گرفته است، قرار است که بخش آخر این طرح را، که همان آماده کردن شبکه برای شناسایی گوشی ها و استعلام از سامانه هایی که مردم در آن گوشی های خود را ثبت می کنند انجام دهد.

بنابراین ما در واقع مشارکت می کنیم برای اجرای کامل این طرح. بخش زیادی از این طرح توسط وزارت صنعت و معدن و گمرک، تا مرحله ای که مردم گوشی های خودشان را در سامانه ی مورد نظر ثبت کنند، صورت می گیرد. بحث فنی و پیاده سازی در شبکه های تلفن همراه به عهده وزارت ارتباطات است.

طرح رجیستری تلفن های همراه هنوز در مرحله پیاده سازی و آزمایش است

5- چرا طرح رجیستری با این که هنوز فعالیت خودش را شروع نکرده، متوقف شد؟
این طرح ابعاد فنی زیادی دارد. ابتدا از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت دو طرح ارائه شد و این طرح ها در جلسات متعدد با حضور کارشناسان ما و  اپراتورها بررسی شد. چرا که این طرح نیازمند تغییرات و بروز رسانی در شبکه های تلفن همراه است.

یکی از طرح ها، که آمادگی برای اجرای آن خیلی بیشتر بوده و نیاز به بررسی کمتری داشته، در حال حاضر انتخاب شده است. ما از همان ابتدا اعلام کردیم که اجرای این طرح، ابتدا باید به صورت آزمایشی پیاده سازی شود.

بعد از اینکه  طرح پیاده سازی شد،  و توانستیم اطمینان حاصل کنیم که در سرویس دهی مردم اثری نمی گذارد، در آن صورت به مرحله اجرایی در می آید. بار دیگر اعلام می کنم که این طرح اصلا تا بدین لحظه شروع نشده است و فقط در مرحله پیاده سازی و آزمایش است.


6- طرح رجیستری ثبت گوشی ها از چه زمانی فعالیت اصلی خود را آغاز می کند؟
بارها اعلام کردیم، ما به عنوان وزارت ارتباطات نمی توانیم زمان بندی دقیق اجرایی شدن این طرح را مطرح کنیم. چرا که اعتقاد داریم ممکن است این طرح بسیار اثر گذاری بالایی در بازار گوشی های تلفن همراه داشته باشد.

بنابراین لازم است به طور کامل بررسی شود. ابعاد مختلف فنی سنجیده شود. پس نمی توانیم به شما بگوییم که چقدر نیازمند تغییر در شبکه های تلفن همراه هستیم.

برای اجرای آزمایشی، همین الان این آمادگی در شبکه های تلفن های همراه وجود دارد . اجرای آزمایشی تعداد محدودی گوشی خیلی متفاوت است با اجرای طرح به صورت عملیاتی برای تعداد بالغ بر 80 میلیون مشترکی که هر آن ممکن است گوشی های خودشان را بخواهند جدید کنند و گوشی های قبلی را کنار بگذارند.

بنابراین ممکن است که در شبکه های تلفن همراه، ما نیازمند بروز رسانی  و تصحیح لایسنس ها یا خرید و نصب یک سری تجهیزات جدید باشیم. این موضوعات باید انجام شوند و همه مستلزم این است که ابعاد این طرح، با بررسی بیشتری در بخش آزمایشی صورت بپذیرد.

7- آیا برای گوشی های قدیمی هم برنامه ریزی صورت پذیرفته است یا نه؟
ما به عنوان وزارت ارتباطات پیگیر بخش فنی هستیم و داریم اجرایی می کنیم و تا این لحظه که اعلام شده، این طرح فقط برای گوشی های جدید است. و چه فرآیندی برای گوشی های قبلی قرار است انجام شود باید در بحث های بعدی مطرح شود.

8- تکلیف گوشی هایی که برندشان در ایران نمایندگی ندارد چیست؟
آنها فرآیند قانونی خودشان را دارند. اپراتورهای تلفن همراه، وزارت ارتباطات و به طور مشخص سازمان تنظیم مقررات، مسئول سرویس دهی به مردم هستند. ما باید سرویس تلفن همراه مناسب، با کیفیت، طبق استاندارد به مردم ارائه بکنیم، که بخشی از فرآیند این است که از گوشی های استاندارد استفاده شود.

این که یک گوشی برندش در ایران وجود ندارد یا نمایندگی ندارد، این ها را مسئولین ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز و وزارت صنعت طبق فرآیندهای قانونی که برای آن پیش بینی کرده اند، پیگیری می کنند.

9- گوشی هایی که توسط مسافران به کشور آورده می شوند، در کجا باید ثبت شوند؟
نحوه چگونگی ثبت گوشی در سامانه هایی که اعلام میشه به طور مشخص برای مردم اطلاع رسانی خواهد شد. از جمله همین گوشی هایی که توسط مسافران به داخل کشور آورده می شود.

به محض اعلام سامانه هایی برای ثبت گوشی، توسط وزارت صنعت، معدن و تجارت به مردم اطلاع رسانی خواهد شد.

10- گفته می شود قبلا هم تجربه چنین طرحی وجود داشته و به نتیجه نرسیده، مشکل از کجا بوده و آیا از آن تجربه، در اجرای این طرح استفاده شده یا نه؟
این طرح قبلا اجرا شده و به دلیل اینکه همه ی ابعاد آن دیده نشد، طرح شکست خورده و متوقف شد. دلیل آن هم این بود که در طرح قبلی صرفا شناسایی از طریق شماره ی سریال گوشی IMEI انجام می گرفت. و این شماره ها متاسفانه براحتی قابل کپی کردن است.