شاخص میانگین جهت‌دار (ADX) شاخصی است که برای شناسایی قدرت یک روند استفاده می‌شود. مقدار ADX همیشه بین 0 تا 100 است که 0 نشان‌دهنده حداکثر حرکت جانبی (یعنی عدم وجود کامل روند) و 100 نشان‌دهنده یک روند بسیار قوی است.

این شاخص توسط جان ولز وایلدر، پدر شاخص ADX و همچنین سایر شاخص‌های رایج مانند RSI و ATR ابداع شد. ADX که در ابتدا برای کالاهای اولیه استفاده می‌شد، امروزه در بازارهای مختلف از جمله سهام و معاملات آتی به کار گرفته می‌شود.

با وجود اینکه ADX اطلاعاتی در مورد قدرت یک روند ارائه می‌دهد، اما به خودی خود به ما نمی‌گوید که این روند صعودی یا نزولی است. اما همانطور که به زودی خواهیم دید، این اطلاعات در واقع در دو شاخص دیگر به نام شاخص جهت‌دار مثبت (+DI) و شاخص جهت‌دار منفی (-DI) که با هم برای تشکیل ADX استفاده می‌شوند، گنجانده شده است.

شاخص جهت‌دار میانگین (ADX) در تحلیل تکنیکال

شاخص ADX به طور کلی در تحلیل تکنیکال برای اندازه‌گیری قدرت یک روند استفاده می‌شود. ADX تقریباً در تمام پلتفرم‌های معاملاتی مانند MT4 یا MT5 و همچنین در اکثر WebTraderهایی که توسط بسیاری از کارگزاران ارائه می‌شوند، موجود است. در ادامه به بررسی این موضوع می‌پردازیم که شاخص ADX چیست.برای آشنایی بیشتر با انواع بروکرهای فارکس و افتتاح حساب معاملاتی به پارسی فارکس مراجعه نمایید.

شاخص ADX چیست؟

شاخص ADX (Average Directional Index) توسط معامله‌گر J. Welles Wilder در سال 1978 ابداع شد. او شاخص جهت‌دار میانگین را به همراه شاخص جهت‌دار منفی (-DI) و شاخص جهت‌دار مثبت (+DI) در کتاب خود با عنوان "New Concepts in Technical Trading Systems" شرح داده است.

Average Directional Index یک نوسانگر است، به این معنی که مقدار آن در یک محدوده مشخص بین 0 تا 100 نوسان می‌کند.

ADX به عنوان شاخص احساسات بازار

شاخص جهت‌دار میانگین (ADX) به طور معمول برای ارزیابی قدرت یک روند بازار استفاده می‌شود، اما جالب است توجه داشته باشید که در ترکیب با شاخص‌های احساسات بازار نیز می‌تواند اطلاعات مفیدی ارائه دهد. در حالی که ADX به خودی خود به طور خاص یک شاخص احساسات نیست، اما توانایی آن در اندازه‌گیری قدرت یک روند می‌تواند در هنگام تلاش برای درک جو عاطفی غالب در یک بازار خاص بسیار مفید باشد.

به عنوان مثال، افزایش ADX در یک بازار صعودی می‌تواند تأییدکننده احساسات مثبت باشد، در حالی که افزایش ADX در یک بازار نزولی می‌تواند نشان‌دهنده افزایش اضطراب بین سرمایه‌گذاران باشد. به این ترتیب با استفاده از ADX در کنار سایر شاخص‌های احساسات بازار مانند VIX یا شاخص احساسات بازار  (MSI)، معامله‌گران می‌توانند دیدگاه جامع‌تری از پویایی‌های بازار به دست آورند.

نحوه ساخت شاخص  ADX

اگر با شاخص ADX آشنا نیستید، پیشنهاد می‌کنیم ادامه متن زیر را دنبال کنید. در ادامه خلاصه‌ای از مراحل به صورت گام به گام ارائه می‌شود. اگر همه چیز را متوجه شده‌اید، می‌توانید به پاراگراف بعدی بروید.

1. تعیین حرکت جهت‌دار  (Directional Movement)

حرکت جهت‌دار به عنوان سهمی از دامنه تعریف می‌شود که خارج از نوار قبلی قرار دارد. اگر این سهم از دامنه در بالای نوار قبلی باشد، به آن حرکت جهت‌دار مثبت (+DM) و بالعکس اگر سهم از دامنه در قسمت پایین قرار داشته باشد، به آن حرکت جهت‌دار منفی (-DM) گفته می‌شود. بیایید چند نمونه را بررسی کنیم.

همانطور که مشاهده می‌کنید، این نوار دارای سهمی از دامنه است که در بالای دامنه نوار قبلی قرار دارد و به همین دلیل به عنوان +DM شناسایی می‌شود.

در مورد بعدی با یک -DM روبرو هستیم زیرا سهم از دامنه در زیر دامنه نوار قبلی قرار دارد.

در مورد نوار داخلی (نوار شماره 3 از سمت چپ)، به سادگی هم +DM و هم -DM  را 0 در نظر می‌گیریم.

با این حال زمانی که با یک نوار خارجی (نوار شماره 8 از سمت چپ) مواجه هستیم، توصیه می‌شود فقط سهم بزرگتر از دامنه را در نظر بگیریم.

در این مورد، DM+  بزرگتر از -DM است، بنابراین برای این نوار فقط سهمی از دامنه را که در بالای دامنه نوار قبلی قرار دارد در نظر می‌گیریم.

2. ساخت شاخص جهت‌دار

پس از شناسایی تمام +DM و -DM در تعداد نوارهایی که قصد استفاده از آنها برای ساخت ADX را دارید به ساخت شاخص جهت‌دار می‌پردازیم که خود به دو بخش +DI و -DI تقسیم می‌شود.

برای انجام این کار از مجموع دو پارامتر مورد تجزیه و تحلیل قبلی +DMو-DM  استفاده می‌کنیم و آنها را به مجموع آنها را به نوارها نسبت می‌دهیم.

3. محاسبه شاخص حرکت جهت‌دار (DX)

اعداد به دست آمده در مرحله قبل برای ما در مرحله دوم به آخر، یعنی ایجاد شاخص حرکت جهت‌دار (DX) مفید خواهد بود.

می‌توانید فرمول دقیق مورد استفاده برای محاسبه DXرا پیدا کنید. همانطور که می‌دانید، این فرمول پیچیده‌ای نیست. به خاطر داشته باشید که مقدار DX همیشه بین 0 و 100 است، که 0 نشان‌دهنده رنج نوسان افقی مطلق و 100 نشان‌دهنده روند مطلق است.

4. محاسبه ADX

برای محاسبه شاخص جهت‌دار میانگین (ADX) باید شاخص حرکت جهت‌دار (DX) N گروه نوار را پیدا کنیم. برای مثال اگر 7 نوار در نظر گرفته شده باشد، برای محاسبه  ADX، 7 گروه نوار را در نظر خواهیم گرفت. ADX چیزی جز میانگین شاخص حرکت جهت‌دار (DX) تمام گروه‌های نوار در نظر گرفته شده نیست.

نحوه استفاده از شاخص ADX در معاملات سیستماتیک

به طور سنتی، ADX  برای مقادیر بالاتر از 25 نشان‌دهنده وجود روند در یک سهم است. اگر مقدار شاخص بین 20 تا 25 باشد، در منطقه خنثی قرار داریم و اگر شاخص کمتر از 20 باشد، هیچ روندی وجود ندارد.

در مورد استفاده از شاخص در یک سیستم معاملاتی، معمولاً به رویکرد پیشنهادی اشاره می‌شود که شامل خرید یا فروش در زمان تقاطع شاخص جهت‌دار است.

به عبارت دیگر اگر شاخص جهت‌دار مثبت (+DI) از شاخص جهت‌دار منفی (-DI) عبور کند، باید یک موقعیت خرید (long) باز کرد و برعکس، اگر -DI از +DI عبور کند، باید یک موقعیت فروش (short) باز کرد.

در واقع اگر +DI نسبت به -DI افزایش یابد، به این معنی است که بازار در حال رشد است و بنابراین باز کردن یک موقعیت خرید (long) مناسب خواهد بود.

شاخص میانگین جهت‌دار (ADX) ابزاری قدرتمند در تحلیل تکنیکال است که توسط جان ولز وایلدر ابداع شده و به طور گسترده در بازارهای مختلف از جمله سهام و معاملات آتی استفاده می‌شود. این شاخص با اندازه‌گیری قدرت روند، به معامله‌گران کمک می‌کند تا جهت حرکت بازار را بهتر درک کنند و تصمیمات معاملاتی دقیق‌تری بگیرند.

در کنار شاخص‌های جهت‌دار مثبت و منفی، ADX می‌تواند به شناسایی نقاط ورود و خروج در معاملات کمک کند. با استفاده از این شاخص و ترکیب آن با سایر ابزارهای تحلیل، معامله‌گران می‌توانند استراتژی‌های معاملاتی موثرتری ایجاد کنند و به نتایج مطلوب‌تری در بازار دست یابند.