گروه صنعت، معدن و تجارت بازارنیوز- سعید ترکاشوند؛ «مجیدرضا حریری» رئیس اتاق مشترک بازرگانی ایران و چین در گفتگو با بازارنیوز پیرامون عملکرد چند دهه اخیر مناطق آزاد به عنوان محلی خاص برای رشد اقتصاد کشور اظهار کرد: فلسفه تاسیس مناطق آزاد تجاری- اقتصادی عموما برای کشور‌هایی است که از ساختار اقتصاد بسته‌ای برخوردار بوده و به همین جهت مناطقی را تحت عنوان مناطق آزاد صنعتی- تجاری و اقتصادی تاسیس می‌کنند تا در آن محدوده جغرافیایی با انجام اقداماتی پایلوت، این قبیل سیاست‌های اقتصادی را در داخل کشور تعمیم دهند و دریچه‌هایی را به سمت اقتصاد آزاد باز کنند.

رئیس اتاق مشترک بازرگانی ایران و چین با بیان این که در حال حاضر وضعیت مناطق آزاد کشور از وضعیت بی سر وسامان تری نسبت به دیگر محدوده‌های جغرافیایی کشور برخوردار است، گفت: با توجه به وضعیت مناطق ازاد معتقدم که چرا باید اساسا ما در برخی نقاط کشور مناطق آزاد تاسیس کنیم. کشوری که از یک اقتصاد بسته و یا متمرکزی برخوردار است، در صورت علاقه به اقتصاد آزاد، به جای تاسیس این قبیل مناطق است، قوانین اقتصاد ازاد را در کل کشور تعمیم دهد. ایالات متحده آمریکا به عنوان یکی از بزرگترمی اقتصاد‌های جهان منطقه آزاد صنعتی- تجاری و اقتصادی ندارد، چون که آزادی در ذات اقتصاد این کشور وجود دارد.

وی خاطر نشان کرد: درحال حاضر منطقه ویژه صنعتی- تجاری عسلویه تنها نمونه موفق مناطق ازاد کشور است چرا که رویکرد این محدوده جغرافیایی که مطابق الگو‌های جهانی بوده و در نتیجه امروز شاهد جواب دهی مثبت آن در اقتصاد کشور نسبت به دیگر مناطق ازاد هستیم. ببه جرئت می‌توان گفت که به جز این منطقه، تاسیس بقیه مناطق بی هدف بوده و کسی به این موضوع فکر نمی‌کند این مناطق با چه هدفی تاسیس شده‌اند.

مناطق آزاد، دستاویزی برای مقامات ارشد استانی

حریری ضمن اشاره به تاکید ویژه برخی از نمایندگان و مقامات محلی یک استان در تاسیس یک منطقه آزاد در استان و یا شهرستان خود، گفت: در حال حاضر تصور مقامات محلی یک استان از مناطق آزاد این است که با تاسیس این مناطق رونق اقتصادی، مشکلات معیشتی و بیکاری در استان محل تاسیس منطقه ازاد حل خواهد شد، در صورتی که تا کنون این امر چنین نتیجه‌ای را به همراه نداشته است.

این عضو اتاق بازرگانی ایران متذکر شد: علت پدی آمدن این موضوع به این مسئله بر می‌گردد که ما در ساختار اقتصاد کلان کشور استراتژی و یا تعاریف مشخصی نداشته و باید یادآورد شد که این مضوع تنها شامل حال مناطق ازاد نبوده، ولی اکنون نمود این فقدان استراتژی را به راحتی می‌توان در نحوه عملکرد مناطق ازاد مشاهده کرد.

وی تصریح کرد: در حال حاضر حدود ۸۰ منطقه آزاد در کشور داریم و به همین اندازه هم مناطقی در نوبت آزادسازی قرار دارند. من در هیچ کشوری به اندازه ایران منطقه آزاد ندیده‌ام. متاسفانه طی چند دهه اخیر مناطق ازاد تبدیل به مانند حفره‌هایی برای دور زدن قوانین اقتصادی استفاده می‌شود؛ اگر سیاستگذاران به این نتیجه رسیده‌اند که اقتصاد ما بسته و متمرکز است و احتیاج به این تعداد مناطق آزاد داریم پس این سوال مطرح ممی‌شود که چرا به اصل اقتصاد آزاد رجوع نمی‌کنیم؟.

حریری ادامه داد: علاوه بر این باید دید که چرا با وجود این تعداد مناطق آزاد قوانین مشخصی بر آن حاکم نبوده و تنها عده‌ای ذی نفع از این مناطق با استفاده از نفوذ خد، منافع شخصی خود را از محل این مناطق به دست می‌آورد.

عضو هئیت رئیسه اتاق مشترک بازرگانی ایران و چین ضمن تاکید بر کارنامه ضعیف این مناطق در دو حوزه صادرات و گردشگری، خاطر نشان کرد: متاسفانه به رقم تمامی هزینه‌های انجام شده در این مناطق باز هم مشاهده می‌شو که مناطق آزاد از بسیار درصد بسیار پایینی در حوزه صادرات کالا برخوردارند؛ علاوه بر این در حوزه گردشگری هم چنین وضعیتی وجود دارد، به عنوان مثل ما منطقه آزادی مثل کیش را به منظور جذب گردشگر تاسیس کردیم. طی این سال‌ها این منطقه چه حاصلی برای اقتصاد ما داشته است و یا چه میزان گردشگر خارجی در این جزیره ورود داشته است.

رانت فروشی در مناطق آزاد!

حریری متذکر شد: حتی اگر این تعداد این مناطق آزاد مناسب و هدف گذاری‌های آن‌ها در کشور منطقی هم باشد، باز هم با این نوع تاسیس منطقه ازاد در کشور، ما شاهد رشد اقتصاد کشور نخواهیم بود چرا که الگوی موفق این امر به این مسئله باز می‌گردد که وقتی منطقه آزادی تاسیس می‌شود، در مرحله اول زیر ساخت‌های آن توسط دولت تاسیس شود و پس از آن از سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی بخش خصوصی دعوت کنند.

این فعال اقتصادی در پایان تاکید کرد: بعضا دید شده است که رئیس یک منطقه آزاد برای اینکه بتواند این کمبود‌ها را جبران کند مجبور به رانت فروشی می‌شود کند و گا‌ها این رانت فروشی نمود خود را در مناطقی به مانند کیش در قالب واگذاری و یا فروش زمین‌های مرغوب ساحلی به منظور ویلاسازی برای افرادی خاص نشان می‌دهد.

پایان پیام//